by Ardy Ines Araneta Batoy
This edition of VOX POPULI is featuring the netizens’ reactions, responses and comments to a QUESTION posted on the facebook wall of the managing editor of The Bohol Tribune.
The QUESTION is: “Unsa may atong buhaton anang mga LATAGAW nga IRO nga maoy hinungdan sa mga disgrasya sa kadalanan ug mapa-akan pa gyud ang ubang katawhan?”
- from Kag. Violee Dano: Iro ko, hiposon ko…
- from Jesseca Araneta-Espejo Noroño: Iro ko akong responsibidad, hiposon ko! Pwede sad ipa dog catching sa nagapaloyo bahin sa mga iro nga latagaw.
- from Virna Judith Marie: Hipuson gyud unta na, Mam Ardz
- from Susan Olaivar: Dakpon ang tag-iya sa iro kung d hipuson with stiff penalty. Or ibutang sa dog pound.
- from JoMan TheThird: Ipa implement sa LGU ang national law bahin s latagaw nga iro; labe n penaltihan ang tag iya s iro nga wla hikti..
- from Judith Uy Sumatra: I reported to Mayor Baba Yap about several stray dogs in ZaMOra St leading to ICM after we had a motorcycle accident when a dog suddenly crossed the street in 2018. An ordinance penalizing owners of stray dogs should be passed. We spent around 5k for the medical treatment for wounds and anti-tetanus injections.
- from Julita Ale Buba: Problema kaayo na maam diri sa dauis o! Mo hamag lang ug kalit…. bag o pa ako bana na crash hamagan ug ero ga bike.
- from Rain FostanesCalimbayan: Good day Ma’am Ardy. Naa nman animal welfare Act mao dili pwedi patyon ang iro. However, pwedi mag himo ug ordinance ang LGU na dapat eh rehistro ng mga dogs. Dapat ang dog owner will take responsiblity sa ilang iro kay dogs are part of family. Kung ma rehistro na ang dog, mo release ang LGU ug serial number (dog tag) para kung mka buhi or mka cause ug disgrasya ang iro, ma identified na and mag penalty ang dog owner. Effort jud ni kaayo but then ma deciplina ang tag- iya sa dog and dili pod pasagdan ilang iro na walay food gi kaon.
- from Nerie Iman Penales: Mao gyod problema daghang iro aring panglao pod magtapok anang karsada.maka cause dsgrasya gyod. Dapat jod unta ni tagaan na ug pagtagad ba.
- from Thata Celeres: Dugay na mn ning problemaha mam ardy. Sa uban gning lungsod sa luzon, ila kuhaon ibutang sa shelter. Ang uban gani kuhaon kay dal-on sa pampanga ihawon.
- from Bert Butron Jaspe: Sus maayo jod na pang lit-agon unya dad-on sa zoo.
- from Benjie Oliva: Dili lang ang dog owner ang naay accountability sa disgrasya. Pati Barangay and Municipal Officials nga nagpahayay lang sa mga bugnaw na opisina. Kay kung tinuoray nag trabaho na sila, walay iro mag suroy-suroy sa kalsada. Kay sa tinuod lang naa naman daghang local ordinances about stray dogs; ang wala lang ta ordinance is How to discipline stray public officials. Nag latagaw ra kay nag majong ug nang tong-ets! Sad reality.
- from Arnold Atacador to Benjie Oliva: Korek.
- from Dr. Fe Marfe Jimenez to Benjie Oliva: Tama ka sir.
- from Dr. Fe Marfe Jimenez to Ardy Ines Araneta Batoy: Ok ko sa msg ni sir Benjie Oliva ma’am
- from Jun Entero to Benjie Oliva: I strongly agree!
- from James Uy: Hinaut makonsensiya na mga tag iya sa iro nga maoy hinungdan nga nadisgrasya/namatay driver ug pasahero sa motor.
- from Anne T Tequin: Pakan-on ug ulo sa manok para d na magsuroysuroy… dri bitaw sa amo, wanko kita nga ngbalikbalik ..hpit kan a Ako kanding bg-o nanganak 3ka dgko iro….
- from Dong Cris: Tagaan dako nga penalty ang tag-iya kon madakpan ang ilang iro aron ila nang hipuson
- from Connie Culpa-bool: Omg! nag mahjong at tong its during office hours. dakpon man mga stray dogs ug dili nila lukaton , i think pina adopt.
- from Dr. Fe Marfe Jimenez: Agree ko ni sir Benjie Oliva.
- from Fel Fullido: Angay jud nang dakpon man kay daghan na gyud na gyud nalintubaw tungod sa iro.
- from Jimenez Wengkoi: Maau unhon ptubag ani ang gadala sa krusada animal welfare..ky dgku ni cla baba mokiha daun ug nai mga iro nga gidagmalan gipasagdan wa atimana sa tg iya…pero ug nai napaakan nai nadsgrasya tungd sa pgka iresponsabli sa tag iya wa gyuy tga animal welfare mitingog arn ikiha na mga tag iya iro nga galatagaw..atong pangutan on naa nabay nakiha nila tag iya iro nka nakapaak nkadsgrasya sa gamotor…aber naa ba…
- from Mike Bungabong Omega: Correk jud ka 4mer neda admin, sir benjie. Hala mga officials hinaot nabasa ninyo.
- from Miguelita Mangaron: Sa una diha koy iro nga hinuktan naka buhi dili na man magpa dakop, naglatagaw mouli ra ug mokaon, so naguol ko sa situation, nag request patabang sa barangay, akong gipa pusil ky mas important ang lives of human beings ky sa animals, dili ko makatugot nga naay ma disgrasya unja ang ang iro ang maka ingon. kitang mga dog owners concern unta ta sa atong isig ka tao. wiegh the importance lives of human beings or animals.
- from Gervasio Lopena: Dakpon gud na sila ug ipalukat sa mga tag-iya. Kon walay molukat, ipadala sa Veterinarian ug siya nay bahala unsay iyang buhaton kanilang mga iro.
- from Lenny Malon: Ako pod, diha koy iro NGA loved kaayo Nako Kay gamay Siya unya cute pa zud Kay naay pagka Japanese Iya kaliwat. . . . .apan Kay nakabuhi man ug dili ko modakop Niya Kay di ko kahibalo SA iyang mood basin paakon ko, so Ako gipadakop SA taga municipal in-charge ug gipadala SA munisipyo tungod Kay mas bililhon pa ang safety ugbkinabuhi SA tawo Kay SA atong kaugalingong katagbawan ug kalingawan.
- from Ma Consuelo Loquellano Clarete: Morag naa nman tali balaod sa barangay bhin ani maam ards…i.implement na jud unta…
- from Johnny Sniper Coquilla: There was already an existing law base on R.A 9482 AN ACT PROVIDING FOR THE CONTROL AND ELIMINATION OF HUMAN AND ANIMAL RABIES, PRESCRIBING PENALTIES FOR VIOLATION THEREOF AND APPROPRIATING FUNDS THEREFOR. The LGU must adopt the national law into a local Ordinance. The SB shall make a resolution also requesting to LCE to issue an executive order address to Brgy Captains and tanod’s to facilitate the national law and local ordinance of responsible pet ownership if there’s any. This is what I did in Antequera as SB member
- from Ramon Delfino: Looy pod ang dogs.
- from Gemma Teresa Neri–Lapay: Dakpon, makadisgrasya jud.
- from Riza Oñes–Sarabia: Dakpon/hiposon ma’am Ards ug naa lang silay shelter o empounding area. Kon mahipos dili lang patyon kay luoy, naa man sab mga pet lover nga willing mo adopt.
- from Gloria Leodivica Ines Araneta: Prisohon ang mga iro apil pod ang mga tawo nga gisangunan unta ug paghipos nila, atz.
- from Joseph Cavalida: Hiposon, nagdepinde pod na sa Atong Barangay Kong nagpakabana ba sa maong problima…kabahin sa mga iro ..nga wala hikot.
- from Judith Bomediano: Impound and multahan.
- from Ayen Ocampo: Mo comment jud ko Tita kay number 1 gyud among wiwi sige ma special mention..and yes paningkamutan na jud namo na mahipos sila. Im a dog lover..and we consider our dogs as family.but in fairness to them ang attitude sa mga iro ug sa mga tao halos ra pod nagka pareha..example lang sa among wiwi..he is such a super loving dog..mogawas m nay paliton sa silingang tindahan kuyugan and bantayan m..or ubanan m sa gawas.. Sayop kay usahay mang gukod..and guilty mi ana..but na observe pod nko na ang iya.g kontra mao ra man pod mora ang iyang gukdon..samot na tong mo trespass dri mao pa pod ang mambato nila. Nahisgutan npod sa barangay na manakop na sila ug iro na mga latagaw..nay hikot o wala.. . which i support pod kay lisod gyud pod mka disgrasya sila ug tao. Let’s just be a responsible dog owners.
- from Alma Bunachita Penales: Dagkpon daw ba mam pero nadaot daw ilang kargahanan sa dog jamo di ay recirbah kalain di ay.
- from Alma Bunachita Penales: Thumbs up symbol.
- from Remlih Olebuc: Atimanon maam, pakan on ug tarong kay mao man nang mang gawas mulakaw kay mangeta ,mangaykay intawon ug makaon..
- from Neil Adonis Usaraga: Usa ko sa biktima sa desgrasya gumikan sa iro dha dool may garden cafe… wala mo hawa ang iro bisag gibusinahan na mao nga sa nadool na mi apply ko ug break… nitoyuk ang motor… dapa dakpon unya ipalukat sa tig iya if walay mo lukat then preso ang iro taman sa naay gusto mo adopt sa maong iro… if walay mo adopt then i turn over sa provincial vet or any organization protecting the rights of animals…
- from Miguelita Mangaron: Pamusilon ang mga irong laag.
- from Arthur T. Salgados: Usbon ang working hours sa manakopay og iro. 7am to 11am (4 hrs) then 4pm to 8pm (4 hrs).
Aside from netizens giving their comments, the following also expressed their reaction of “LIKE” to the statement.
Madelo Marquiso Joyce, Liza Merto Dinsay, Juan Daluran, Ekis Liquit, Pilar Tero, Ricz Calvis Elicano-Vito, Ayen Ocampo, Than E. Aparre, Riza Oñes – Sarabia, Gemma Teresa Neri – Lapay, Ma Antoniette T. Morgia, Josephine Pizaret-Bulilan, Ma Consuelo Loquellano Clarete, Mayette Signe Axmann, Lopez Antipuesto Ruy, Miguelita Mangaron, Jimenez Wengkoi, Fe Marfe Jimenez, Kulas Guitguiten, Almirañez John Oppus, Isidra Requilmen Rosell, Em-em Corpus Panugaling, Inday Benita Fostanes – Osorio, Lyn Vix, Angelie Libres Pintac, Fiel Angelie, Marcelo S. Adiong Jr., Rain FostanesCalimbayan, Eloisa Pestillos, JoMan TheThird, Judith Uy Sumatra, Jerome Araneta Espejo, Edith Ebal, Fe Penales, Lydia Magsigay Casanova, Welma Sante Ochinang, Violee Dano, Nisnisan Ida