Ni Padre Jose “joesum” Sumampong, Jr.
ANG SAYSAY SA KAAGI
SA SANTOS KARONG ADLAWA
SEPTIYEMBRE 24, 2023
Saint John Henry Newman
Saint of the Day for September 24
(February 21, 1801 – August 11, 1890)
Saint John Henry Newman’s Story
Si John Henry Newman, mao ang ika-19 nga
siglo nga labing mahinungdanong English-
speaking Roman Catholic theologian, siya sa
unang bahin sa iyang kinabuhi usa ka Anglican
ug ang ikaduhang bahin niini isip usa ka Roman
Catholic. Usa siya ka pari, inila nga magwawali,
magsusulat, ug batid nga theologian sa duha ka
simbahan.
Natawo didto sa London, England, nagtuon
siya sa Oxford’s Trinity College, ug kanhiay
magtutudlo sa Oriel College, ug sulod sa 17 ka
mga tuig, mao ang vicar of the university church,
6
St. Mary the Virgin. Siya nakamugna og walo ka
mga volumes sa Parochial and Plain Sermons ug
usab duha ka mga nobela. Ang iyang poem,
“Dream of Gerontius,” gihimoan og tugtog ni Sir
Edward Elgar.
Tapos sa tuig 1833, si Newman usa ka inila nga
sakop sa Oxford Movement, nga nagtudlo sa
labing kamahinungdanong sa Simbahan pag-ila
sa mga Church Fathers ug naghagit sa gituohan
nga ang kamatuoran paga-isipon lamang sa
kinaugalingong panghunahuna / completely
subjective.
May mga makaysayanong kamatuoran nga
nagtug-an nga si Newman nagbaton og pagtuo
nga ang Roman Catholic Church adunay labing
suod diha sa pagpadayon sa Simbahan nga
gitukod kang Jesus. Sa tuig 1845, siya gidawat
isip sakop sa Simbahang Katoliko. Duha ka mga
tuig ang miabot, siya naordenahan nga paring
Katoliko didto sa Rome ug miapil sa
Congregation of the Oratory, nga natukod kang
Saint Philip Neri. Mibalik sa England, si Newman
nagtukod og mga Oratory houses didto sa
Birmingham ug sa London ug sulod sa pito ka
mga tuig mangalagad siya isip rector sa
Catholic University of Ireland.
Sa wala pa si Newman, ang Catholic theology
wala nagbakabana sa kasaysayan / history,
hinoon nagkuha og mga deductions from first
principles—much as plane geometry does. Tapos
kang Newman, ang mga gipuy-an nga mga
kasinatian sa mga magtutuo giila nga kabahin sa
pamalandong / theological reflection.
7
Si Newman nagsulat og 40 ka mga basahon ug
21,000 ka mga sulat / letters nga mabasa pa
niining panahona karon. Ang labing inila sa iyang
basahon mao ang Essay on the Development of
Christian Doctrine, On Consulting the Faithful in
Matters of Doctrine, Apologia Pro Vita Sua—ang
iyang spiritual autobiography hangtud sa tuig
1864—ug Essay on the Grammar of Assent. Siya
nagdawat sa gitudlo sa Vatican I kabahin sa
papal infallibility samtang nag-ingon nga kini
adunay mga utlanan, nga daghan sa katawhan
nagduhaduha sa pagdawat.
Sa dihang si Newman ginganlan nga usa ka
kardinal niadtong tuig 1879, nagsagop siya og
motto “Cor ad cor loquitur”—“Heart speaks to
heart.” Gilubong siya sa Rednal 11 ka mga tuig
ang miabot. Tapos buksi ang iyang lubong
niadtong tuig 2008, usa ka bag-ong lubnganan
giandam didto sa Oratory church sa
Birmingham.
Tulo ka mga tuig tapos siya namatay, ang
Newman Club alang sa mga Katolikong tinun-an
gisubhan didto sa University of Pennsylvania in
Philadelphia. Ang iyang ngalan nahimong may
kadugtungan sa daghang public and private
colleges and universities didto sa United States.
Sa 2010, ang beyatipikasyon kang Newman
gisaulog uban sa pagpangulo kang Pope
Benedict XVI didto sa London. Si Benedict miila
kang Newman gumikan sa iyang gibuhat alang
sa katilingban ug sa iyang pastoral nga
kalimbigitan sa mga masakiton, kabos,
namatyan, ug anaa sulod sa mga bilanggo-an. Si
8
Pope Francis maoy nangulo sa iyang
kanonisasyon kaniadtong Oktubre 2019. Ang
iyang liturhikanhong kasaulogan sa iyang pyesta
mao ang Oktubre 9.
PAMALANDONG
(Cf. Find Your Way, A Minute Meditation) John Henry
Newman has been called the “absent Father of
Vatican II” because his writings on conscience,
religious liberty, Scripture, the vocation of lay
people, the relation of Church and State, and
other topics were extremely influential in the
shaping of the Council’s documents. Although
Newman was not always understood or
appreciated, he steadfastly preached the Good
News by word and example.
SUGYOT NGA PAHIDUNGDAN SA PAG-AMPO: