By Rey Anthony H. Chiu, PIA
TAGBILARAN CITY, (PIA) — Nangayo og konsiderasyon ang mga tagdumala sa mga kan-anan ngadto kang Gobernador Arthur Yap, karon nga ang Bohol anaa na sa Modified General Community Quarantine (MGCQ).
Buot nila nga sa walay pagguba sa mga nakab-ut nga kalampusan sa mga pag-kontrol sa sakit nga mananakod pinaagi sa kwarantina, kon mahimo, himoon na ang pag-usab sa palisiya sa Home Quarantine Pass (HQP).
Kahinumduman nga nagpagawas si Gob Yap og Executive Order nga nagbutang sa usa lamang ka HQP alang sa usa ka panimalay.
Karon, samtang gikan sa 25 porsyento nga gibuksan nga kapasidad sa mga kan-anan, gipasakaan na kini sa katunga sa kapasidad, mas maayo kon himoon na usab nga duha na ka HQP ang lpagawas alang sa usa ka panimalay.
Matud pa, kon ipadayon ang usa ka HQP ang ihatag, ang Executive Order nga magpabukas na sa 50% nga kapasidad sa mga kan-anan, wala gihapoy epekto kon usa lamang sa banay ang mahimong moka-on didto.
Sa walay pagsupak, gani sa hugot nga pagtamud sa mga mandatus alang sa kasanihan, ilabi na ang pagbutang og ali sa lamesa sa matag tawo nga mokaon, ang paghatag sa duha ka HQP sa us aka banay mahimong makatabang sa pagpalahutay sa industriya sa pangkan-anan, pangkapehan ug sa mga mag-uuma nga nagpatubo sa mga pagkaon nga andamon sa mga kan-anan ug sa supply chain.
Pinaagi ni Lai Biliran, kinsa usa sa mga gitahud nga tigdumala sa mga kan-anan sa Alturas Group of Companies, sa katapusang mga semana nga nagpahimo sila sa 30% nga kapasidad sa mga restaurants, gikabutyag sa ilang mga tenants nga ang halin dili gayud ikasarang sa galastohan sa pagpadagan sama sa suga, airconditioning, interest sa mga huwam ug pangsweldo.
Butyag ni Biliran, kon kining suliran sa mga negosyante, dili ka-aksyonan, mahimong daghang dili makalahutay ug manira na lamang nga manganak sa mas daghan pang suliran sama sa pagpa-undang sa trabaho sa mga trabahante sa kan-anan ug ang pagkunhod sa palit sa mga pagkaon gikan sa mga mag-uuma.
Gani, dugang ni Biliran nga sa iyang kasayuran, aduna nay usa ka national food brand nga naghunahuna na nga manira kon ang ilang temporary gitarget nga halin ug ang ilang gipagamyan nga operational expenses dili nila makuha sa sunod nga mga semana.
Sa pagpabukas nga og balik sa mga kan-anan, nagtuo ang mga tag-iya nga makuha nila ang 30% nga mga mangan-anay apan layo ra kini sa aktwal nga mingsulod sa ilang mga kan-anan.
Gipasabut usab ni Biliran nga sa nagkaubos nga kapasidad sa nasudnong kagamhanan sa pagpang-apud-apod sa tabang sa 86 ka mga lalawigan, ang labing kasaligan nga tabang nga makuha sa Bohol, ang pagsuporta sa local nga ekonomiya sa daghang mga binag-o nga pamaagi ang labing hayag nga solusyon. (rahc/PIA-7/Bohol)