Ni Rey Anthony H. Chiu, PIA
Walo ka Agrarian Reform Beneficiary Organizations (ARBO) nga gilangkoban sa 232 ka Agrarian Reform Beneficiaries ang napundohan sa kagamhanan sa P5,171,540 nga gamiton alang sa pag-ugmad sa teknikal nga kapasidad ug kahibalo lakip na ang sinugdanan nga puhunan sa tuig 2019.
Kini matud pa sa taho sa Department of Agrarian Reform (DAR) ubos ni Provincial Agrarian Reform Officer Atty. Grace Fua ug gipadangat ni Maria Lydia Bantugan, information officer sa buhatan.
Ang pundo, nagagikan sa DAR ug sa Department of Social Welfare and Development pinaagi sa ilang Sustainable Livelihood Program (SLP) sa usa ka pagtambayayongay nga proyekto nga giila na nga Convergence on Livelihood Assistance for Agrarian Reform Beneficiaries Project (CLAAP).
Ang pagtinabangay sa duha ka ahensya nagsuporta usab sa katuyuan sa DAR sa pagpalapad pa ug pagpainat sa kahigayonan nga ang mga mag-uuma, makapasugod og laing ekonomikanhong mga kalihukan ilabi na sa pangwarta.
Sa laing bahin, alang sa DSWD, ang CLAAP magpalapad sa maserbisyohan sa SLP nga karon magalakip na sa ARB or kadtong mga mag-uuma nga dyutay ra og kita ug midawat sa ginagmay lamang nga tabang sa ilang mga Agrarian Reform Communities (ARCs) nga gisakopan.
Alang sa duha ka ahensya, ang pagtabang sa mga mag-uuma nga padaghanon pa ang ilang mga kahigayunan nga mamuhunan sa ARCs pinaagi sa tabang teknikal sa dagway sa mga bansaybansay, pagtambag ug pag-agak kanila sa pamuhunan ug pagdumala sa negosyo nga ginagmay maoy tumong sa ilang proyekto.
Ubos sa kasabutan sa mga ahensya, ang DSWD magtagana og magpabalhin sa P1 ka bilyon gikan sa iyang SLP ngadto na sa DAR sa eskema nga gitawag og agency to agency transfer sa pundo.
Ang walo ka ARBOs giila ni Bantugan nga ang Faraon Multi-purpose Cooperative sa Balili, Jagna, ang. Villanueva Planters’ Association sa Tubigon, ang Guadalupe Farmers’ MPC sa Carmen, ang PNB-KGB MPC sa Katipunan, Carmen, ang Sta. Cruz United People’s MPC sa Batuan, ang Magsaysay Lower Free Farmers’ Organization sa Talibon, ang Pundok sa Mag-uuma sa Sidlakan (PUMAS) sa Kauswagan, Trinidad ug ang Jagna Mayana Irrigators’ Association sa Jagna.
Kasagaran sa mga mag-uuma nga nahugpong, mipili sa pamuhunan sa sabsabanan ug pagpatambok sa 14 ka baka sa mga 33 ka benepisaryo sa Balili, 12 ka baka sa 30 ka benepisaryo sa Villanueva Planters Association, 12 usab ka baka alang sa 30 ka benepisaryo sa Guadalupe Farmer’s MPC sa Carmen.
Sabsabanan ug pagpatambok sa baka usab ang gipili sa 40 ka Agrarian Reform Beneficiaries sa PNB-KGB-MPC sa Katipunan Carmen diin may 16 ka buok ilang baka nga gipatambok, 6 ka baka nga patambokon usab alang sa Sta. Cruz United People’s MPC alang sa 15 ka ARBs.
Ang 24 ka sakop sa ARB sa Magsaysay Lower Free Farmers’ Organization sa Talibon mipili sa pagpatambok sa kandingan kay may 93 sila ka mga kanding, sama usab sa Pundok sa Mag-uuma sa Sidlakan (PUMAS) didto sa Kauswagan, Trinidad diin ang 30 ka ARBs pagpangalima sa 141 ka kanding usab ang ilang giatiman.
Sa lain nga bahin, ang Jagna Mayana Irrigators’ Association sa Jagna nga may 30 ARBs nagnegosyo na sa mga gikinahanglan sa humayan sama sa abono, pamatay-dangan, pamatay sagbot, pamalit sa tipasi lakip na ang pagpamaligya sa liso sa mga utanon ug lagutmon.
Sa tuig 2020, lain na usab nga P5,275 milyones ang gipahat alang sa pito na usab ka ARBOs nga may kinatibuk-an nga 211 ka ABRs, sumpay ni Bantugan. (rahc/PIA-7/Bohol)