Ni Rey Anthony H. Chiu, PIA

NAKAHUMAN NA GYUD
. Kauban ni Gob Arthur Yap ang usa ka OFW nga nakahuman na sa 14 ka adlaw nga kwarantina, dinhi sa Bohol. Sa laing bahin, kadtong mga LSI ug OFW nga magpabadlong ug dili motuman sa kwarantina, segun sa EO 38, patawan sa probisyon sa Provincial Ordinance 2020-007 nga may multa nga P3mil ngadto na sa P5mil ug 6 ka buwan nga pagkabalhog sa mbilangguan. (PIA Bohol/ Gob Art Yap)

CORTES, Bohol, (PIA) — Sa nagkadaghan nga kaso sa pagsupak sa mga lagda sa Community Quarantine sa nagpadayon pa nga hulga sa coronavirus disease, (COVID-19) gimandu na ni Gobernador Arthur Yap ngadto sa mga kapolisan ug tinugyanan nga ang tanang madakpan nga makasupak sa kwarantina, dili na gamitan sa municipal ordinances kon dili sa mas dako og multa nga Provincial Ordinance.

Sa iyang Executive Order No. 38 nga epektibo nga nagpa-uswag na usab sa mga lagda nga sundon samtang ang Bohol giuswagan usab ang iyang estado isip anaa sa Modified General Community Quarantine gikan sa Julyo 16, 2020 ngadto na sa Julyo 31 sa tungang gabii, gipadayag na usab sa gobernador ang mandatus alang paglutos niadtong makasupak sa mga lagda sa Kwarantinas.

Kahinumduman nga niadtong Marso 24, 2020, nagpagawas ang Sangguniang Panlalawigan sa Provincial Ordinance No. 2020-007 nga giulohanan og Intensifying the Precautionary Measures to Avert Widespread Contagion of COVID-19 And Other Emerging Infectious Diseases in Bohol and Imposing Sanctions for Violations thereof and Other Purposes.

Pinaagi usab sa Executive Order No. 33 nga giluwatan ni Gob. Yap niadtong Hunyo 30, 2020, gipahimutang ang tibuok Bohol ilawom sa MGCQ subay sa gibutyag ni Presidente Rodrigo Duterte ug sa Inter Agency task Force on the Management of Emerging Infectious Diseases (IATF MEID).

Segun pa sa IATF MEID, sa MGCQ, nagpasabut sa hinayhinay nga pagpahiluna sa usa  ka lugar gikan sa General Community Quarantine ngadto na sa New Normal diin ang mga temporaryo nga mga lakang sa pagpanalipod batok sa COVID-19, sama sa pagdili sa paglakawlakaw, ang palisiya kabahin sa panakyanan, ang pagpabalik sa pagbukas sa mga establisemento ug  ang presensya sa mga unipormado nga tigbantay aron ipatuman ang kwarantina, alugakan.

Apan, segun pa ni Gob Yap, bisan pag low risk area na ang Bohol, ang padayun nga hulga sa pagpanakod manginahanglan pa gihapon nga ipatuman ang lukop nga curfew sa tibuok Bohol, ang pagpatuman sa Home Quarantine, partial nga liquor ban, pugos nga pagpasul-ob sa face mask kon mogawas sa balay, ang padayon nga pagtuman sa usa ka panimalay-usa lamang ka quarantine pass ug ang pagpili sa mga makabalik nga mga negosyo.  

Sa EO 33, samtang gibugtaw ang MGCQ sa tibuok Bohol gikan sa Julyo 1 ngadto na sa Julyo 15, kini epektibo na nga giuswag usab sa EO 38, ug nalakip na ang mga lagda nga nahatala didto.

Samtang may general curfew sa Bohol gikan sa alas 9:00 sa gabii ngadto sa alas 5:00 sa buntag, makagawas ang mga menor de edad kon kuygan sa ginikanan sa alas 6:00 sa buntag ngadto sa alas 6:00 sa  gabii matag Biyernes, Sabado ug Domingo ug  ang mga edaran na ug subra sa 65 makagawas sa susamang takna matag Martes, Miyerkoles ug Huwebes.

Gamiton gihapon ang Home Quarantine Pass, gidili gihapon ang face to face nga pagklase, ang paghuboghubog ug pag-inom sa publiko, gipatuman pa ang social distancing ug  ang pugos nga pagsul-ob sa mask.

Magpabilin usab nga tugotan nga magbukas ang mga establisemento ubos sa EO 31, mga kan-anan magbukas alang sa pagpakaon basta katunga lamang ang sulod, simbahan buksan sa katunga, mga pagtapoktapok sa mga lugar gawas sa balay sa 50% ug walay tapok sa publiko nga tugotan sa balay.

Apan samtang nagpadayon kini, daghan nga nadakpan ang nagsalig sa kagamay sa multa ug silot sa mga lokal nga mga ordinansa.

May mga kalungsuran nga nagmandu nga ang masakpan sa curfew, mobayad og P25.00 lamang, apan may uban usab nga pabayaron subay sa ordinansa sa lungsod sa P2,500, ang labing taas nga ikapataw sa Sangguniang Bayan.

Matud pa sa Ordinansa No 2020-007, kadtong natumbok nga may COVID ug dili mokooperar, kadtong dili magpakwarantina bisag gimanduan sa DOH, kadtong health worker nga nagpasagad sa gimbuhaton, kadtong tag-iya sa establisemento nga wala magtamud sa palisiya ug wala motabang sa empleyado nga nasakit, may katumbas na nga silot nga P3 mil ngadto sa P5 mil o pagkapriso sulod sa unom ka buwan.

Sa kaso sa tag-iya sa establisemento nga wala magtamud sa lagda, gawas sa silot  ug pagkabilanggo, embargohon usab ang iyang business permit.

Kadtong gasuroysuroy rag masakpan nga misupak sa curfew ug kadtong tuyo nga magpatakag paambit sa  peke ug bakak nga balita ilabi na sa social media nga makaingon sa kaguliyang, multahan og P3 mil ngadto sa P5 mil ug pagkapriso nga dili molapas sa usa ka tuig, segun sa Provincial Ordinance 2020-007  (rahc/PIA-7/Bohol)