OPV monitoring sa presyo:
Karne ihawon: P160-P230/K
Lechonon: P170-P300/kilo
Karne sa merkado:P250-365
Sinulat ni Rey Anthony Chiu
Magpista apan wala pay ihawon nga lapa-on ug
lechonon? Walay problema, tamdi kining giya nga
nakuha gikan sa taho sa Live Hog ang Pork Price
Bulletin nga regular nga gimantala sa Office of the
Provincial Veterinarian, ubos ni Dr. Stella Marie Lapiz.
Kon taga unang Distrito ka ug buot kang mopalit ug
baboy ihawon nga imong lapa-on, adto sa Catigbian ug
Balilihan pamalit kay tag P160 ang matag kilo sa ihawon
nga mapalit didto, kon itandi sa tag P190 ang kilo kon
adto mo palit ug buhi nga baboy sa Tubigon.
Kon taga Segundo Distrito ka, adto ug tuyo sa San
Isidro ug sa Clarin kay tag P160 ang kilo sa buhi nga
baboy didto, kon itandi sa Talibon nga tag P230 ang kilo
sa buhi.
Kon taga Tersero Distrito ka, adto pangitag baboy
ihawon sa Loay, makapalit kag tag P160 ang kilo didto,
kon itandi sa tag P200 ang kilo kon adto ka mopalit sa
Valencia ug sa Candijay.
Wala ka pay lechonon? Kon taga Unang Distrito, labing
mayo adto sa Calape palit kay tag P170 ra ang kilo sa
ilang aslonon, kon itandi sa tag P300 ang kilo kon adto
ka sa Panglao ug Baclayon mamalit.
Sa ikaduhang Distrito, sa aslonon, makabarato ka sa
Clarin kay nay tag P240 ang kilo didto kon itandi sa
Talibon ug Bien Unido nga tag P300 daan ang kilo.
Sa Ikatulong Distrito, basta lechonon, adto palit sa
Alicia, Bilar, Dimiao, Garcia Hernandez, Loay, Loboc,
Mabini ug Sevilla kay tag P250 ang kilo sa buhi nga
aslonon didto, kon itandi sa tag P300 ang kilo sa
Carmen.
Sa presyo sa nilapa nga karne sa ka merkadohan, sa
First District, adto pangumpra sa Balilihan o Catigbian
kay makapalit ka tag P290 ang kilo sa karne kon itandi
sa Tubigon nga mapalit kini sa tag P340 ang kilo.
Sa ikaduhang Distrito, kinabaratohan nga karne sa
merkado nga imong mapalit, adto sa Anda kay tag P300
ang kilo sa karne, kon itandi sa Mabini nga tag P350.
Kon dinhi sa Tagbilaran mamalit, sa Cogon market ka
makapalit sa kinabaratohan: P300 ang lomo ug P300
usab ang tiyan sa baboy, kon itandi sa laing merkado
nga naa sa P330 ang lomo, ham ug tijan.
Kon sa mall ka ganahan mamalit, naay mall nga
namaligya ug lomo sa tag P308 ang kilo, ug P335 ang
tiyan sa baboy, kon itandi sa labong taas nga P325 ug
P365 ang kilo.
Ang monitoring sa presyo sa buhi ug nilapa nga karne
sa bably, gihimo sa OPV niadtong Mayo 19, samtang
lain nausab nga survey monitoring data ang iplastada sa
dili madugay.
Sa Bohol, gumikan sa hulga sa African Swine Fever
(ASF), bisan kon hugot nga gipanalipdan ang pagsulod
sa buhi ug karne nga mahimong magdala ug sakit,
nagpadayon nga competitive ang presyo sa baboy,
bisan paman nga nagkamahal na usab ang lawog ug
nagkanihit ang raw materials sa paghimo ug lawog sa
Bohol.
Kini kay wala nay raw materials nga gipasulod sa Bohol,
ilabi na ug gikan o bisan nag ani kon molabay ra sa
lugar nga may ASF.
MAGTINAWO SA PISTA? Kon wala pa kamoy karne,
ihawon o lechonon, may mga kalungsuran sa Bohol nga
may barato nga presyo niini, hinuon, imo una nga
pangitaon aron dili ka mahinayak. (Hulagway gikan sa
PIA-Bohol)
Sulod sa 3 ka buwan batok ASF, 845 ka kilo
nga karne, niluto pasulod sa Bohol, nasarap
Sinulat ni Rey Anthony Chiu
Kinatibuk-ang 845.47 ka kilo na illegal nga karne sa
baboy ug niluto ang nasakmit sa paningkamot nga dili
makasulod sa Bohol ang gikaintapang sakit.
Gikan sa Enero hangtud sa Marso o unang tulo ka
buwan human ang bag-ong tuig, mikabat na sa 481.52
ka kilos nga griposeso nga pagkaon, 275.45 ka kilo nga
niluto na nga pagkaon ginama sa karne sama sa
meatballs, pansit nga gisagolan og karne, humba, ug
lechon ug 88.50 ka kilo nga nasakmit isip karne nga
gilapa, subay sa taho gikan sa Office of the Provincial
Veterinarian (OPV).
Uyon niini, multa nga moabut ngadto sa P1,000 sa
matag kaso ug diresto nga pagka-embargo sa gipalusot
nga karne, giproseso nga pagkaon gikan sa karne sa
baboy ug mga niluto na, sa bisan unsa ka gamay,
ugposibilidad nga makasohan ug mapriso, subay sa
Executive Order nga gipagawas alang niini.
Kini usab ang sa matag adlaw nga gisagubang sa Bohol
African Swine Fever (ASF)Task Force Surveillance, usa
ka pwersa kapin sa 60 ka tawo ug mga iro nga
magpulipuli og duty aron makaykay ug masimhot ang
mga bagahe sa mga pasahero
nga gikan sa Sugbo, Leyte, ug Mindanao tabok sa
Bohol, aron sa pagpangita niining nga gidili nga butang
nga posibleng itabok.
Nahukman sa Bohol nga dili una magpasulod niining
mga butanga, tungod sa gipahugtan nga panalipod
batok sa ASF.
Ang lakang usab magpahimutang sa nga Task Force
members sa posibleng reklamo ug panghulga, apan,
kining tanan, alang sa pagseguro nga wala gayuy
makasulod nga sakit sa baboy nga usa sa mga labing
kuyaw nga sakit nga mahimong mopuo sa baboyan sa
Bohol.
Adlaw ug gabii, basta anaay barko, kinahanglang anaa
gyud mi sa pantalan, samtang sayud sila nga daghan pa
gyud ang wala masayud sa kakuyaw nga madala niini
ug sa hulga niini sa seguridad sa pagkaon, paambit sa
usa ka Task Force member, kinsa mismo maoy
mangunay og huling sa mga bagahe aron sutaon kon
wala bay nasukip nga gidili nga karne.
Sa tag P1,000 nga multa ug sa direcho nga pag
paembargo sa bagahe ug pagdaub niini aron kon may
kagaw man nga nadala sa produkto o karne, miani na
ang Bohol og pagdayeg sa mga nakasabut sa hulga ug
pagsaway sa mga walay pagpakabana.
Nunot niini, wala pa gihapon mounding ang Bohol sa
pagsabwag sa mga pagpasabut ngadto sa tanan nga
molabang, aron dili mabutang sa kompromiso.
IMPAS ANG BRINGHOUSE? Dili kini bringhouse. Kini
ang mga giluto nga karne nga gidala sa mga pasahero
isip bawon, gikan sa Sugbo sulod sa Bohol. Tungod sa
ASF, dili na tugotan ang mga karne sa baboy gikan sa
Sugbo, ug mga lugaw nga wala pa mawala ang hulga sa
AFS, aron dili matakdan sa sakit ang mga baboy sa
Bohol. (Hulagway gikan sa PIAbohol)
OCD: Salig sa kasayuran gikan
lang sa ‘kasaligang tinubdan’
Sinulat ni Rey Anthony Chiu
Giawhag sa Office of the Civil Defense (OCD) ang
katawhan nga unta motuo lamang sa mga kasaligan ng
atrinubdan sa kasayuran alang sa impormasyon nga
ipakatag sa social media, dungan sa pag-aghat sa tanan
nga unta mamahimong responsible sa ilang paggamit sa
social media aron dili makasugnod og kaguliyang og
kagubot.
Sa us aka pahayag ngadto sa Publiko, idason sa OCD
nga subay sa labing bag-o nga pagbanabana sa
panahon nga gipagawas sa Philippine Atmospheric
Geophysical and Astronomical Services Administration
(PAG-ASA), ang bagyo nga
sio Mawa, dili gihapon gyud mo-igo sa kamad-an sa
Pilipinas, bisan pa kini nga makasulod sa kadagatan
nga anaa na sulod sa Philippine Area of Responsibility
sa Byernes.
Hinuon, matud sa PAG-SA, ang mga bunok sa uwan
nga mapaabut sa Domingo ngadto na sa sunod nga
mga adlaw, dili dala sa nahigop nga Habagat nga maka-
angin sa kasadpan nga bahin sa nasud.
Tungod niini, gipadayag sa OCD nga dili gyud gihapon
angay nga ibaliwala na lang usab ang pagpangandam
ilabi na sa mga pag-uwan dala sa dautan nga panahon.
Apan, matud sa OCT, kinahanglan usab nga ipa-sakto
ang gipakatag nga mga mensahe sa facebook, kabahin
sa grabe kuno nga epekto sa supertyphoon nga ania
duol sa nasud.
Sa labing bag-ong Advisory gikan sa PAG-ASA, Mayo
25 sa may alas 3:00 sa palis, ang bagyo nga si Mawar
nasigpatan nga anaa pa sa 2,000 kilometrs sa
kasubangan nga bahin sa habagatang kasubangan sa
Luzon (14.5°N, 142.7°E) ug wala pa masulod sa
Philippine Area of Responsibility.
Tangkil pa gihapon sa nahisgutang bagyo ang labing
kusog nga bul-og sa hangin nga anaa sa 195 kilometros
matag oras ug may kalitkalit nga huros nga moabut sa
240 kilometros matag oras duol sa sentro niini.
Nakit-an usab kini nga nagasibog sa rumbo nga
kasadpan-amihanangkasadpan sa kakusogon nga 15
kilometros matag oras.
Tungod niini, ang habagat nga mahigop sa bagyo,
magsamok sa Palawan, Western Visayas, Northern
Mindanao, SOCCSKSARGEN, Zamboanga Peninsula,
ug BARMM nga makasinati og katag-katag nga uwan,
unos ug mga panagsang bunok.
Kini possible nga maka-ingon sa kalit nga baha ug
pagkahunlak sa yuta dala sa kasarangan ngadto sa
kusog nga uwan.
Dinhi sa Bohol, mapanganuron ug may pag-uwan-uwan
ang masinati, nga usahay kuyogan sa unos, mga
makapabaha ug makapadahile sa yuta, mao nga
mangandam.
WALA PA MAKASULOD, MOLABAY RA. Molabay ra
ug kon may epekto man sa nasud ang bagyo, uwan ra
ug usahay kusog nga hangin ug unos, nga madala sa
habagat. (Hulgway gikan sa PIABohol)
DOH, nagpasidaan batok sa nikatap nga bakak
nga artikulo bahin sa tambal sa hypertension
Sinulat ni Elvira Bongosia
Gipahimangnoan sa Department of Health (DOH) ang
publiko bahin sa usa ka nikatap nga bakak nga artikulo
bahin sa tambal sa hypertension.
Giklaro pa sa DOH nga ang nasangpit nga post dili sa
bisan unsang paagi o porma nga aprobado, kaanib, o
girekomenda sa DOH ug sa mga attached agencies
niini.
Dugang pa, ang departamento nagpahinumdum sa
tanan nga ang mga non-communicable nga mga sakit
ug mga komorbididad sa masa hypertension mahimong
mapugngan pinaagi sa pagpraktis sa himsog nga mga
batasan ug usa ka himsog nga estilo sa kinabuhi.
Gitambagan sa DOH ang publiko nga siguradohon nga
kanunay nga magpa-check-up ug mokonsulta sa ilang
doktor aron makatabang sa paglikay sa sakit.
Gipahinumdoman sa departamento ang publiko nga
kanunay e-beripika ang mga impormasyon nga
makita online sa mga lehitimong tinubdan lamang.
TESDA certificates dali nang makuha
alang sa mga first-time job seekers
Sinulat ni Elvira Bongosia
Gi-anunsyo sa Technical Education and Skills
Development Authority (TESDA) nga dali nalang alang
sa mga unang higayon nga nangitag trabaho nga
makakuha sa mga kinahanglan nilang dokumento sa
pagpangita ug trabaho.
Gawas niini, libre na sad ang National Certificates
(NCs), Certification, Authentication and Verification
(CAV), ug Certificates of Competencies (CoCs) alang sa
first-time jobseekers nga nipaubos sa Competency
Assessment.
Kini human sa paglagda sa Department of Labor and
Employment (DOLE), Technical Education and Skills
Development Authority (TESDA), ug14 pang ahensya sa
First Time Jobseekers Assistance Act (FTJAA) Joint
Operational Guidelines (JOG).
Gipalig-on niini ang proseso sa pagpagawas sa pre-
employment documents alang sa mga unang higayon
nga nangitag trabaho agi ug pagsunod sa Republic Act
No. 11261 o ang First Time Jobseekers Assistance Act.
Kalabot niini, giseguro ni TESDA chief, Usec. Danilo
Cruz nga makig-alayon sila sa uban pang ahensya aron
mapadali usab ang pagpangita ug trabaho.
“The signing of these joint guidelines which further
streamlines procedures, signifies the government’s
commitment to help our kababayans land their first jobs,
and effectively increase the youth’s chances for
employment (Ang paglagda niining hiniusang mga giya
nga nagpahapsay pa sa mga pamaagi, nagpasabot sa
pasalig sa gobyerno nga tabangan ang atong mga
kababayan nga makakuha sa ilang unang mga trabaho,
ug epektibong madugang anang kahigayonan sa mga
batan-on nga makatrabaho),” matud pa sa pahayag ni
Cruz.
Kalihokan sa konstruksyon hinungdan sa
pagkabalda sa serbisyo sa Globe sa Central,
Eastern Visayas
Sinulat ni Elvira Bongosia
Nipagawas ug pahayagang Globe kalabot sa
pagkabalda sa ilang serbisyo sa Central ug Eastern
Visayas ning bag-o lang.
Niadtong Miyerkules, Mayo 24, ang mga linya sa Globe
sa Central ug Eastern Visayas naapektuhan sa daghan
na nga putol sa ilang fiber, pagkabalda sa serbisyo sa
mga customer nga naggamit sa Globe Prepaid, Globe
Postpaid, Globe Platinum, TM, Globe Business, Globe
At Home Prepaid Wifi, Globe At Home Postpaid ug
LTE@Home.
Ang maong insidente nahitabo tungod sa mga kalihokan
sa konstruksyon nga gikontrata sa gobyerno,
nakaapekto sa milyon-milyon nga mga kostumer nga
nakasinati ug kalisud sa paghimo ug pagdawat sa mga
tawag, text, ug pag-browse sa internet.
Ang pagkaputol sa fiber nasubay sa Tagkawayan,
Quezon tungod sa mga kalihokan sa Joey Ding
Contractor, ug sa syudad sa Tagbilaran sa Bohol,
tungod sa construction work sa Cebu 7H Technochem
Industries.
Ang mga technical ug network teams sa Globe
mitrabaho ug double time aron mabalik ang mga
serbisyo sa normal.
Ang mga serbisyo gibalik sa tanan nga naapektuhan
nga mga lugar sa sayo sa hapon sa mao ra gihapong
adlawa.
Kasamtangang nakig-alayon ang Globe sa Department
of Public Works and Highways (DPWH), nga nangulo sa
mga construction activities sa mga apektadong dapit,
aron imbestigahan ang hinungdan sa pagkaputol sa
fiber.
Ang Globe mi-apelar sa mga kontraktor nga mag-
amping sa mga excavation activities o mga kalihokan sa
pagpangubkob ug roadworks isip konsiderasyon sa mga
linya sa utility nga mahimong maapektuhan, tungod kay
ang wala tuyoa nga pagputol hinungdan sa mga
pagkabalda sa serbisyo nga nakaapekto sa mga
customer ug miresulta sa mahal nga pagpa-ayo.