Sinulat ni Rey Anthony Chiu
Mahimo na unya nga mas sayon sa Bohol ang pagtesting sa mga baboy nga gidudahang na-igo sa African Swine Fever (ASF) o bisan unsang sakit sa baboy, kini tungod kay gitugyan sa Department of Agriculture (DA) nganhi sa Bohol ang usa ka pocket laboratory nga makatumbok na sa ASF.
Ang pocket laboratory, usa ka Polymerase Chain Reaction (PCR) machine nga makahimo sa diagnostic testing sa mga karne sa baboy nga gidudahang nasakit sa ASF, alang sa mas paspas nga pagpalain sa gigikanan sa karne, kon nasakit man ugaling.
Gawas sa pagtesting sa karne, laway ug mga duga gikan sa baboy, makahimo usab ang bag-ong makina nga laboratory sa pag-analisar sa presensya sa kagaw nga nagdala sa sakit gikan sa mga pagkaon sa baboy nga nagagikan sa mga lugar nga gikataho nga may suliran sa ASF.
Kaniadto, langay kay ang mga gidudahang may sakit nga samples nga makuha gikan sa mga baboyan sama sa karne, adto pa ipadala sa kaulohan alang sa PCR analysis sa Bureau of Animal Industry.
Matud ni Dr Stella Marie Lapiz, kini nga makina daku kaayo ug ikatabang sa Bohol, ug sa mga tinugyanan nga kasamtangan nga naningkamot nga dili makasulod sa Bohol ang nahisgutang gikaintapang sakit.
Bisan pa man sa maayo nga balita, dugang ni Dr Lapiz nga ipadayon pa gihapon sa ASF Task Force ang lig-on nga border control ug ipadayon usab ang disease surveillance pinaagi sa pagpadagan sa quick response teams.
Kining mga lakang nga gisagop sa Bohol African Swine Fever (ASF) Task Force aron magpabilin ang lalawigan nga luwas sa sakit sa baboy, bisan pa man nga may nga silingan nan ga lalawigan ng ana-igo niining sakit sa hayop.
Si Dr Lapiz, executive officer sa Task Force ug kasamtangan nga Provincial Veterinarian sa Bohol, mipasabut sa daku nga responsibilidad sa mga tinugyanan sa kagamhanan nga nagbantay sa kadagatan ug kabaybayonan nga ang Bohol dili masudlan sa sakit.
Importante usab ang mga barangay officials, mga Barangay Livestock Aides (BALA) ug nga tag-iyahag baboyan sa ilang paghugpong aron bantayag ug ipahamutang ang lig-on nga bio-security sa ilang mga lugar, matud ni Dr. Lapiz.
Gawas sa border control ug biosecurity, ipadayun usab sa Bohol ang disease surveillance sa mga sakop sa quick response teams nga ipadala kon hain man ang mga taho nga may baboy nga nasakit.
Matud ni Dr Lapiz, ang Bohol usa sa 29 na lang ka lalawigan sa nasud nga nagpabilin nga luwas sa ASF sukad nga kini namatikdan sa Pilipinias niadto pang 2019.
