A number of barangay officials in the second district of Bohol have reportedly switched sides as the upcoming election season looms, according to a report from the Provincial Information and Media Relations (PRIMER)

The report says that these barangay officials are now supporting the Pundok Padayon Bo-anon and the 

re-election bid of Gov. Arthur Yap.

The second district of Bohol is believed to be a bailiwick of Yap’s leading opponent in the gubernatorial race, incumbent second district Cong. Erico Aristotle Aumentado.

However, a new development has evolved over the past few weeks, the report bares.

In the town of Ubay, more barangay officials are now coming out in the open to support Yap’s re-election bid, the report reveals.

Some barangay officials were reportedly upset upon hearing Aumentado’s alleged admission of owning a mansion in Dauis in an interview over radio station dyRD on Monday, Feb. 21, 2022.

Although Aumentado, in the interview, downplayed the issue by saying his house located in Mariveles, Dauis only appears huge and cannot be classified as a mansion.

He said, “Usa ni ka balay, dili mansion. Daku-daku lang pero lahi man gyud ning mansion ug kadako. Nadaku ni atong balay tungod kay lapad.”

Aumentado also clarified that the total floor area of the house is only 738 square meters.

He said, “Ang akong yuta gyud mismo sa tanan is 3,000 plus square meters. Ang akong balay mismo, land area is 738 ang maong balay nako pero palapad siya.”

Aumentado also said that his house has five bedrooms.

He also disclosed that he spent P15 million in the construction of the said house.

The PRIMER released a statement of Kevin Damalerio, an Executive Assistant to Yap. Damalerio gave his comments on the statement made by Aumentado during his dyRD interview.

Damalerio said, “Dili ko motuo nga P15 million ra na iyang balay. Nangutana ko sa akong kaila nga architect kung pila ang per square meter sa pagpatukod ug balay nga sama sa gidetalye ni Cong. Aumentado. Ang tubag sa akong kaila nga architect mokabat sa P35,000 per square meter ang kantidad sa pagpatukod niana. Granting kung tinuod man gani ng 738 square meters iyang floor area, suma total, mokabat sa P25 million kapin ang pagpatukod niana. Undervalued kanang iyang claim nga P15 million ra. Sa akong tan-aw man gud, igo lang sila nagsulti ug 738 square meters aron dili kaayo dako paminawon pero bisan kinsa siguro nga makakita sa iyang balay, maka-ingon gyud nga labaw pa sa 738 square meters ang floor area niana. Kung dili na mansion para niya, unsa man diay kadak-a para niya ang usa ka mansion?”

Damalerio added, “Lain-lain man gud ta ug basehan kung moingon ta ug mansion. Para nako mansion gyud na kung itandi nato sa mga normal o average lang nga balay.”

Damalerio further said, “Let us not deviate from the true issue about his mansion. Ang pangutana ana, iyaha bang gideclare ang maong property sa iyang SALN [Statement of Assets, Liability and Net Worth]? Pila man pud ang iyang value nga gibutang sa maong balay? Nganong wala mana niya tubaga?”

Moreover, the PRIMER also released the statement of barangay kagawad Jhovanie Raña of Casate, Ubay who said: “Isip usa ka public servant, atong prayoridad ang pag serbisyo sa katawhan kay lage kita nagpa-pili isip suloguon ug ang katawhan maoy atong angay serbisyohan. Ang kaayuhan sa kinabag-ang katawhan maoy angay siguruon ug dili ang kaugalingong ambisyon, susama sa usa ka public servant sa among segundo distrito nga imbis ang katawhan unta ang angay serbisyuhan apan nagpatukod na hinuon ug dakong mansion sa halos 1,500 square meters nga balay ug Yuta nga halos kantidad P50 million diha sa Dauis, Bohol nga first district man unta sakop ug wala gani kami nahibal-an nga iyang residensya diri sa lungsod sa Ubay. Ing-ana na ba diay gyud kadako ang ilang sweldo karun? Nga bisag 

i-loan pa ang usa ka termino nga sweldo dili man kaigo anang kantidara.”

Punong Barangay Sancho Avenido of Humay-humay, Ubay also criticized Aumentado’s admission that he owns a house located in Dauis and his statement was released by the PRIMER.

Avenido said: “Usa ka dakong pagpakauwaw ang iyang pagpatukod ug dako nga balay sa Dauis para sa mga Ubayanon. Mas gipili niya nga magpatukod didtong dapita samtang ang iyang ginsakupan dinhi sa Ubay, naglisod ang kahimtang, nangaguba ang balay tungod sa bagyong Odette.”

Napoleon Boyles Dela Torre, a member of the Boyles clan in Ubay and a relative of Aumentado, through another statement released via PRIMER, lambasted the solon.

Dela Torre said, “My take in that Dauis [mansion] is lack of respect to the people of the second district and to the hardcore Ubayanon supporters. It is said that you build your most beautiful house where your heart is. These people are running every election telling the people of Ubay that they are Ubayanon and yet Ubayanos rarely see them. This mansion is a concrete testament that these people don’t love and care for the people of the second district and is even more painful for the Ubayanon. They only want our votes. How can you be Ubayanon qualified for election when you chose to live permanently somewhere else? If you have the money to build a mansion, that is okay. Make sure that the location of the mansion is your official residence otherwise you are making a fool of yourself.”

Similar reactions were also noted from different barangay officials all over the second district after Aumentado admitted that he owns a house in Dauis, the PRIMER reported.

PLEDGE OF SUPPORT

Due to recent developments, a number of barangay officials who used to support and campaign for Aumentado in last three elections have jumped ship. They are now supporting the re-election bid of Yap, the report mentions.

On Thursday, Feb. 24, 2022, Yap visited barangays Casate and Achila in Ubay.

The governor was greeted with smiles from the constituents there, according to a report by the PRIMER.

The governor said, “Nakurat ko nga naay mainitong nidawat nato dinhi sa ilang barangay tungod kay lahi man ang akong kasinati-an kaniadto kung mobisita ko sa Ubay. Diha pay higayon nga wala pa mi pasudla sa covered court sa barangay, gipadlockan pa. Pero karon, puno sa kalipay ang akong kasing-kasing nga makighimamat sa mga Ubayanon sa ilang pag-abi abi kanako sa ilang barangay.”

He added, “Nakita nato ang kahimtang ug suliran sa katawhan. Mao nga importante isip amahan sa lalawigan nga masinati nato ang kahimtang nga nahiaguman sa atong katawhan aron makahimo kita ug mga lakang ug makapangita ug pamaagi nga matabangan sila. Daghan ta ug mga programa ug proyekto para sa mga taga segundo distrito nga makatabang nga mahaw-as sa kalisud ang katawhan. Mao ni ang atong isiguro nga moabot sa katawhan ang tabang ug programa sa gobyerno.”

For his part Raña, in a statement, said: “Ang katawhan sa lungsod sa Ubay halos nagsalig sa pang-uma nga panginabuhi ky halos mga farmers man lage, apan nag-antos intawn sa ka-mahal sa mga palitunon nga panginahanglan sa pang-uma sama sa binhi, abono ug mga pestesidyo ug nag-antos usab sa baratong palit sa mga abot sama sa mga utanon, mga lagutmon, humay tipasi nga naa ra sa halos tag P15.00 ra per kilo ang palit sa merkado. Perteng luoya intawn sa mga farmers nag-antos. Kini unta nga problema ang angay seryosohon ug pangita ug solusyon isip magbabalaod ug representante hilabi sa mga taga Ubay. Aduna nay ka-solbaran niining maong problema mao ang mga programa sa Provincial Government alang sa mga mag-uuma sama sa Farmers Subsidy Program alang sa mga mag-uuma arun dili na unta mag-antos sa mga mahal nga palitunon sa pag-uma ug ang buy-back program nga ang Provincial Government ang mopalit sa mga abot sa mga mag-uuma sa humay sa tag P20.00 ang kilo. Dako na kining tubag ug solusyon niining maong problema. Makita namo nga si Gov. Art Yap ang adunay saktong katakus ug kapasidad nga matabangan ang among katawhan dinhi sa among barangay ilabi na sa mga mag-uuma. Mao nga naa na gyud mi mosuporta ni Gov. Art Yap karon sa iyang pagpasubli isip gobernador.

Raña added, “Usahay, anugon lang kay naa untay gusto nga moapil sa programa sa atong gobernador, babagan man pud sa namunuan sa LGU [local government unit] kay dili sila gusto nga maka utang ug kabubot-on ang taga Ubay ni Gov. Yap. Katungdanan man sa gobernador nga motabang sa tanan, dili unta nila babagan nga makatagamtam ang mga mag-uuma dinhi sa Ubay ug saktong suporta alang kanila nga wala pud mahatag sa mga namunuan sa among lungsod ug sa Kongresista.”

Dela Torre, in his statement, also pledged his support to Yap’s re-election bid.

He quipped, “As part of the Boyles clan- Serapio Malta [group within the clan], we support Gov. Art Yap. Ang among pag suporta ni Gov. Art Yap tungod sa iyang konkreto ug maayong plano para sa probinsiya sa Bohol, labi na gyod sa segundo distrito ug sa lungsod sa Ubay. Ipatukod ni Gov. Art Yap ang livestock and poultry food terminal hub sa Ubay gyod. Kini dakong tabang sa mga taga Ubay. Andam pod si Gov. Art Yap motabang sa problema sa tubig sa lungsod sa Ubay ug kini dugay ng pangandoy sa mga Ubayano nga naay permanente nga limpyo nga tubig nga moagas sa mga gripo sa mga panimalay. Sa kadaghan na nga higayon nga akong na estorya si Gov. Art Yap maayo gyod siya nga tawo ug kugihan kaayo 24/7 mo trabaho. Bisan Sabado ug Domingo motrabaho gihapon. Si Gov. Art Yap usa ka ekonomista ug abogado. competent gyud siya.”

Dela Torre further said, “Ang wala kaila ni Art Yap, give yourselves the chance to know the person.”

FEAR FOR LIFE, SECURITY

Raña disclosed, in his statement which was released by the PRIMER, that he received death threats after he made it known publicly that he is backing Yap’s re-election bid.

He said, “Tungod sa akong mga panglantaw ug paglaban alang sa kaayuhan sa tanan hilabi na sa mga mag-uuma, ug pagsuporta ni Gov. Art Yap, nahimo na hinuon kining hulga sa akong kinabuhi. Aduna na koy nadawat nga mga death threat gikan sa kampo sa mga nangatungdanan sa segundo distrito ug lungsod sa Ubay ug ato na kining gisumbong sa National Bureau of Investigation (NBI) [in Tagbilaran]. Ang mga suspek usa ka kapitan sa barangay sa Ubay ug iyang uyuan. Gipatawag na kini sila sa buhatan sa NBI, matud pa nagpalaban kuno ni sila sa usa ka congressman ug mayor apan giingnan lamang sila sa NBI nga igo ra nagtuman sa ilang trabaho ang [taga] NBI ug dili sila mag-apil-apil anang may kalabutan sa pulitika.”

THE SCORE

Damalerio explained that the second district can no longer be considered as a bailiwick of the Aumentados.

He said, “Lahi ang sitwasyon karon. Timan-an nato nga 2019 election, tulo ra ka mayor sa segundo distrito ang nagsuporta ni Gov. Art Yap. Mao kana ang Talibon, Trinidad ug Danao. Karon, nadugangan ang Pundok Padayon Bol-anon sa segundo distrito. Napuno nato ang Inabanga, San Miguel ug Bien Unido. Ang score nato dihang dapita, 6-8 na. nilabaw lang sila ug duha ka lungsod.”

He added, “Dili na pwede nga manghinambog sila nga balwarte nila ang segundo distrito tungod kay lahi pud ang sitwasyon karon. Ilabi na kay lig-on pud si Jaja Jumamoy sa iyang kandidatura pagka kongresista nga kaatbang sa asawa ni Aris Aumentado. Daghan raba ko ug nadunggan sa mga kabarangayan nga mas moangay sila ni Jaja Jumamoy kay yano ug duol sa katawhan. Mao nga nagpakahilom ra sila pero naglihok pud sila nga nangumpanya para ni Jaja Jumamoy.”

Moreover, Damalerio said, “Lisod ang dagan sa grupo nila ni Aris Aumentado kung politika ang hisgutan tungod kay duha sila nga nidagan. Unya silang duha puros tabangonon. Timan-i ning akong sulti, the moment nga biyaan ni Aris iyang asawa nga mangumpanya sa segundo distrito, haros apil sanga sa kamunggay ana.”

Damalerio disclosed, “Sa pagkakaron, adunay 30 ka incumbent nga mayor ang nagsuporta sa kandidatura ni Gov. Art Yap. 13 niana sa first district, 6 sa segundo distrito ug 11 sa tersero distrito. Lisod nana kaayo apson. Unya wala rabay klarong kontra ng ubang mayor nato samtang sa ilahang mga incumbent nga mayor, lig-on pud ang atong mga kandidato diha nga lungsod.”

Damalerio further said, “Taud-taod naman gyud ta aning pulitika, makaingon gyud ko nga uphill battle para ni Aris Aumentado ang iyang kandidatura karon. Ilabi na kay kugihan pud si Gov. Art Yap unya naa napud klarong agi sa iyang pagpangalagad. Dugangan pa sa mga tinuod nga isyu nga wala nila matubag ug tarong ilabi na gyud tong nangabasa ug gipanglabay nga bugas sa Ubay. Dili layo ang posibilidad nga sa pipila ka mga adlaw, adunay mga mayor nila nga mohinay-hinay ug aginod padung sa Pundok Padayon Bol-anon ug makigstorya tungod kay maski kaning ilang mga kandidato nakasabot na sa sitwasyon. We will cross the bridge when we see one.”

Damalerio finally said, “Ang importante karong panahona nga sa umaabot piniliay, dapat ang magmadaugon gyud ang katawhang Bol-anon. Ug sigurado ko nga sa Pundok Padayon Bol-anon, ang mga Bol-anon gyud ang mabulahan. Dili ta mauwaw sa atong mga kandidato kay sakto ug mga kasinatian sa pagpangalagad sa katawhan, naay katakus ug kapasidad nga modumala sa atong lalawigan ug labaw sa tanan, sakto ug koneksyon ug impluwensya sa kagamhanang nasyonal nga maoy atong gikinahanglan karon sa atong pagbarug pagbalik gikan sa bagyong Odette ug sa pandemya.”