Ni Rey Anthony H. Chiu, PIA
Matapos na ang pagbansaybansay sa katapusan nga batch sa mga enumerators kinsa maoy tahasan sa pagkuha sa datus atul sa 2020 Census of Population and Housing (CPH) nga pangunahan sa Philippine Statistics Authority.
Kini samtang naa na sa katapusang bahin sa pagpangandam ang PSA alang sa pagbukas sa census nga mahitabo sa matag lima ka tuig.
“Andam na ang tanan, natapok na ang mga materyales nga gamiton sa pagcensus ug ginagmay na lang ang mga kulang sa mga gamit, pipila ka bags, payong, kay apektado usab kita sa pagdeliver sa mga gamit gikan sa rehiyonal nga mga buhatan, apan, mahimo ra,” saysay ni Bohol Statistician Jessamyne Anne Alcarazen.
Ang InterAgency Task Force on the Management of Emerging Infectious Disease (IATF) na lang gayud ang makapa-undang o makapa-oktaba niining nagsingabut nga census, matud pa ni Alcazaren sa usa ka buluhaton nga mahitabo sa panahon nga ang pipila ka bahin sa Bohol may mga taho na sa lokal nga pagpanakodtakod sa coronavirus disease, mahimutang sa kakuyaw ang 1712 ka mga enumerators, apan, bisan kini, gipangandaman sa PSA.
“Duna tay giprovide nga face mask, face shield, alcohol pang disinfect, samtang ato na nga gipahinumdom sa tanang enumerators atul sa mga bansaybansay ang mandu sa social distancing ug minimum health standards,” pasalig ni Alcazaren.
Tan-aw nato, adunay between 15-30 minutes nga time magamit sa usa ka respondent, hangyo lang nato, honest ug kompleto nga tubag kay kon sayup ang gihatag nga kasayuran, natural lamang nga sayop usab ang resulta niini, si Alcazaren nagkanayon.
Misyon nga kon masakto pagkahimo, maghatag sa mga tiganghimo sa mga polisiya ug mga maghimo sa mga desisyon sa kagamhanan sa sakto nga basehan sa mga programa nga alang sa katilingban, ekonomikanhon ug mga programa sa kaugmaran, ang census gimandu sa balaod.
Sa mga datus nga makuha sa census, makuha sa kagamhananan ang saktong kasayuran kabahin sa mga programa ug palisiya alang sa pag-atiman sa mga puya, kabataan, nga teen-agers, mga edaran, mga babaye nga mahimo nga nga manganak, pila ka mga botante, pila ka mga trabahante ang anaa.
Makuha usab sa kagamhanan ang kasayuran kabahin sa paghanyag sa serbisyo sosyal, serbisyo sa kasanihan, edukasyon, kapanarbahoan, pabalay, imprastraktura, disaster relief ug uban pang panginahanglan sa komunidad.
Mahimo usab kini nga basehan sa pagpahat sa kwarta ug serbisyo sa kagamhanan, pagpahat sa mga lugar aron may bag-ong distrito.
Sa mga negosyante, magamit ang kasayuran gikan sa census sa pagtan-aw pa lamang sa kadaghanon sa tawo, aron mahibaw-an diin dapita angay tukoran og negosyo, unsay panginahanglanon sa tawo, kadaghanon sa mga trabahante nga magamit ug daghan pang magamit nga kasayuran. (rahc/PIA-7/Bohol)