Bohol Light Company, Inc. nangusog sa
kampanya sa kasayuran sa R.A. 11552
Sinulat ni Sheryl B. Paga
Gipakusgan sa Bohol Light Company, Inc. (BLCI)
ang kampanya sa pagsabwag sa kasayuran sa R.A.
11552.
Kabahin kini sa Joint Resolution No. 1 Series of
2022 nga gipagawas sa Energy Regulatory
Commission pinaagi sa Regulatory Operation
Service-Investigation & Enforcement Division for
Distribution Utilities
Nag-ulohan kini ug “Usa ka Balaod nga nagpalapad
ug nagpa usbaw sa pagpatuman sa Lifeline Rate,
nga nag-amendar alang sa Katuyoan, Seksyon 73
sa Republic Act No. 9136, nga nailhan sa ngalan
nga Electric Power Industry Reform Act of 2001, nga
giusab sa Republic Act No. 10150”.
Ang mga gipatugbaw (highlights) sa bag-ong Lifeline
Act mao ang: paghatag ug extension sa
pagpatuman sa lifeline rate gikan sa baynte (20) ka
tuig ngadto sa singkwenta (50) ka tuig; paggamit sa
datos gikan sa Philippine Statistics Authority (PSA);
pagtino (determine) sa bag-ong lebel sa konsumo
nga naghubit ug naghulagway kung kinsa ang
mahimong isipon nga kwalipikado nga marginalized
end users.
Ang aplikasyon alang sa bag-ong Lifeline Rate nga
ipatuman sa Distribution Utilities itakda sa Energy
Regulatory Commission (ERC). Pagasundon kini sa
application process.
Ang pagtino sa Lifeline Rate magiyahan sa
mahinungdanong datos gikan sa Department of
Social Welfare Development (DSWD), Philippine
Statistics Authority (PSA) ug sa Department of
Energy (DOE).
Samtang ang RA 11552 wala pa mapatuman, ang
Distribution Utilities (DU) magpadayon sa
pagpatuman sa kasamtangan nga giaprobahan nga
lifeline rate discount, lifeline subsidy rate, ug lifeline
consumption threshold. Magpadayon kini hangtod
nga ang bag-ong lifeline threshold maaprobahan na
sa ERC.
Ang kasamtangan nga giaprobahan nga Lifeline rate
discount sa BLCI mao kining nahatala sa ubos:
Gob. Aumentado mipagawas sa mga lakang
alang sa kasulbaran sa supply sa tubig sa Bohol
District Jail (BDJ)
Sinulat ni Victor Tambis.
Victor Tambis
Regulatory Compliance Officer
sa Bohol Water Utilies, Inc.
Governor Aris Aumentado swiftly moves to solve the
cncern of the supply of water at the Bohol District Jail
(BDJ). In photo acting as members of the team on behalf
of the Governor are from left: BWUI general manager
Marnellie Bautista; BDJ Officer Engr Caliao; Engr. Jawa of
BWUI; Engr. Dodong Melisimo also of BWUI and PGBh
officials
Tungod sa mga lakang nga gihimo sa atong
halangdon nga gobernador, ang facilidad sa Bohol
District Jail (BDJ) nga anaa nahimutang Barangay
Cabawan, syudad saTagbilaran, aduna nay water
connection gikan sa Bohol Water Utilities, Inc. Atong
kahinumduman nga tungod sa mga negatibong post
sa usa ka media influencer, diin iyang gibasol ang
namunu-an sa probinsya ug ang Bohol Water sa
kakulangan sa tubig ang maong facilidad, si Gov.
Aris Aumentado mipadala dayon ug sulat ngadto sa
Bohol Water pinitsahan ug May 23, 2023 nga
nadawat kini sa opisina sa maong kompanya
niadtong June 5, 2023, nagahangyo nga makonect
ang tubig sa maong facilidad gikan sa Bohol Water.
Ug tuod man, niadtong June 16, 2023 na tap gayud
ang tubig ngadto sa BDJ gikan sa Ohan pipeline nga
ang tinubdan niini gikan sa pumping unit no. 24 sa
barangay San Isidro ning syudad.
Ang barangay Cabawan wala serbisyohi sa Bohol
Water lakipa ng mga barangay sa Manga ug Ubujan
bisan pa man kon apil kini sa franchise area sa
maong kompanya tungod kay anaa nagserbisyo
niining mga barangay ang City Waterworks nga
gidumala sa syudad. Ug tungod sa maong
problema, wala magmakuli ang Bohol Water sa
paghimo ug mga pama-agi, dinuyugan sa Provincial
Government aron makahatag ug dugang nga
panubig ang maong facilidad diin sa pagka karon
anaa sila naka connect sa Corella Waterworks
System.
Usa kini ka dakong kalamboa-an diin pinangulohan
sa atong governador ug inabagan sa Bohol Water
Utilities, Inc. Nasulbad problema sa kakulang sa
tubig sa Bohol District Jail.
Mayor Yap ngadto sa media: Pangita ug sistema
sa tinabangay tali sa Media-LGU para sa mas
abtik nga serbisyo
Sinulat ni Rey Anthony Chiu
Nangandoy si City Mayor Jane Yap nga mahuman
nga gipahigayon nga Strategic Communications
Planning tali sa kagamhanan sa syudad ug sa
media, makahimo ug mga pamaagi nga mas
mapasayon ang pagpakatay sa kasayuran gikan sa
kagamhanan ngadto sa media ug ngadto na sa
katawhan.
Didto sa Joint LGU-Media Whole of Government
Strategic Communications Planning Workshop nga
giabagan sa United States Agency for International
Development (USAID) ug sa syudad sa Tagbilaran,
sa MetroCenter Hotel Hunyo 14, si Mayor Yap
nanghangyo sa media nga magpanday ug sistema
aron mas mapadali ang komunikasyon sa syudad ug
sa media, kay niini, mahimo usab nga kini magamit
sa ubang LGUs sa ilang relasyon sa komunikasyon
ngadtos mga sakop sa prensa.
Gipahiluna sa USAID Cities for Enhanced
Governance and Engagement (CHANGE) Project,
ang strategic planning workshop, resulta na sa
paningkamot nga sumpayon pinaagi sa tulay ang
huwang sa media ug sa local nga kagamhanan
alang sa mas epektibo ug mas giapilan nga
demokrasya diin ang tanan may tingog sa mga
pamaagi sa goberno.
KOn ang goberno tumong nga mag-alagad sa husto,
kinahanglan kini nga masayud sa mga mulo, nga
mahimong ikahatag sa media sa paghimo usab niini
sa ilang gimbuhaton, pasabut ni Rosalinda Paredes,
City Governance Coordinator sa USAID CHANGE
Project.
Daghan nga naa sa kagamhanan ang nagtuo nga
trabaho sa media ang parming pagpangitag bikil sa
goberno, ug kini ang hinungdan nga daghang
kasayuran nga gihuptan sa kagamhanan nga iyang
ihikaw sa media tungod niining sayop nga pagtuo.
Gawas sa trabaho sa media nga magpadangat sa
unsay namatikdan nga kahiwi-an sa mga pamaagi
niini, buhat usab nila ang pagpadayag sa unsay
sakto nga gibuhat sa kagamhanan, aron maggiya
niini sa mas epektibo nga panerbisyo.
Apan, daghan pa gihapon ang anaa sa kagamhanan
nga mahadlok ug masuko ug sawayon, hinungdan
nga masiak ang relasyon sa media nga kaabag sa
kagamhanan sa pagpadayag sa kasayuran, ug sa
kagamhanan nga manginahanglan ug mas paspas
nga pagdagan sa kasayuran alang sa mas
episyente nga serbisyo.
Sa gipangkapkap nga pamaagi aron masumpayg
balik ang huwang sa relasyon, gihimo sa CHANGE
project ang posibilidad sa tinabangay sa media ug
LGU alang sa mas epektibong serbisyo.
Hinuon, kini anaa pa sa bag-ong pagkahimugso ug
gawas nga ang media aduna usab mga isyu nga
angayan nga hubaron, busa man gani nagpa-ilawon
usab kini sa mga workshops.
Niini, hangyo ni Mayor Yap, magpatabang kamo
unsaon namo nga makahimo sa mas maayong
komunikasyon ngadto kaninyo sa media, aron mas
dali, tin-aw ug paspas ang pagpakatag sa
kasayuran, matud ni Mayor Yap.
Si Yap, kinsa natumbok na nga usa sa mga Best
Performing Local Chief Executives sa Visayas,
midugang sa pag-ingon nga kon mapanday na ang
Sistema, mahimo kining himoong giya sa syudad
alang sa sunod nga mga katuiogan ug
administrasyon.
Alang niini nga tumong, mismo ang kanhi president
sa National Union of Journalists of the Philippines,
ug training director sa Philippine Center for
Investigative Journalism, Ms. Rowena Carranza-
Paraan, ang midumala sa Strategic Planning
Workshop.
Kaswal nga empleyado sa 14 LGUs,
State university, gipasakop sa SSS
Sinulat ni Rey Anthony Chiu
Napulo ug upat na ka kalungsuran, usa ka barangay
ug upat ka state universities ang kang kinsa nga
mga empleyado wala mapasulod sa Government
Service Insurance System (GSIS) ang mahimong
kampante na sa ilang pagpanarbaho bisan pa ug
kaswal o kontraktuwal lamang.
Kini kay nakasabut ang ilang mga labaw, nga dili igo
ang ilang ikahatag nga hinabang ngadto sa
empleyado sa higayon nga madisgrasya o masakit
samtang anaa sa trabaho o sa adlaw nga
tingtrabaho.
Tig-a uy walay kasingkasing ang mga opisyal, kon
may trabahante sila nga maoy gisaligan sa pamilya
nga mahimutang sa alanganin, ug walay ika-amot sa
pagpatambal, o paghupay sa kahingawa sa banay
nga mawad-an ug pamugas, apan baya, mahimong
gaan lanag kanila ang pagpasulod sa trabahante, sa
seguridad, pasabut ni Engr Alieta Basubas, hepe sa
Social Security System sa Bohol.
Kining mga trabahante nga kasagaran maoy
nagbuhat sa mga bug-at ug dili kaayo gipili nga
trabaho apan nagpahanoy sa dagan sa serbisyo sa
lungsod, kasagaran, mapasagdan nga walay
mahikap nga tabang sa higayon nga mahimutang sa
alanganin.
Nailhan nga mga kaswal ug kontraktuwal dala sa
job-order nga pagkasulod sa trabaho, kini sila dili
mahimo nga isulod sa GSIS, o insurance sa mga
regular nga trabahante sa goberno tungod sa
matang sa ilang pagkatrabahante.
Apan, may opsyon nga gitanyag ang SSS: ipa-enrol
ang mga kaswal ug kontraktuwal nga trabahante sa
SSS isip self-employed, ug mopirma ang LGU nga
sila na ang mahimo nga kaabag sa SSS sa
pagkaltas sa sweldohan sa matag buwan agi ug
tampohon sa SSS ilawom sa programang KaltaSSS-
Kolek Program sa
SSS.
Sa gamay nga binuwan nga tigum sa empleyado,
makakuha na siya ug benepisyo sa SSS sama sa
regular nga sakop, dason ni Engr. Basubas.
Isip membro na sa SSS, ang self employed,
makadawat ug hinabang kon masakit, manganak,
moretiro sa trabaho, kon maangol, abag sa haya
kon madisgrasya ug walay swerte ug hinabang
alang sa mga nahibilin nga banay.
Gawas niana, mahimo usab sila nga mogamit sa
programa sa pahuwam sa ilang gitagak nga
binuwan nga tigum, huwam aron magamit
pagpahiuli sa kinabuhi human sa katalagman, ug
huwam alang sa abag sa pag-eskwela, dugang
pasabut sa SSS.
Matud pa, may mga LGU nga naghunahuna pa sa
ilang palisiya kabahin niini, ilabi na kay, matud nila,
may nahilambigit nga kwarta.
Apan, segun sa SSS, ang kwarta nga mahi-apil,
kadto na nga iyaha sa empleyado nga gipamembro.
Matud pa usab, may nga empleyado sa Buhatan sa
Mamahandi sa lungsod ang mi-angal kay may
madugang sa ilang trabaho, apan daghan usab ang
natingala ngano nga abtik kini mopahiluna sa kaltas
sa mga empleyado sa mga nagpalending ug mga
pahuwam sa mga pribado nga kompanya.
May LGUs usab nga mihangyo una sa SSS nga tun-
an pa ang pamaagi ug ipalili una sa ilang mga
abogado ang lagdaan nga MOA sa programa.
Hinuon, ang Government corporate counsel sa
Pilipinas una na nga milili sa MOA ug mideklara nga
kini walay trampas ug maayo nga serbisyo sa mga
trabahante nga walay social security.
Mahal nga pletehan, dala sa
kapakyas paghimo’g LPTRP
Sinulat ni Rey Anthony Chiu
Kon sa inyong lugar, menos ang kasakyan ilabi na
kon kini, sa sulod sa inyong lungsod, kana kay
napakyas ang inyong local government units (LGUs)
sa pagpanday sa inyong Local Public Transport
Route Plan (LPTRP).
Kini maoy gibutyag sa Land Transportation and
Franchising Regulatory Board (LTFRB) pinaagi ni
Engr ug Colonel Eduardo Montealto Jr., kinsa
mipadayag nga kasagarang suliran sa panakyanan,
nagsugod sa kakuwang niini.
Ang kakuwang usab sa panakyanan nagsandig sa
ruta nga pwede niining alagaran.
Ang LPTRPmaggikan sa LGUs tungod kay sila ang
nasayud sa ilang mga kadalanan nga bukas na, ug
sa kadaghanon sa mga manakayan, aron usab dili
maalkanse ang mga mamumuhunan
Kon makapanday na ang Sangguniang Bayan sa
usa ka lungsod sa LPTRP alang sa mga ruta nga
sudlan ug sakyanan pamasahero-an, kini
maaprobahan na sa LTFRB, kinin a ang panahon
nga ang mga negosyante sa panakyanan magtigum
ug labing menos 15 ka units nga maalagad sa
nasampit nga ruta, aron usab makompleto ang
rekisitos sa LTFRB.
Kon makompleto na,magsugod na ug apply ang
mga tag-iyag pasaheroan sa Certificate of Public
Convenience aron makakuhag prangkisa alang sa
ruta nga iyang daganan.
Una na nga gihangyo sa mga pasahero ug
manakayan ang pagpabutang unta ug ruta gikan sa
Panglao Airport ngadto sa Lourdes, Tawala,
Poblacion, Doljo balik sa Airport.
Kini aron masumpo na ang kamahal sa kobransa sa
mga tricycle ug vans nga maghatud ug pasahero
ngadto sa mga beach resorts.
Sa kasamtangan, labing menos P100 ang pangayo
sa tricycle alang niining rutaha, ug may panahon
pang moabut sa P500, segun sa mga tinubdan.
Sa mga ruta nga motadlas na sa mga utlanan sa
kalungsuran, ang Provincial Government pinaagi sa
Sangguninag panlalawigan na ang magpanday sa
LPTRP aron kabutangan na ug mga sakyanan nga
mosubay diha nga mga ruta.
Sa dugay nan ga panahon, walay naduso sa LTFRB
nga LPTRP hinungdan nga wala usay mga bag-o
nga ruta nga nasudlan ug mga sakyanan.
Karon pananglit, samtang nangasumpay na ang
mga kadalanan, daghang bag-ong mga kadalanan
ang wala pay ruta nga nag-agi, hinungdan nga
mapugos ang katawhan sa pagsakay sa habal-habal
nga medyo mahal ang pletehan.
Si Gob Erico Aristotle Aumentado, human sa pila ka
tuig nga walay nagduso ug LPTRP, karon
naningkamot nga makaduso ang Bohol sa LPTRP
aron mapun-an na ang mga sakyanang
pangpubliko.
Matud ni Col Montealto, gibalik pa ang giduso nga
LPTRP nga giduso sa Bohol aron ikapahigayon ang
mga rebisyon, sa dili pa kini opisyal nan ga buksan
sa LTFRB.
ANAM-ANAMON UG SOLBAD. Sa nagkagulgot
nga sitwasyon sa panakyanan, pletehan ug illegal
nga padagan sa mga sector nga anaa sa
transportasyon, matud ni Provincial Administrator
nga buot ni Gob Aumentado nga masolusyonan na
kini, hinungdan nga naghimo na ang Bohol ug
hiniusang route plan sa mga ruta nga nagtadlas sa
mga kalungsuran. Namati usab si LTFRB Region 7
Director Col Ed Montealto niini. (Hulagway gikan sa
PIA-Bohol)
20 ka kandidata sa Miss Bohol
Sandugo, gipadayag sa media
Sinulat ni Rey Anthony Chiu
Human sa upat ka tuig nga pagkawala, mahibalik na
ang kalingawan sa pagkaplag sa Miss Bohol
Sandugo 2023, kini maoy gipadayag ni Congresista
Vanessa Aumentado, didto sa Sashing Ceremony
ug Public Presentation sa 20 ka mga kandidata
alang sa titulo.
Dala sa kakuyaw sa pagtapoktapok tungod sa
pandemya, temporary nga gihiklin una ang
pagpahigayon sa Miss Bohol Sandugo, hangtud nga
nahukman nga luwas na ang pagpatapok ug balik
human may igo nan ga panalipod ang katawhan
batok sa pagtakod sa sakit.
SiKongresista Aumentado, kinsa maoy Executive
Director sa Miss Bohol Sandugo 2023, ug maoy
Misaka sa pwesto isip Miss Bohol niadtong 2001,
mipaambit nga nahibalik na siya sa iyang gilibutan
isip Miss Bohol ug karon mao nay executive director.
First Runner Up si Vanessa Cadorna, ang Miss
Duero kaniadto, apan sa kalukian nga dili na kaya
sa Miss Bohol ang magbuhat sa iyang gipanaarang
buluhatan isip ambassadress sa Bohol, gitanyag
niini ang korona kang Cadorna.
Ang 20 ka mga kandidata alang sa Miss Bohol
Sandugo 2023 mao sila: Jennifer Curiba sa Alicia,
Nina Luz G. Makinano sa Anda, Julianna Pearl J.
Ayco sa Antequera, Jaenine D. Carulasan sa
Baclayon, Mel Rose C. Oliverio sa Batuan, Girlee
Joy B. Melencion sa Buenavista, Niane Mae M.
Dante sa Corella.
Marielle Frances Ramos sa Dauis, Gwenefer A.
Cagata sa Dimiao, Desiree B. Gerenia sa Duero,
Marvi Love Bacullo sa Guindulman, Apple Mae D.
Anoma sa Inabanga, Roseanne P. Salas sa Jagna,
Trishia Marie C. Libres sa Lila, Lunica Mae R.
Logronio sa Loon, Shiela Marie T. Fraser sa
Panglao.
Kyra Rei D. Hopkins sa Tagbilaran, Rose Jane R.
Israel sa Trinidad, Mia Lei Z. Mateo sa Tubigon ug
Antonette C. Tagud sa Valencia.
Sa press presentation, gipili sa mga sakop sa media
ang Tulo ka mga kandidata nga mipakita ug
kamaayo nga manubag sa inter-aksyon sa media.
Sila si Miss Panglao, Miss Trinidad ug Miss
Tagbilaran.
Hinuon, dili pa kini mao ang basehan sa indigay sa
kaanyag ug kalantip sa hunahuna atul sa pageant
night.
Matud pa sa mga tigpasiugda sa Miss Bohol
Sandugo, ang makoronahang Miss Bohol Sandugo
makadawat ug P300K nga bili sa pundo alang sa
giadbokasya nga proyekto, ang First Runner Up
may P200K nga pundo ug ang Second Runner Up
may P100K nga bili sa pundo.
NAGDALA SA GARBO SA KALUNGSURAN. King
20 ka mga batan-ong mga dalaga maoy mag-
indigay sa kaanyag ug kalantip sa hunahuna aron
pillion nga Miss Bohol Sandugo 2023. Pormal na sila
nga gipadayag sa media alangs asunodsunod nga
mga kalihukan nga mopadangat kanila ngadto sa
pageant night ug koronasyon. (Hulagway gikan sa
PIA-Bohol)
PBBM misaad sa paggiya sa
PH padulong sa pag-uswag
Sinulat ni Elvira Bongosia
Gipangunahan ni Presidente Ferdinand R. Marcos
Jr. niadtong Lunes, Hunyo 12 ang pagsaulog sa ika-
125 nga anibersaryo sa proklamasyon sa
kagawasan sa Pilipinas nga adunay tema nga
“Kalayaan.Kinabukasan. Kasaysayan.”
Atol sa maong kasaulogan, misaad ang Pangulo
nga manguna sa nasud sa pagbuntog sa mga hagit
padulong sa usa ka taas nga pag-uswag nga dalan
samtang kini nakabawi gikan sa epekto sa
pandemya sa coronavirus.
“Today’s celebration has taken a whole new different
meaning, as we mark this occasion with renewed
hopes and spirited resolve to rise anew as a nation,
not from
political oppression but from economic scarring
engendered by the crippling and lingering effect of
the pandemic (Ang selebrasyon karong adlawa
adunay usa ka bag-o nga lahi nga kahulogan,
samtang atong gimarkahan kini nga okasyon uban
ang nabag-o nga paglaum ug madasigon nga
determinasyon nga mobangon pag-usab isip usa ka
nasud, dili gikan sa politikal nga pagdaugdaug apan
gikan sa pagkadaot sa ekonomiya nga gipahinabo
sa epekto sa pandemya),” si Marcos nagkanayon sa
iyang toast remarks atol sa Vin d' honneur sa
Malakanyang.
Si Marcos mipadayag ug paglaum nga ang
selebrasyon ug paghandum karong tuiga
mahimong padayon nga pahinumdom sa mga
Pilipino nga pinaagi lamang sa panaghiusa isip usa
ka nasud nga ilang mapanalipdan ang kagawasan
nga naangkon sa ilang mga katigulangan.
Gidasig sa Pangulo ang mga Pilipino sa pagtan-aw
sa kasaysayan samtang ilang
gipunting ang ilang panan-aw ngadto sa
kapunawpunawan, diin ang saad sa mas
hayag nga kaugmaon nagpaabot sa nasud.
Naglaum usab si Marcos nga ang nasud
makapadayon sa pagpalig-on sa relasyon niini sa
mga miyembro sa diplomatikong komunidad,
samtang nanawagan siya alang sa mga paagi nga
madala ang atong mga relasyon sa bag-ong katas.
Giimbitar usab sa Presidente ang mga kauban sa
gobyerno ug mga kasosyo gikan sa pribadong
sektor sa pagpadayon sa pagkuhag inspirasyon
gikan sa kaisog ug determinasyon sa atong mga
katigulangan samtang sila naningkamot sa
pagpalambo sa kahimtang sa kinabuhi sa
katawhang Pilipino.