Ni Padre Jose “joesum” Sumampong, Jr.
Epipaniya sa Ginoo (B)
Enero 3, 2021
EBANGHELYO (Mateo 2:1-12):
1Si Jesus natawo sa lungsod sa Betlehem, sa yuta sa Judea, sa panahon ni Hari Herodes. Unya may pipila ka mga tawo nga maalamon bahin sa mga bitoon nangabot sa Jerusalem gikan sa sidlakan 2ug nangutana: “Hain man ang bata nga natawo nga maoy mahimong hari sa mga Judio? Nakita namo ang iyang bitoon sa pagsubang niini didto sa sidlakan, ug mianhi kami aron pagsimba kaniya.” 3Sa pagkabalita ni Hari Herodes niini, wala siya mahimutang ingon man ang tibuok Jerusalem. 4Gitigum niya ang mga pangulong pari ug ang mga magtutudlo sa Balaod ug gipangutana niya sila, “Asa man matawo ang Mesiyas?” 5Sila mitubag, “Sa lungsod sa Bethlehem sa Judea, mao kini ang gisulat sa propeta: 6‘Ikaw, Bethlehem, sa yuta sa Judea, Dili ka iwit sa mga dagkong lungsod sa Juda; Kay maggikan kanimo ang usa ka pangulo Nga maoy magmando sa akong katawhan, ang Israel.” 7Busa gipatawag ni Herodes ang mga dumuduong nga gikan sa sidlakan alang sa usa ka tigum nga tinago ug iyang nasayran gikan kanila ang untop nga takna sa pagsubang sa bitoon. 8Unya iyang gipaadto sila sa Bethlehem ug giingnan, “Lakaw kamo ug pangitaa ninyo pag-ayo ang bata, ug sa makaplagan na ninyo siya, pahibaloa ako aron moadto ako ug mosimba usab kaniya.” 9Unya nanlakaw sila. Samtang nagpanaw sila, nakita nila ang bitoon – ang mao gihapong bitoon nga nakita nila didto sa sidlakan – ug nag-una kini kanila hangtod nga miabot kini ug mihunong tungod gayod sa nahimutangan sa bata. 10Nalipay sila pag-ayo sa pagkakita nila sa bitoon! 11Unya misulod sila sa balay ug ilang nakita ang bata uban sa iyang inahan nga si Maria. Nanluhod sila ug misimba kaniya; unya giablihan nila ang gisudlan sa ilang mga gasa ug mihalad sila kaniyag bulawan, insenso ug mira. 12Pinaagi sa damgo gipahimatngonan sila sa Dios sa dili pagbalik ngadto kang Herodes; busa namauli sila sa laing dalan. Ang Ebanghelyo sa Ginoo.
oOo
KAHULOGAN SA EBANGHELYO (Mateo 2:1-12):
1a Si Jesus natawo sa lungsod sa Betlehem, sa yuta sa Judea, sa panahon ni Hari Herodes…
Mao lamang kini ang gitaho ni Mateo mahitungod sa pagkatawo ni Jesus. Sukwahi sa gisulat ni Lukas, daw walay interes si Mateo sa pagsulat sa maong panghitabo. Apan sa iyang taho sa pagduaw sa mga makinaadmanon, diha sa detalyadong paglarawan niini, walay duda nga gihimo kini ni Mateo nga pasiuna sa tibuok niyang gisulat nga Ebanghelyo.
1bUnya may pipila ka mga tawo nga maalamon bahin sa mga bitoon nangabot sa Jerusalem gikan sa sidlakan 2aug nangutana: “Hain man ang bata nga natawo nga maoy mahimong hari sa mga Judio?
Maaninaw nato nga kining pangutanaha nga gikan sa mga langyaw nakapautingkay sa mga katawhan sa Jerusalem. Nakabalisa kang Hari Herodes nga sumala sa saysay sa iyang kaagi, kini nakahatag niya og dili tiawng kabalaka sa iyang tibuok kinabuhi. Nahadlok siya nga matangtangan siya og gahum sa pagka-hari. Nagmadudahon siya sa iyang mga nakita sa mga tawo nga naglibot kaniya. Iya ganing gipapatay ang iyang tulo ka mga anak, ang iyang ugangang babaye ug ang iyang asawa.
Ang titulo nga “Hari sa mga Judio” nag-hatag nato og pagsabot ngano nga paborito ni Mateo ang paghisgot mahitungod sa gingharian sa langit. Gikan pa sa sinugdanan hangtud sa katapusan bahin sa iyang taho mahitungod kang Jesus, si Mateo nagtug-an gayod nga si Jesus usa ka Hari (Mt 27:29; Mt. 27:37; Mt 27:42).
2bNakita namo ang iyang bitoon sa pagsubang niini didto sa sidlakan…
Mao kini ang katumanan sa gisulat ni Isaias nga ang Manluluwas gipakasama sa bitoon (Is 60:1-6). Mahinumduman usab nato ang giproklamar atol sa Misa sa gabii sa Pasko sa Pagkatawo: “Ang katawhan nga kaniadto naglakaw sa kangitngit nakakitag dakong kahayag…kay natawo alang kanato ang usa ka bata” (Is 9:1-6). Ang bitoon maoy simbolo sa kahayag sa Ginoo, sa grasya sa Ginoo. Nagkahulogan usab ang bitoon nga mao ang buhat sa Ginoo sulod sa atong kasingkasing nga maoy iwag sa matag usa kanato nagdto Kaniya.
Sama sa mga makinaadmanon, naningkamot ba ako sa pagkakaplag ni Jesus diha sa akong kinabuhi?
2cug mianhi kami aron pagsimba kaniya.”
“Pagsimba”! Nagkahulogan usab og “paghapa”. Sulod niining maong saysay gisulti kini sa makatulo. Kini nagpakita lamang sa hilabihang kadakong pagtahod sa mga makinaadmanon kang Jesus.
3Sa pagkabalita ni Hari Herodes niini, wala siya mahimutang ingon man ang tibuok Jerusalem.
Isip mahinungdanong bahin niining maong taho si Mateo misugyot kanato sa pagpamalandong sa duha ka mga panghitabo:
1. Ang pagdumili sa mga namunuan sa Judio sa pagdawat kang Jesus. Sila unta ang angay nga unang modawat kanila. Sukad pa sa sinugdan, sila buot nang mopatay kaniya.
2. Ang pagdawat sa mga dili-Judio kang Jesus. Bisan kon wala sila makapangandam sulod sa dugayng panahon, apan sila hinoon ang nagmadasigon sa pagkakaplag kaniya.
Atol sa unang mga panahon sa Kristyanismo, kini mao na ang gipasabot ngadto sa mga magtutuo ngano nga kasagaran sa mga Kristyanos mao man ang dili mga Judio.
Si Mateo naglarawan sa kamatuoran nga si Jesus mianhi sa kalibutan alang sa tanan: mga Judio ug dili-Judio. Maoy hinungdan nga respetohan nato gayod ang mga baroganan sa ubang mga katawhan, bisan pa kon kini lahi sa atong gituohan. Hatagan natog kahigayonan ang tanan uban sa pamasin nga makakat-on ra sila sa kamatuoran.
6‘Ikaw, Bethlehem, sa yuta sa Judea, Dili ka iwit sa mga dagkong lungsod sa Juda; Kay maggikan kanimo ang usa ka pangulo Nga maoy magmando sa akong katawhan, ang Israel.”
Ngano kaha nga wala man modiretso ang bitoon sa pagsubang ibabaw sa pasungan nga natawhan ni Jesus ug hinoon mihapit pa man sa Jerusalem?
Ang tubag: tungod kay si Jesus masinugtanon sa gisaad sa Dios. Ang saad sa Dios mao nga ang kaluwasan ipaagi gayod sa mga Judio.
11… Nanluhod sila ug misimba kaniya; unya giablihan nila ang gisudlan sa ilang mga gasa ug mihalad sila kaniyag bulawan, insenso ug mira.
Ang pagsimba maoy usa ka kinahanglanong buluhaton sa Simbahan: nga naglakip sa paghalad sa unsay anaa kanato. Pinaagi sa Halad sa Gugma atong gibalaan ang mga bunga sa atong kahago.
+++++++
AKONG KINASINGKASING NGA PASALAMAT NIADTONG TANAN NGA MITUNOL SA ILANG MGA PINASKOHAN , MGA PAGTIMBAYA, UG MGA PAG-AMPO.