By Elvira Bongosia, PIA
TAGBILARAN CITY, (PIA) — Nagpabilin gihapon nga gipahamtang sa Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR) ang shellfish ban sa mga kabaybayonan sa syudad sa Tagbilaran ug lungsod sa Dauis human nagpositibo gihapon sa paralytic shellfish poison o red tide toxin ang mga sampol nga nakuha sa kabaybayonan niini.
Gi-isa sa BFAR ang red tide alert sa duha ka lokalidad sobra na sa duha na ka tuig.
Sigun sa BFAR Bulletin No. 22 nga gipagawas niadtong Hunyo 22, ang kadagatan lamang sa Dauis ug Tagbilaran sa tibuok Central Visayas ang nagpabiling nagpositibo sa ‘aquatic microorganisms’ nga maoy makaingon sa ‘paralytic shellfish poison’ .
Base sa Shellfish Bulletin sa BFAR, ang mga mosunod nga lugar nagpositibo usab sa paralytic shellfish poison: Balite Bay sa Mati City, Davao Oriental, Lianga Bay sa Surigao del Sur ug Honda Bay sa Puerto Prinsesa City, Palawan.
Subling gitumbok sa BFAR nga ang shellfish ug acetes sp. (alamang) nga makuha sa mga lugar nga may red tide, dili luwas nga kaonon. Dili kini angay kuhaon, kaonon ug ibaligya.
Samtang ang mga isda, hipon ug lambay nga makuha sa mga apektadong lugar sa red tide luwas lamang kaonon kun lab-as kining nakuha ug hugasan og maayo sa dili pa lutuon.
Dauis
Kahinumdoman nga ning bag-o lang, ang BFAR-Bohol nipahigayon og “experimental” nga pagpananom og seaweeds sa kadagatan sa Barangay Bool ning syudad sa Tagbilaran nga gilaumang makatabang sa pagpakunhod sa red tide toxins sa maong mga lugar pinaagi sa pagsuyop sa sustansya nga maoy makaingon sa pipila ka phytoplankton, o microalgae, sa pagdaghan.
Ang pagdaghan sa ka baga-on sa phytoplankton o microalgae makaingon sa taas nga konsentrasyon sa algal bloom, nga mas giila nga red tide.
Apan ang maong lakang nahunong human nabanlas sa kusog nga hangin ug ulan nga niigo sa syudad sa katapusang mga buwan sa niaging tuig.
Matud pa ni BFAR-Bohol Officer-in-Charge Candido Samijon, ang maong proyekto wala nilanat og dugay aron matino kun epektibo ba ang maong lakang sa pagpakunhod sa red tide toxins.
Ang red tide alert sa lungsod sa Dauis ug syudad sa Tagbilaran nagsugod sukad niadtong Marso 2018. (ecb/PIA7-Bohol)