PAGTUKIB
Ni: Jes B. Tirol
Panglot nga Dakô 31, 2023
Mga Pulong sa Pag-abis ug Hiwà
(Words for Slicing)
Pasiuná
Atong tukibon ang mga pulong alang sa pag-abis (slice). Ang pag-abís nagpasabot
nga ang sipól (knife) dili alsahon kondili igò lang ihandos ug bitáron. Walay labot sa
atong hisgotan kon alsáhon na ang sipól sama sa “tadtád”, “tibtib”, ubp.
Susama ra ang mga pulong apan managláhì lang sila sa túyò ngano nga giabís.
Ang Mga Pulong
1. Abís – Slice; excise. Adunay túyò nga kuháon ang giabís.
2. Ad-ad- Slice. Adunay gipasabót nga gipaód ang butáng ug pabábag ang pag-
abís.
3. Adlip – Slice. Adunay gipasabót nga nipís ang kuháon ug ang sangpotánan
nga adunay “nawong (facet)” nga mahitabô sa butang nga giabís.
4.Bahíway – Slice. Ang unód sa isdà o mananap mahíwà-hiwâ nga dágkò.
5. Baról – Slice from the back. Ang isdà gihíwà gikan sa likód aron mapíkas ug
mabulád.
6. Disdis- Slice open. Gihiwâ ang lapád ug giínat nga butang aron masiák.
7.Giháy – Slice into ribbons. Gihíwà arong makakúhà og taás, nipís, og niwang
nga bahin. Susama sa “hilibis”, apan ang hilibis dili nipís.
8. Gílas – Slice a cloth by just pushing the scissor. Sagad buhaton sa mananáhì
aron pagsubay tul-id nga latid.
9.Gúlgol – Slice. Pagtulód ug bitad sa sipol aron maputol ang butang nga taáson
ang hulagway, sama sa líog.
10. Gulób – Slice to make salad. Paghíwà sa mga dahon ug mga lamas aron
mahimong gamiton sa lapáy (salad).
11. Gúlot – Slice a groove. Paghíwà sa nawóng sa butang aron makahimo og
bádlis o karás.
12. Gúna – Slice a melon. Ang paghiwà aron mapíkas ang sandíya (melon).
13. Gupáng – Slice a cake. Ang paghiwà sa mamón (cake) aron mabahinbahin.
14. Gutáb- Slice the bindings. Ang pag-abís sa bangán aron matángtang.
15. Gutád – Slice into chunks. Ang paghiwâhiwa aron mahulágway nga guhâ
(cube).
16. Gútgot – Slice by sawing motion to make an incision. Susama sa gulgol apan
dili tuyò ang pagputól.
17. Gutás – Slice a hole. Ang pag-abís sa isdà aron adunay lungág nga
kasuksókan sa lámbo o halúghog (string).
18. Hílap – Excoriate. Ang pag-abís aron matáng tang ang pánit.
19. Hílhil – Slice lengthwise. Ang pag-abis sa ngilít aron makakúhá og bahin nga
taás ug niwáng.
20. Hilíbis; hulíbis- Trim. Ang pag-abís aron malínis ang mga kílìd.
21. Híwà – Slice large pieces. Ang pag-abís aron mapikas nga dinágkò.
22. Láhap – Flay crosswise. Ang paghíwà pabábag aron makakuhà og nipís apan
lapád nga bahin.
23. Láhib – Slice the bud. Ang pag-abis sa bungó (bud) sa lubí aron makakuha og
tuba (toddy).
24. Láhit – Slice with a sharp blade. Ang pag-abís ginámit an háhit nga sipól.
25. Lápà – Slice into large parts. Ang paghiwà aron makahimo og dagkô nga
báhin sama sa pagkúhà sa tiil sa báboy.
26. Laplap – Flense. Ang paghiwà aron makúhà dapít sa gawas, sama sa panit sa
kábaw.
27. Lárang – Slice into desired size. Ang paghiwà aron mahímo ang gitumóng nga
kadákon.
28. Lásib – Slice large sizes into small sizes. Ang pag-abís sa dágkò nga hiwa
ngadto sa gagmay nga hiwâ.
29. Likiyad – Slice into thin layers. Ang paghíwà aron mahimong mga lápì (layer).
30. Ngilán – Slice the ears. Ang paghíwà sa dalúnggan aron makabúhat og
ilhánan.
31. Pákgot – Slice to extract blood. Ang pag-abis sa usa ka dapít sa láwas aron
makakuhà og dugô.
32. Pádas – Slice for salting. Ang paghíwà sa láwas sa isdà aron kabutangan og
asin sa dili pa isúgba.
33. Páhak – Slice to expose the underside. Ang paghíwâ aron makúhà ang anaa sa
gawás aron makítà ang ilálom.
34. Pisáwpisáw – Slice into chips. Ang pag-abís-abís sa ubí, kamote, ubp. aron
mahimong nipis ug gágmay ug dalî rang malútò.
35. Síkbot – Slice towards oneself. Ang pag-abís sa bisan unsa nga padúlong sa
imong lawas ang lihok.
36. Tálip – Slice thin for easy drying. Ang paghiwa sa ubí, kamote, ubp. nga nipis
aron dalî ra mauga inig bulád.
37. Tardang – Slice to extract sap. Ang paghíwà aron masámad ang punóan sa
kahóy og moágos ang dugâ o tagók.
38. Tílab – Slice close to the bone. Ang paghiwà sa unód sa ísdà o mananáp aron
waláy unód nga mahabílin sa bukóg.
39. Ulásip– Flay; to skin. Ang paghilhil aron ang makuhà mao ra ang pánit.
40. Yásyas – Slice open a sack. Ang pag-abís sa kilid sa sako aron mogawás ang
anaa sa sulod.