Ni Rey Anthony H. Chiu, PIA
TAGBILARAN CITY, (PIA) — Mikabat na sa dul-an sa 40 mil ka gagmay nga mag-uumang Bol-anon ang nakadawat sa tag P5,000 nga Rice Farmers Financial Assistance (RFFA) nga programa sa Department of Agriculture (DA) ug Land Bank of the Philippines (LBP).
Ang programa sa RFFA, usa ka unconditional cash transfer program nga maghatag og tabang-pinansyal sa matag mag-uuma nga nagtikad og katunga sa ektarya ngadto sa 2 ka ektarya sa humay sa 33 ka lalawigan sa nasud nga nag-uma sa humayan, pasabut ni DA Regional Executive Director Salvador Diputado, didto sa Kapihan sa PIA.
Matud niya, 53 mil ra unta ka gagmay nga manghuhumayan sa Bohol ang gitarget nga mahilakip sa programa nga abagan sa kagamhanan kay naapektohan sa Rice Tariffication Act.
Apan, tungod kay may mga uban nga lalawigan nga wala makaabut sa ilang target, nakakuha pa ang Bohol ug sobra nga maoy gipanghatag usab sa laing 12 mil pa ka mag-uuma dinhi, saysay ni Diputado.
Sa iyang taho ngadto sa Kapihan, matud niya, kasamtangan nga 54,005 nga gagmay nga mag-uumang Bol-anon ang kasamtangan nga target beneficiary sa RFFA samtang naa na sa kasamtangan nga 39,278 ang nakadawat na sa hinabang.
Gani, sanglit ang Bohol ug ang Negros Oriental lamang ang mga lalawigan sa Central Visayas nga may dagkong humayan, ang duha ra lamang usab ka lalawigan ang nahalakip sa ayuda nga walay kondisyones.
Sa Negros Oriental, nga sakop pa gihapon sa DA region 7 ug ubos sa pagdumala ni Diputado, 8,850 ang ilang mga mag-uumang benepisaryo samtang 7,770 na ang nakadawat sa hinabang.
Ang mga nakadawat hinuon, kadto lamang nga mga mag-uuma nga nalista sa Registry System for Basic Sectors in Agriculture, usa ka electronic compilation sa batakan nga mga kasayuran kabahin sa mga mag-uuma, mangingisda ug mga trabahante sa uma aron ilhon nga makatagamtam sa suporta sa kagamhanan sa mga hinabang kabahin usa sa produksyon sa pagkaon.
Ug samtang ang Land Bank of the Philippines padayon pa nga nagpang-apud-apod sa nahibilin nga hataganan pa, nakab-ot na sa DA ang 75.2 porsyento nga accomplishment alang niini.
Ug sanglit ang ayuda nga walay kondisyones, naa na man sa kamot sa mga mag-uuma, minghangyo si Diputado nga hinumduman usab unta sa mag-uuma ang paggahim og dyutay nga kantidad aron may ikapalit og abono sanglit kini alang ra man usab gihapon sa basakan.
Gawas sa P5,000 nga bahin sa mga mag-uuma aron makabuylo sa pag-sulod unya sa mga imported nga humay, ang kagamhanan may mga hinabang pa usab nga naa sa P10 bilyones nga Rice Competitiveness Enhancement Fund (RCEF) alang sa mga tigpanghumayan sa tibuok nasud.
Ubos sa RCEF usab, matud ni Diputado, may dugang pang abag gikan sa kagamhanan sa pag-angkon sa binhi alang sa basakan.
Saysay pa niya, kon ang usa ka mag-uuma, mopalit sa duha ka sako nga hybrid nga humay, may tulo ka sako nga itugbang ang kagamhanan, apan kini mas magkinahanglan sa abono, aron makuha gayud ang gisaad nga 15 porsyento pa nga uswag sa ani.
Sa duha ka sako nga igtatagud nga inbred rice, laing duha ka sako usab ang itugbang sa kagamhanan sa eskema nga gitawag og counterparting, dugang sa abogadong regional director nga Bol-anon.
Niini, ang pagpangandam sa saktong abono, kinahanglan kaayo, panapos ni Diputado. (rahc/PIA-7/Bohol)