Pinaka-ubos gihapon ang balayranan sa
Bohol Water bisan sa Pagpasaka sa Taripa
Sinulat ni Victor M. Tambis
Bisan pa man sa ORDER nga gipagawas sa National
Water Resources Board (NWRB) nga nagtugot sa
pagkolekta o pagsingil ginamit ang bag-o nga taripa, ang
Bohol Water Utilities, Inc. (BWUI) gihapon maoy pinaka-
ubos nga taripa sa tanang pribadong kompanya nga nag
suplay ug tubig sulod sa probinsya sa Bohol o lakip ang
mga kasilinganan nga dakbayan ug lalawigan.
Ang matag kubiko sa minimum rate sa Bohol Water hapit
doble ang ka-ubos niini kung itandi sa lain nga water
provider. Mao nga bisan sa pagsaka sa Bohol Water nga
taripa, pinaka-ubos lang gihapon ang RATE sa Bohol
Water nga kompanya.
Ang maong ORDER gikan sa NWRB, pinitsahan ug March
17, 2023, ug nadawat kini sa Bohol Water niadto pa
lamang May 12, 2023. Kining maong order ipatuman sa
naasoy nga kompanya sugod sa Agosto, 2023 billing. Ang
madawat nga billing sa matag konsumidor sugod sa
sunod bulan magtangag na sa bag-o nga taripa.
Ang bag-o nga taripa adunay duha (2) ka classification sa
account nga managlahi ang taripa. Palihug tan—awa sa
ubos kay ang bag-ong TARIPA sa Bohol Water:
1.) Residential and Institutional/Residential & Commercial.
Diin ang sukod sa tubo ug ang connection anaa sa ½ inch
diameter:
0-5 cubic meters – P100.00 (Minimum)
6-10 cubic meters – P20.00 matag cubico
11-20 cubic meters – P23.60 matag cubico
21-30 cubic meters – P28.80 matag cubico
31-40 cubic meters – P41.10 matag cubico
40 cubic meters pata-as – P44.90 matag cubico
2.) COMMERCIAL AND INDUSTRIAL account diin 1”dia
ang sukod sa connection/meter:
0-15 cubic meters – P1,107.00 (Minimum)
16-30 cubic meters – P75.00 matag cubico
31-500 cubic meters – P76.20 matag cubico
501-1000 cubic meters – P77.40 matag cubico
1000 cubic meters pataas – P78.60 matag cubico
Ug tungod sa kala-inan sa RATE sa duha ka klase sa
account, gi-awhag kadtong mga kosumidor nga 1 inch
diameter ang sukod sa ilang tubo o connection unya
RESIDENTIAL ang gamit sa ilang tubig, sa pag bisita sa
opisina sa Bohol Water aron sa pag validate sa ilang
account.
Atong mahinumduman nga ang taripa sa maong
kompanya nga gikolekta pagkakaron, sukad pa kini sa
November 2016 o sulod na sa dul-an pito ka tuig.
Sulod niining mga panahona, bisan sa pagsaka sa tanang
naga-unang panaliton, ang Bohol Water wala mopasaka
sa balayronon ug niadto lamang January niining tuiga mi
file ang Bohol Water sa application sa pagpasaka sa
taripa. Hinungdan nga ang NWRB mipakana-ug sa maong
mando nga nagtugot pagkolecta sa bag-o nga taripa.
Ang Bohol Water naghatag ug igo nga panahon ngadto sa
mga konsumidor sa dili pa ug wala pa ipatuman sa
kompanya ang maong ORDER. Gani, mikabat man sa
dul-an tulo ka bulan, gikan sa pagdawat sa maong mando,
una nila kini ipatuman.
Advisories sa Bohol Light gipagawas
alang sa mga konsumidor
Sinulat ni Sheryl B. Paga
Gipanghingusgan sa Bohol Light Company, Inc. ang
paghatag ug tukma nga mga kasayuran kabahin sa mga
importanting kalihukan sa operayon niini susama sa mga
musunod:
Advisory 1. Oras sa pagdawat ug mga bayad sa
electricity bills sa mga konsumidor deri mismo sa atong
opisina;
Lunes – Huwebes 7:00 AM – 5:00 PM
Biyernes 7:00 AM – 4:00 PM
Sabado 7:00 AM – 12:00 Noon
Kon aduna kamoy mga pangutana kabahin sa billings
pwde kita moari sa atong opisina o tawag sa hotline 0931-
852-4312 aron matagaan ug katin-awan.
Ato usab nga gi-awhag ang tanan sa pagbayad on or
before due date aron malikayan ang kahasol sa umabot
nga panahon.
Alang sa kasayon sa atong pagbayad, pwede kita muanha
sa atong mga payment centers sa bisan asang branches
sa tibuok Pilipinas nga ania natala sa ubos: M.Lhulillier,
First Consolidated Bank, Bank of Commerce, Security
Bank, ug sa Bohol Water Utilities, Inc. collection center
nga nahimutang diha sa Bantol St., Dampas District duol
sa Medical Mission Group Cooperative Hospital.
Advisory 2. Padayon nga pagdawat sa mga application
alang sa availment sa Senior Citizen Discount. Ang mga
kwalipikadong customer mao kini: Adunay Konsumo nga
dili mo lapas sa usa ka gatos (100kWh) kilowats nga
konsumo sa matag bulan; Ang Kilowatt-hour meter
kinahanglan nga nakarehistro sa pangalan tukma sa
senior citizen nga aplikante. Isa lamang ka account ang
pwde ma aplayan sa SC discount, mao kini kung asa sya
nagpuyo. Applicable kini sa residential consumers only.
Ang mga kinahanglan dalhon inag-apply sa Senior Citizen
discount mao kining musunod: a) Proof of Age (Birth
Certificate); Valid Senior Citizen Identification Card issued
by the Office of the Senior Citizen’s Affairs (OSCA) in
Tagbilaran City where the elderly resides; Any government
identification card showing proof of age and citizenship,
i.e. driver’s license, voter’s ID, SSS/GSIS, PRC card,
postal ID, etc; b) Proof of Residence: (Barangay
Certificate); c)Proof of Billing: Copy of latest electric bill
issued in the name of the senior citizen; d) Proof of
Authority (If through a representative): Valid identification
card of the representative and the registered customer; b.
Authorization letter duly signed or thumb-marked by the
senior citizen end-user which shall be valid only for a
period of one (1) year from date of issuance.
Advisory 3: Safety Measures:
Ang Bohol Light, padayon nga nag-awhag sa mga
konsumidor nga kung adunay kitay makita nga mga
unsafe electrical koneksyon sa atong mga distribution
lines, sa pagtawag gilayon sa atong opisinahan aron
maaksyonan sa labing dali nga panahon ug malikayan
ang mga disgrasya.
Advisory 4: Implementasyon sa R.A. 11552 – New
Lifeline Rate Discount
Ang Bohol Light Company adunay nadawat nga advisory
gikan sa Energy Regulatory Commission uban ang
koordinasyon sa Department of Energy (DOE) ug
Department of Social Welfare and Development (DSWD)
kabahin sa pagsugod sa implentasyon sa RA 11552
karong bulan sa Agosto 2023. Kini nga balaod, kabahin
kini sa pagpalapad ug pagpa-usbaw sa pagpatuman sa
Lifeline Rate, nga nag-amendar alang sa katuyuan sa
seksyon 73 sa Republic Act No. 9136, nga nailhan sa
ngalan nga Electric Power Industry Reform Act of 2001,
nga giusab sa Republic Act No. 10150.
Gimanduan kita sa pagpatuman sa disqualipikasyon sa
mga konsumidor nga dili angayan nga maapil sa lifeline
rate discount. Ang atong gibasihan niini, mao ang listahan
nga gihatag sa ERC base usab kini sa natala gikan
DSWD.
Ug tungod niini, ang Bohol Light Company, Inc. buot
modasig sa tanang 4Ps Beneficiaries ug sa tanang
nagpuyo ubos sa poverty threshold sa pag-apply deri sa
atong opisina sa lifeline rate discount aron padayon silang
makapahimulos sa maong pribilihiyo nga gimugna sa
gobyerno. Ang maong discount dili na automatic, mao nga
gikinahanglan ang pormal nga applikasyon niini para sa
evaluation and approval.
OTHER NEWS ITEMS
17 ka teams mosalmot sa Sandugo 2023
ultimate Dragonboat races Hulyo 22-23
Sinulat ni Rey Anthony Chiu
Mokabat sa 17 ka teams sa dragonboat paddlers ang
mosalmot sa tanan nga mga lumba sa Sandugo
Dragonboat Ultimate races Hulyo 22-23, didto sa Miramar
Wharf luyo sa simbahan sa Dauis.
Kini ang kasayuran nga gipaambit nila Bohol Paddlers
Association Incorporated (BPAI) president Dr Theodore
Dumaluan ug Aster Pocot, samtang nangandam na ang
tanan alang sa ila unya nga pagbugsay sa lumba.
Didto sa Kapihan sa PIA, gipadayag ni Pocot, kinsa
opisyal sa BPAI ug tigbansay sa mga mamugsayay, nga
nakalista sa mga lumba ang Dauis Wild Dragons,
Dalipuga Paddlers sa Iligan City Lanao del Norte, Hilera
Muzuchi Dragonboat team sa Dumaguete City, Alliance of
Masters Dragon Boat Club sa Manila, PADS (Philippine
Accessible Disability Service) Dragon Boat racing Team
sa Cebu ug Waray Bugsay Dragon Boat Crew sa
Tacloban City.
Makig-lumba usa sa mga Bol-anon ang Surviveoars Leyte
paddling Team, Haguroz Dragon Boat Team sa
Tagbilaran City, Bohol, Cebu Mighty Dragons, ang One
Piece Dragon Boat Team Drakon Sangres sa Pasay City,
Manila, Dumaguete Yellowfins, Bomba Pilipinas Dragon
Boat team sa Ermita Manila, Ric Speed Dragon Boat team
sa Davao.
Salmot usab ang Cebu Pink Paddlers, Maya Silliman
University (MAYA SU) Red Blades sa Mayacabac, Dauis,
Atty Jordan Pizarras Paddlers sa Totolan Dauis, Boracay
All Star ug Dagun Pilipinas Dragon Boat Team sa Manila
ug ang mga teams nga gihulma sa mga LGUs sama sa
Hibatang Paddlers sa Calbayog Samar ug San Jose
Banati Dragon, matud ni Pocot.
Ug sanglit ang Dragonboat Festival sa Bohol gitagana
alang lamang sa Sandugo, sagopon ang dili sa ksarangan
nga format sa paduwa, matud ni Dr Dumalu-an.
Kon ang kasagarang paduwa, human sa tulo ka heats ug
anaa ang imong team mahimutang sa mga pildero, hayan
mao na kana ang inyong duwa.
Sa Bohol, ang ultimate races maggarantiya sa matag
team nga makabugsay ug ka pito ka heats labing menos,
ug makaduwa ang tanan nga mingsalmot.
Gani, kinahanglang, sa labing kubos nga oras, humanon
sa team ang pito ka heats nga dili na mokawas pa sa
gisakyan nga barko.
Upat ka heats sa tag 200 meters ug lain nga tulo ka heats
sa tag 300 meters, ug sa matag human sa usa ka heat,
magrecover gamit ang 5 minutos nga pagpabalik sa barko
sa starting line, aron makadungan sa tulo ka teams nga
ikalumba alang sa pagsugod sa heat.
Ang dili makaabut sa starting line human sa us aka heat
sulod sa 5 minutos, may silot nga oras, gawas pa man sa
mabiyaan sa pagsugod ug mag-apas na permi.
Buksan sa Ultimate races ang open small boat entry,
small boat alang sa kababayen-an sa matag team, ang
standard boat nga sagol babaye ug lalaki sa team.
May palingaw pa usab nga lumba sa small boat seniors
competition, apan wala kini labut sa ihap sa puntos nga
makuha sa mga teams.
Ang matag small boat teams kinahanglang may 10 ka
tigbugsay, usa nga madala sa timon ug laung usa nga
tighatag sa kompas sa pagbugsay.
Ang team nga mapakyas sa paghatag ug salmot sa hain
mang kategorya, dili na mahalakip sa over-all rankings sa
kompetisyon, matud ni Dr Dumaluan.
Alang sa seniors’ category, ang matag team may
segurado nga 4 ka heats sa tag 300 meter nga lumba ug 3
minutos nga recovery apan gamiton kini sa pagpabalik sa
Bangka sa tarting line aron magsugod na usab sa lain nga
heat.
May lain pa usab nga walo ka teams nga mosalmot sa
Masters Ultimate race sa ikaduha nga adlaw sa
kompetisyon.
Ang dragonboating, usa sa mga sports tourism activities
nga gitagana sa Sandugo 2023 ug gilauman nga
makapaaghat pa sa mga turista sa pagsuroy sa Bohol.
Sa 25 ka teams nga kinatibuk-ang mosalmot sa Sandugo
Ultimate races, dili momenos sa 2,000 ka turista ug atleta
ang mogasto ug moanhi sa Bohol alangs a lumba ug
pagsuroysuroy human sa paduwa.
PAHIMSOG SA LAWAS UG SA EKONOMIYA. Sa
dragon boating, dili lamang pagpahimsug ug disiplina sa
kaugalingon ang makuha, makatabang usab kini sa
turismo kay ang mga modayo dinhi, mogasto usab ug dili
kapugngan nga mosuroy sa Bohol ug mosinati sa mga
kinaiya sa mga Bol-anon, matud ni Dr Theodore
Dumaluan didto sa Kapihan sa PIA. (Hulagway gikan sa
PIA-Bohol)
Sumbong sa katawhan naka-ingon
nga rebelde wala nay kataguan pa
Sinulat ni Rey Anthony Chiu
Bisan sa mismo nga teritoryo sa mga sakop sa New
People’s Army (NPA) kaniadto, dili na kapugngan nga
may mosumbong na sa mga tinugyanan sa kagamhanan,
kon adunay magpakasayop nga magbitbit ug armas nga
makit-an sa ilang mga kabalayan.
Kini maoy gibutyag ni Captain Jayrod Cabahug,
Commanding Officer sa Task Group Bohol, nga
nasangonan sa pagpatunhay sa kahapsay ug kalinaw sa
Bohol ilabi na sa pagsaguro nga dili na makabalik pa ang
pagpanghulga sa mga rebelde sa mga komunidad dinhi.
Sa dihang gikahinabi kabahin sa nahitabo nga encounter
nga nahitabo didto sa Barangays Dagohoy sa lungsod sa
Bilar niadtong Sabado sa palis, matud ni Capt. Cabahug
nga may misumbong kanila nga may mga armado nga
tawo nga nakit-an sa mga kakahoyan nga bahin sa
Barangay Dagohoy, Bilar.
Kini nga mga lugara, ilado na kayo nga kanhi gihong
pugaran sa mga rebelde tungod na usab sa pagkahilit ug
kay ang mga kanhing lider sa kalihukan, ania dinhi ug
ilang mga kadugo.
Sa taho sa mga residente, nagpadala dayun ang
kagamhanan sa mga sundalo nga sakop sa Special
Forces aron paghimo ug peace and security patrol ug
didto ilang gikahibalag ang mga armado nga mga tawo
nga ilang gikapinusilay.
Wala may nasamdan sa duh aka panig apan gikataho nga
may mga subsersibo nga mga dokumento ug mga
kabtangan nga nahibilin sa lugar human nagkatibuwaag
ug panagan ang mga armadong katawhan didto.
Piton a lang sila nga armado, saysay ni Cabahug, apan
kini silang nahibilin, kini maoy nga gikan nanggawas sa
Bohol niadtong 2010 ngadto sa 2014 diha nga nadeklara
nga insurgency free na ang Bohol.
Sukad usab niadtong 2010, 522 na ka sakop sa
kalihukang walhon ang mingtahan na, ug mongbiya na sa
delikado nga kinabuhi sa pikas nga bahin sa koral sa
balaod, saysay ni Romeo Teruel, kinsa maoy executive
officer sa Bohol Ending Local Communist Armed Conflict
Task Force.
Sa 522 nga mingbalik na sa sabakan sa balaod, daghan
na usab kanila ang nakapahimulos na sa tabang sa
kagamhanan, dugang ni Teruel, kinsa usa usab sa
mopahiluna sa mga kanhi rebelde nga karon ikauban na
sa kagamhanan sa reporma.
Subay sa Enhanced Comprehensive Local Integration
Program (E-CLIP), nagtagana ang kagamhanan sa mga
hinabang alang sa mga walhon nga motahan na sa
sabakan sa balaod.
Ang mga hinabang naglakip sa pundo alang sa pagsugod
ug kapanginabuhian, abag sa mga katawhan nga anaa sa
krisis, mga pabalay, mga bansay sa pagbaton ug bag-ong
katakus sa kapanarbahoan, edukasyon sa kabataan, ug
mga pabalay alang niadtong mga manginahanglan ug
kapuy-an.
Sa mga naglaraw na usab nga motahan, gitambagan nga
moduol sa mga capital o opisyal sa kagamhanan, mga
community organizers sa Provincial Cooperative
Development Office, sa mga kapolisan o kasundalohan, o
sa mga opisyal sa local nga kagamhanan, aron sugdan na
ang pagpakigsabut balik ngadto sa dalan sa kalinaw.
Pagaura, ika 4 sa Sunlife
Ironman 5150 sa 2023
Sinulat ni Rey Anthony Chiu
Ika-upat na ang labing taas nga naabut sa usa ka Bol-
anon nga mingsalmot sa Ironman 5150, nga gidala sa
Sunrise Events ug sa SunLife Insurance dinhi sa Bohol
niining tuiga.
Sa panagtigi sa langoy, bisekleta ug dagan, nakakuha sa
ikaupat nga pwesto si Jonathan Pagaura, usa ka elite nga
triathlete nga taga Maribojoc, kinsa maoy nakadaug sa
ikaduha nga lugar sa susama nga lumba niadtong 2022.
Si Pagaura nga nagsuot sa race bib no 20 ug miduwa sa
Male 25-29 category, mihuman sa 1.5 kilometro nga
langoy sa 22:53 segundos, sa 40 kilometros nga bike
segment sa 1:02:17 segundos ug sa 10 kilometros nga
dagan sa 40:00 sa kinatibuk-ang oras nga 2 ka oras, 9
minutos ug 15 segundos.
Si Pagaura maoy ika duha sa iyang age group sa Male
25-29.
Kini samtang gisakmit ni John Leerams Chicano, nga
nagsuot sa bib 387 ang labing gamay nga oras nga
nagamit pagsubay sa kinatibuk-ang 51.50 kilometros nga
lumba sa langoy, bisekleta ug dagan.
Si Chicano nga sakop sa national triathlete team, milumba
sa Male 30-34 category ug mihuman sa 1.5 kilometros
nga langoy sa 20:34 segundos, dayon sa 40 kilometros
nga pagbisekleta sa 59:49 segundos us sa 10 ka
kilometros nga dagan sa 35:42.
Nakuha ni Chicano ang kinatibuk-ang oras sa 2 ka oras ug
5 segundos, mga 9 minutos ug 10 segundos nga abante
kay sa kang Pagaura.
Si Chicano gisundan usab ni Satar Salem, kinsa maoy
defending champion sa iyang pagdaug sa 2022 Sunlife
5150 triathlon dinhi gihapon sa Bohol.
Si Salem nga taga Lanao del Norte mitala sa 21:08
segundos sa 1.5 kilometros nga langoy, 58:53 segundos
sa 40 kilometros nga bike ug 39:54 sa 10 ka kilometros
nga dagan mao nga iyang nakuha ang kinatibuk-ang
2:04:45 se 51.50 kilometros.
Si Salem misalmot sa Male 25-29 category, nga parehas
sa gientrahan sa Bol-anon nga si Pagaura.
Ikatulo nga may labing paspas nga oras mao si Joshua
Alexander Ramos, kinsa nagsul-ob sa racing bib 393, ug
mingduwa sa Male 20-24.
Nahuman ni Ramos ang 1.5 kilometros nga langoy sulod
sa 20:13 segundos, sa 40 kilometros nga pagbisekleta
sulod sa 1:00:10 ug sa pagdagan sa katapusang 10
kilometros sa 2:07:31.
Ang lumba nga giapilan sa 520 ka rehistrado nga mga
triathletes gisalmotan usab sa 7 ka taga Malaysia, 4 ka
Australyano, 3 ka Amerkano, 3 ka British, 2 ka German, 2
ka Frances, 2 ka Hapon ug tagsa ka triathlete nga gikan
sa Greece, Indonesia, Guam, ug Switzerland.
Labine menos 2,000 ka mga tawo nga kuyog sa mga
thriathletes ang mingpundo sa Bohol sul;od sa tulo ka
adlaw labing menos, aron pagsalmot ug pagabiba sa ilang
mga atleta.
Kini usab giapilan sa mga sikat nga mga atleta ug artista
sama nila Piolo Pascual, Mateo Guidecelli, Dato Arroyo,
ug mga sakop sa national triathlete team.
Gilantaw kini nga makahatag ug dakung suporta sa
turismo sa Bohol, ilabi na sa iyang pagbangon gikan sa
pandemya.
Kini na ang ika unom nga Sunlife 5150 triathlon nga
nahitabo sa Bohol, didto sa Bellevue Hotel sa Panglao.
PAKIGNI SA TURISMO, SPORTS. Nakutaw ang mga
katawhan sa Panglao sa ikaduha niining paghost sa
Sunlife Ironman 5150 dihang nabalitaan nila nga misalmot
silang Mateo Guidecelli ug Piolo Pascual isip us aka team
sa relay sa Go for Gold Sprint niadtong Domingo, Hulyo 8.
Gibanabana nga kapin sa 2,000 ka tawo ang miduyog sa
mga triathlete sa paduwa sa Bohol. (Hulagway gika sa
PIA-Bohol/SunlifePhils)
Bohol Art Expo gibuksan sa
National Museum Bohol
Sinulat ni Elvira Bongosia
Ang tinuig nga Bohol Art Expo opisyal nga gibuksan
pinaagi sa usa ka ribbon-cutting ceremony sa National
Museum of the Philippines (NMP)-Bohol niadtong Hulyo 9,
2023, nga nagpakita sa usa ka showcase sa mga artworks
nga gimugna sa 19 ka Boholano Artists.
Karon sa iyang ika-3 nga tuig, ang Bohol Art Expo usa ka
tinuig nga exhibit nga nagpasiugda sa mga talento sa mga
Boholano visual artists.
Ang selebrasyon karong tuiga adunay 18 ka orihinal nga
mga artworks gikan sa lain-laing mga art medium, gikan
sa painting ngadto sa sculpting.
Ang ribbon-cutting ceremony gipangunahan ni Supervising
Administrative Officer John Maraguinot, kinsa
nirepresentar ni Gobernador Erico Aristotle Aumentado sa
maong aktibidad, NM-Bohol’s OIC Rachelle Lacea, ang
Provincial Government of Bohol Center for Culture and
Arts Development OIC Emerson Pinos, ug ang Bohol Arts
and Bise Chair Guy Ido-Bernaldez sa Cultural Heritage
Council’s Visual Arts Committee, kauban ang 19 ka mga
artista nga gipakita sa eksibit. Usa ka pangbukas nga
ritwal nga gitawag ug Paudjong ang gihimo sa maong
kalihokan aron pagbendisyon sa buhat sa arte.
Atol sa iyang makapadasig nga mensahe, gipasiugda ni
Maraguinot ang mahinungdanong tahas sa pagpalambo
sa arte ug mga kalihokan sa pagpalambo sa kultura sa
probinsya isip kabahin sa Strategic Change Agenda sa
kasamtangang administrasyon aron mahatagan ug gahom
ang mga Boholano ug hatagan sila ug garbo sa ilang
kabilin.
Si Maraguinot midugang nga karon nga ang isla sa Bohol
usa na ka UNESCO-designated Global Geopark, ang
Kagamhanang Probinsiyal nagbalhin sa pagmarka sa
Bohol gikan sa usa ka nag-unang destinasyon sa mga
turista sa nasud ngadto sa usa ka maalamon ug
malungtaron nga probinsya nga nagpabili sa iyang
mahikap ug dili mahikap nga kultural nga kabilin.
Apil usab sa maong kalihokan ang pagbukas sa Sandugo
ni Nene Uy (1958), usa ka dibuho nga naghulagway sa
blood compact tali ni Datu Sikatuna ug Spanish
Conquistador Miguel López de Legazpi, nga gipahulam sa
Bohol Provincial Library and Information Center.
Ang Bohol Art Expo maoy usa sa mga kalihukan ubos sa
Bibo stream (festivals and pageantry) sa Sandugo sa
Bohol 2023, nga nagtumong sa mga Boholano nga moapil
sa makalingaw nga mga kalihokan nga nagsaulog sa
kultura ug tradisyon sa probinsya. Kini nga eksibit bukas
sa publiko alang sa pagtan-aw gikan sa Hulyo 9 hangtod
Agosto 6, 2023.
Isip nag-unang institusyon sa gobyerno sa edukasyon ug
apresasyon sa mga buhat sa arte, ang National Museum-
Bohol nga nahimutang sa syudad sa Tagbilaran nagsilbi
nga venue sa Bohol Art Expo 2023 nga nagpakita sa pinili
nga 19 ka Boholano visual artist. Bukas kini sa mga
adlaw’ng Martes taman Domingo gikas alas 9 sa buntag
taman alas 5 sa hapon ug libre lamang ang pagsulod
dinhi. (Hulagway gikan sa PIA7-Bohol)
PBBM gipangunahan ang paglusad sa Green
Lanes alang sa kasayon sa pagnegosyo
Sinulat ni Elvira Bongosia
Si Presidente Ferdinand R. Marcos Jr. mipadayag
niadtong Huwebes sa iyang dili matarug nga pagsalig sa
potensyal sa Green Lanes alang sa Strategic Investments
nga makapauswag pag-ayo sa foreign direct investments
(FDI) sa Pilipinas.
Kini ang gipahayag sa Presidente atol sa opisyal nga
paglusad ug paglagda sa Executive Order (EO) No. 18,
nga nagmugna sa Green Lanes sa mga opisina sa
gobyerno aron mapadali ang mga proseso sa pag-
materialize sa mga pamuhunan.
Ang Presidente miingon nga ang EO 18 mao ang resulta
sa padayon nga konsultasyon sa sektor sa negosyo,
nagpasiugda sa importansya niini sa pagpalig-on sa
kompetisyon sa merkado ug pagpakunhod sa mga babag
sa pagpamuhunan.
“We gave this a particular priority because upon listening
to our prospective investors, this was one of the areas
where they felt we could do better and would improve the
investment climate in the Philippines and that is why we
have now undertaken this measure under EO 18
(Gihatagan namo kini ug partikular nga prayoridad tungod
kay sa pagpaminaw sa among mga prospective investors,
usa kini sa mga lugar diin ilang gibati nga mas maayo pa
ang among mahimo ug makapauswag sa klima sa
pamuhunan sa Pilipinas ug mao nga nahimo na namo kini
nga lakang ubos sa EO 18),” pasabot pa ni Marcos.
Gi-isyu niadtong Pebrero 23, 2023, ang EO 18 kabahin sa
walo ka punto nga agenda sa administrasyong Marcos,
nga nagmando sa tanang buhatan sa gobyerno, lakip na
ang mga local government units (LGUs), sa pagpadali sa
mga proseso nga nalangkit sa pag-isyu sa mga permit,
lisensya, ug mga sertipikasyon nga gikinahanglan sa
pagpatuman sa mga pamuhunan.
Gimanduan usab sa polisiya ang One-Stop Action Center
sa Board of Investments isip Single Point of Entry nga
dugang pagsiguro sa kaepektibo ug kasayon sa pagbuhat
sa negosyo sa nasud.
Gipasiugda usab sa Presidente ang pagpaila sa e-Invest,
usa ka online nga plataporma nga nagpadali sa pagsumite
ug pagproseso sa mga aplikasyon sa pamuhunan. Kini
nga plataporma naghatag ug Provisional Permits to
Operate, nga nagtugot sa mga tigpamuhunan sa
pagsugod sa mga operasyon samtang naghulat sa hingpit
nga pagtugot.
Ang Department of Trade and Industry (DTI) miingon nga
mokabat sa US$88 milyones nga investment pledges
gikan sa mga langyaw nga byahe sa Presidente gilauman
nga matuman karong tuiga, nga makamugna ug 17,800 ka
direktang trabaho.
Kini gikan sa Php3.5 trilyon nga kantidad sa investment
leads gikan sa nagkalain-laing nasud nga naglakip sa
Singapore, Indonesia, Japan, China, Thailand, US ug
Europe.
Gipahibalo usab ni DTI Kalihim Alfredo Pascual atol sa
paglusad nga ang SunAsia Energy maoy unang investor
nga adunay certificate of endorsement alang sa green
lanes. Ang SunAsia Energy magbutang ug floating solar
panel sa Laguna Lake aron makagama ug 1.3 GW nga
kuryente.