Ni: Jes Tirol
Hidapdapón 23, 2023
MgaLugpongsaKatulog
(Terms about Sleep)
Pasiuna
Ang Sinugboanón adunay daghang mga pulong alang sa katulog. Usahay dili kayo sila
tumbas sa Iningles.
Ania ang mga lugpong sa Binisaya ug ang ang ilang mga tumbas sa Ininglis.
Mga Lugpong
- estivate (long sleep in the tropics due to hot season) – hon
- goddess of sleep- nának, bathalúman sa katúlog
- hibernate (long sleep in the cold regions due to winter) – hon
- hypnosis (induced trancelike condition)-lámat
- meditation (sleep-like condition where the mind is emptied) hálay
- sleep (deep sleep) – sulámok. Syn. hinánok
- sleep (general term; slumber)-túlog, katúlog, tog
- sleep (lack of sleep and groggy)-laóy
- sleep (lethargy, sopor)-kayhangnádi
- sleep (light sleep; easily awaken)-aligmatá. Syn. himáta, matamáta
- sleep (meditate)-hitulútod
- sleep (nap; short sleep, intentional) – idlip. Syn. aligmatá
- sleep (nap; short sleep, non-intentional) -tagpilaw
- sleep (not at the usual or proper place) – lagúnda
- sleep (numbness of muscles) – bánhod, bínhod, bidíng
- sleep (oversleep, wake up late) – búdaw. Syn. hiluntúgan
- sleep (personification/ goddess of sleep) – nának
- sleep (restless sleep) – báybas, hiwasâ, higwasá. Syn, gusá, húlas
- sleep (sleep for a long time for nothing else to do) – hon, múok
- sleep (sleep in the attic) – abay-ábay
- sleep (sleep late and wake up late)-lúlaw. Syn. hiluntúgan, udtohágmatá
- sleep (sound sleep) – hinánok, hanánok, nánok, múok,
- sleep (talk while asleep)-damán, alimúngaw
- sleep (to sleep carelessly anywhere) – digal. Syn.lígdas
- sleep (together under one blanket) – káy-ab
- sleep soundly (trance-like sleep)-nánok, sulámok
- sleept ight (sleep without disturbance)-katúlogogmaáyo. Syn. hinánok, hanánok
- sleep, fond of (likes to sleep) – hingatúlog, palatulóg
- sleeping (not awake) – natulog, nahinánok
- sleeping bag (large sack used for sleeping outdoor)-lanútlanót
- sleeping partner (silent partner) – híkomngabákas
- sleeping pill (sedative to relieve insomnia) – pildoraspangkatúlog, támbalsagisâ
- sleeping place (place for sleeping)-katúlgan, katulganán
- sleeping sickness (encephalitis lethargica)-bungantúlog. Syn. hingatúlgon
- sleepless (no sleep; always awake) – búgtas, waláytúlog. Syn. gisá, pukátpukát
- sleep-talk (somnamloquism; talking while asleep)-damán, dalindáman
- sleep-walk (somnambulism; walking while asleep) – dámag
- sleepy (drowsy) – katúlgon, katulogón, nagduúka, nagparók, dámhoy, dungilô, piláw
- sleepyhead (fond of sleeping) – hingatúlgon
- sound sleep (deep sleep) – hinánok
ANG GUHIT SA IMONG KAPALARAN
By Rogelio Pedelino
Didto pa kita sa tago-angkan sa atong inahan
Aduna nay naguhit nga kapalaran
Sa matag usa kanatong tanan
Nga gihatag sa tawo gikan sa KAHITAS-AN
Sa dihang nahimugso na kita sa kalibutan
Gikan sa sabakan sa atong inahan
Dakung kalipay sa inahan nga dili matugkad
Kay ang bunga sa ilang gugma namukadkad
Gi-ayo kita pag-amoma gikan sa sinugdanan
Nagtukaw sa gabii nga tanan
Aron magtubo kita nga mahimsog
Gipatutoy sa inahanon’g gatas nga makabusog
Nagtubo kita nga puno sa pagtulun-an
Aron dili mahimong salawayon sa katilingban
Ug modaku nga matinahuron sa katigulangan
Aron mahimong sumbanan sa ubang kabata-an
Badlis sa imong palad nga dili matu-is
Ni bisan kinsang linalang dili malalis
Sa dihang hingkud ka na nga tawo
Sa katilingban ka nakighalubilo
Sa imong pagtingha sa eskwelahan
Nakabaton ka ug higala nga suod sangatanan
Sa iyang pagka tawo wala ka masayod
Nga siya adunay tinagu-ang gilimod
Gi-agni ka nga motambong ug selebrasyon
Nga usa diay ka shabu suyop sesyon
Sa sinugdanan gidani ka pagpatilaw
Hangtud ikaw na ang mangita adlaw adlaw
Sa imong pagkalulong sa droga
Nahimo kang suliran sa kanila
Gibuhat mo ang tanan hasta dautan
Para lang makapalit sa drogang gikinahanglan
Hangtud nakabuhat ka ug mabug-at nga salaod
Hinungdan nga nabilanggo ka sa hangtud
Sulod sa bilanggu-an naka alimadmad ka na
Sa dautan nimong binuhatan tungod sa droga
Labihan nimong pagbasul sa imong binuhatan
Kay nagtubo ka nga puno sa mga pagtulun-an
Dili nimo mabasul ang imong mga ginikanan
Kay kini ANG GUHIT SA IMONG KAPALARAN