PAGTUKIB
Ni: Jes B. Tirol
Bagyubágyo 1, 2023
“Badis” sa Binisayâ: “Basket” sa Ininglis
Pasiuna
Tungod kay ang Ininglis ra a man ang gigamit sa pagpanudlò dinhá sa tulunghaán, daghan nang mga pulong Ininglis nga gigamit sa Binisayâ nga abi nátò nga mao kini ang Binisayâ nga pulong.Ang usa ka pulong nga Ininglis nga nakasumálà kita nga Binisayâ mao ang pulong “basket”. Ang dulà nga “basketball” maoy kinaham nga dulà sa mga Pilipino. Apan kun mamalit kita adto sa taboán, magdala kita og “basket” nga maoy atong sudlan sa atong mga pinalit.Walâ ba kamo matingala nga nag-Ininglis man kamo? Apan ang pangutana, unsa man diay ang Sinugboanón sa “basket”?Daghang matang ang katumbas sa Binisayâ alang sa pulong “basket”. Ang nilangkob ngapulong mao ang “bukág” o “kabukagan”.Ang bukag kansang kubtanan molukiák o moárko gigan sa usa ka kilid ug motabok didtosa pikas kilid mao ang gitawag og “badís”. Kanâ ugod nga sudlanan nga giingon sa Ininglis nga “basket” talagsa ra kanâ gamiton sa mga Bisayâ. Ang kanunay gamiton sa mga Bisayâ mao ang “baluyot” o “búyot”. Apan ang mga Amerikano walâ moangay mogamit sa buyot. Labi pa nilangkinaham ang badís nga ilang gihinganlan og “basket”. Tungod lagi kay moangay man kita manundog sa mga pulong Ininglis, misuon lamang pod kita sa “basket” ug ang pulong “badis” nawani lang intawon. Atong tukibon ang nagkalainlaing pulong sa Binisayâ nga tumbas sa “basket” sa Ininglis.
Mga Pulong
1. basket (handle is from one side arching to the other side) badís, básket (Eng).
2. basket (a type of basket for beauty kit) abúbot.
3. basket (handles are like ears at the side) álat, át.
4. basket (wattle; with large weaving holes) bukág.
5. basket (large and deep and contains 3 or more cavans) bándi.
6. basket (large and shallow) hapág.
7. basket (large basket for storage of items) bakát, kanastro (Sp.).
8. basket (small, square-mouthed) káy-a
9. basket (for putting caught fish) – balaón
10. basket, bottom of – bitíbot
11. basket, mouth of – lúngak. Syn. bâbâ
12. basket framing (sticks that serves as the framing for baskets)- halúgo
13. basketry (basket collectively) – kabukagán