Diskwento sa Lifeline Rate ipatuman sugod sa Enero 2024
Sinulat ni Sheryl B. Paga
Ang Energy Regulatory Commission (ERC), Department of Energy (DOE), ug Department of Social Welfare and Development (DSWD) nagpagawas ug Tripartite Advisory kabahin sa Lifeline Implementing Rules and Regulations (IRR) nga penitsahan ug Disyembre 29, 2023.
Nagpahibalo kini kabahin sa status sa campaign registration mahitungod sa amended Lifeline Rate Program ubos sa R.A. 11552. Tungod sa pagsaka na sa ihap sa mga qualified marginalized end-users nga nakaparehistro basi sa natala sa Disyembre 15, 2023, ang DSWD, DOE, ug ang ERC, magpadayon na sa hingpit nga pagpatuman sa maong programa sugod sa bulan sa Enero 2024.
Ang buhatan sa Bohol Light Company, Inc. buot usab nga magpahibalo nga kadto lamang mga konsumidor sa kuryente nga nagparehistro ang makapadayon sa pagpahimulos sa diskweto sa kuryente. Tungod kini kay dili na automatic ang diskwento ug nagkinahanglan na kini ug pormal nga aplikasyon ug pagtugot.
Kung nahuman na ug parehistro ang konsumidor, adunay na siyay katungod nga maka-avail sa subsidy nga gihatag ubos sa Lifeline Rate Program. Ang mga kwalipikadong konsumidor sa Bohol Light makakuha ug diskwento kung ang atong konsumo nasulod niining mga discount bracket nga natala sa ubos: 0kWh – 20kWh = 100%; 56kWh – 65kWh = 30%; 21kWh – 35kWh = 50%; 66kWh – 75kWh = 20%; 36kWh – 55kWh = 40% nga diskwento.
Aron mapalapdan ug mapadaghan ang atong mga registrants, atong gi-coordinate ang 15 ka mga barangay dinhi sa Tagbilaran pinaagi sa ilang tagsa-tagsa ka mga konseho nga gipanghuluhan sa ilang mga Kapitanes aron sila makatabang ug awhag sa atong mga target beneficiaries nga mao ang mga myembro sa Pantawid Pamilyang Pilipino Program (4Ps) ug kadtong mga pamilya nga nagpuyo ubos sa poverty threshold. Kini sila paga-awhagon sa pagsalmot sa atong CARAVAN nga gihimo kagahapon, Enero 6, 2024 didto sa Tagbilaran City Hall Atrium gikan sa may alas 8:00 sa buntag hangtud sa alas 12 sa kaudtuhon.
Uban sa maong Caravan mao ang mga representante gikan sa ERC, DOE, DSWD pinaagi sa atong City Social Welfare Development Office.
Bisan pa man kung magsugod na karong bulan sa Enero 2024 ang implementasyon niini, padayon gihapon ang opisina sa Bohol Light sa agresibo nga kampanya niining maong diskwento aron daghan sa atong mga kaigsuoonan ang maka avail sa maong pribilihiyo.
Kadtong wala pa nakasumite sa ilang aplikasyon, mao kini ang mga dokumento nga atong pagadalhon diha sa opisina sa Bohol Light:
Kung aduna kitay mga pangutan, mahimo kitang mutawag sa Bohol Light pinaagi niining mga numero: 09318524311 or (038) 412-3503 local 101 or 202.
Linya sa tubig gihatagan ug dakong pagtagad sa BWUI
Sinulat ni Victor L. Tambis
Sa serbisyo sa panubig sulod sa mga gialagaran nga dapit, ang Bohol water nagpadayon sa paghimo ug mga lakang aron mapauswag ang pagpadangat sa dekalidad nga serbisyo ngadto sa mga konsumidor. Lakip na niini ang mga panlantaw sa maong kompanya alang sa tuig 24 sa paghatag ug dakong pagtagad sa mga linya sa tubig ug ang pressure niini nga makahatag ug kaayuhan ug kasayon alang sa mga konsumidor.
Gawas sa nagpadayon karon nga pag ugmad ug dugang tinubdan, ang Bohol Water naghatag ug pagtagad sa mga linya o pipeline nga kasagaran maoy makasinati sa pagkawagtang sa tubig tungod sa “airlock”. Lakip na usab niini kadtong anaa sa mga hapob nga lugar diin hinay ug usahay walay walay pressure sa tubig ang masinati sa mga konsumidor nga hingtungdan.
Kining gitawag ug “airlock” nga hinungdan sa pagkawala sa tubig sa linya, mao ang hangin sulod sa maong linya nga maoy nakapugong sa pag-agas sa tubig. Kini magpanghitabo human mabakante ang linya tungod sa pagkapalong sa pumping unit (PU) nga nag supply niini ug mopuli pagsulod ang hangin, mao nga bisan kon maka andar na pagbalik ang maong PU, dili gihapon makasulod ang tubig sa linya kondili mapagawas ang hangin nga anaa sa sulod niini.
Aron pagsulbad sa maong problema, ang BWUI mo install ug dugang mga “AIR RELEASE VALVES” sa mga naasoy nga mga linya nga apektado sa “airlocks”.
Sagad usab nga makasinati ug hinay ngadto sa walay pressure sa tubig mao ang mga konsumidor nga nahimutang sa habog nga lugar sama sa P. Castillo St, Brgy. Dao ug sa may Sitio Antipolo, Brgy. Dampas. Ug tungod niining maong problema sa supply sa tubig, ang Bohol Water mo install ug mga “PRESSURE SUSTAINING VALVES” sa nahisgutang mga lugar ug isunod usab ang mga lugar nga nakasinati sa susamang problema.
National Museum nagpundo sa geopark-themed gallery
Sinulat ni Rey Anthony Chiu
Subay sa designation sa Bohol nga lakip na sa global geoparks, napundohan na sa National Museum of the Philippines (NMP) sa Bohol ang pag-bag-o sa mga display sa natural history gallery sa NMP-Bohol.
Kini maoy gipadayag ni Gierard Neil Paredes, information officer sa ahensya, didto sa tinuig ng assessment sa Association of United Development Information Officers (AUDIO) sa Bohol dungan usag sa binuwan niini nga information sharing sa mga sakop nga ahensya.
Ang kasamtangan nga natural history gallery sa NMP Bohol nga makit-an sa ikaduha nga ang-ang sa museum nga kanhi ang karaan nga Kapitolyo, nagpakita sa sinugdanan sa isla sa Bohol, sa sinugdanan sa bantug nga Chocolate Hills ug sa mga matang sa hayop ug tanum nga igkita dinhi lakip na ang karaan nga mga katilingban niini.
Kahinumduman nga sa Mayo sa miaging tuig, gikadeklara na ang Bohol sa United Nations Educational Scientific and Cultural Organization (UNESCO) Executive Committee atol sa ilang General Convention sa France, nga isakop na sa mga nasud nga may mga geoparks nga nadeklara, human makita sa validation team ang mga talagsaon nga natural nga hiyas niini nga angay nga ilakip na sa iyaha sa tibuok kalibutan.
Ang nakalahi sa Bohol, kay ang tibuok isla nga lalawigan ang gideklara nga talag-saon, ug sulod niini ang hiniusa nga responsibilidad sa mga taga Bohol nga ampingan, amomahon ug paningkamotan nga magapabilin ang kaanindot niini alang sa mga katawhan sa tibuok kalibutan nga buot masayud sa lintunganay ngano ug unsa nga pagkahitaboa nga namugna ang mga natural nga mga hulma sa kinaiyahan nga maiisip nga angayan sa pagka geoparks.
Matud ni Paredes, ang NMP may nag-una nga misyon sa pagpadayag sa kamahinungdanon, pagduso sa matuod nga bili aron kapanalipdan ug mapatunhay ang us aka natural o hinimo sa tawo nga butang, nga nakaangkon ug mahinungdanong bili sa kasaysayan, kultura ug kinaiya sa mga katawhan sa komunidad.
Nagpadayon pa gihapon sa MN Bohol ang Paglawig: usa ka interactive gallery sa kinabuhi nga Bol-anon, nga nakat-on nga mabuhi taliwala sa hagit sa kalikopan nga iya na sa Bohol.
Makit-an usab didto ang Pagpahiuli Gallery, diin gipatin-aw pinaagi sa mga hulagway, miniatures ug uban pang abag sa pagkat-on ang epekto sa linug niadtong 2013 sa mga karaang estraktura nga bato ug ang pagpaningkamot nga ipahiuli kini.
Sa laing gallery makit-an ang Pag-uli: ang gallery nga gitumbok alang lamang kang Boholano national artists for sculpture Napoleon Abueva.
Karon usab nga tuig, gibutyag sa NM nga ilang gilaraw ang pagpahimutang sa mga kabtangan ni kanhi Presidente Carlos P. Garcia nga gitugyan na human gilaraw nga ibaligya sa banay ang loto nga giyak-an sa CPG Museum, luyo ra usab sa karaaang Kapitolyo.
Nunot niini, giawhag sa NMP kadtong buot mosuroy ug masayud sa kasaysayan sa Bohol ug sa iyang kapanulondan sa pagtanda sa karaang Kapotolyo atbang mismo sa St. Joseph Cathedral sa plaza sa Tagbilaran, gikan sa alas 8:00 ngadto sa alas 5:00 sa adlaw nga tingtrabaho.
TABANG SA PAGPATUNHAY. Isip educational institution, ang National Museum Bohol magpahiluna sa bag-o nga natural history gallery subay sa geoparks theme, aron magtabang sa pagtudlo sa mga katawhan sa kamahinundanon sa geopark designation aron matabangan sa pag-amping ug pagpatunhay ang talagsa-on nga mga natural nga talan-awon sa Bohol, matud ni Niel Gierard Paredes, information Officer sa NMP. (Hulagway gikan sa PIA-Bohol)
SSS mangampanya pagpasakop sa bag-ong Barangay officials
Sinulat ni Rey Anthony Chiu
Tutokan sa Social Security System (SSS) Bohol ang pagkampanya alang sa pagpamembro ang mga bag-ong napili nga opisyales sa mga kabarangayan.
Kini samtang gibutyag ni SSS President ug Chief Executive Officer Rolando Macasaet nga buot nila nga makatabang sa mga opisyales sa barangay, kinsa mga trabahante na sa goberno tungod sa ilang pagkapili, apan walay tukma nga seguridad kay dili man sila sakop sa Government Service Insurance System (GSIS).
Matud ni Macasaet, ang mga bag-ong napili nga mga opisyales sa barangay, kasagaran kanila walay kaugalingon nga social service coverage, ug ang ilang pagpasakop sa SSS magsolbad niini.
Gitawag nga mga low-lying-fruits o mga bunga nga sayon ra nga pupu-on, ang mga opisyales sa barangay makadawat na sa regular nga honorarium nga pwede nila nga magamit alang sa pagpundar sa kapaninguhaan sa panagon sa kalisud.
Dinhi sa Bohol, matud ni SSS Bohol chief Engr Alieta Basubas, may mga barangay na nga nagpasakop sa ilang mga opisyales sa SSS, apan pipila pa lamang kini.
Sa pagpasakop sa SSS, ang usa ka tawo nga maghulog sa iyang kontribusyon, automatic nga makasulod sa sistema nga maghimo kaniya nga sakop na sa SSS sa tibuok niyang kinabuhu, pasabut ni Basubas.
Gawas sa pagkasakop sa labing dako nga provider sa social security services sa mga anaa sa pribadong sector, ang SSS usab karon nanawat na ug pagpasakop sa mga anaa nagserbisyo sa goberno, sa mga rason nga ila sa mga nagpasakop.
Dungan sa SSS membership ang pag-ka eligble sa mga benepisyo nga iyaha sa mga sakop sa SSS sama sa Sickness Benefit, o inadlaw nga cash allowance nga makuha sa sakop sa SSS sa pipila ka adlaw nga dili niya matrabaho-an tungod sa pagkasakit o sa disgrasya.
Sa mga babaye nga sakop, adunay Maternity benefits; inadlaw gihapon nga cash allowance ngadto sa mga babaye nga sakop nga dili pa makatrabaho kay nanganak o nakuhaan sa gisabak.
Mahimo usab makakuha sa disability benefit, usa ka cash benefit nga ihatag, binuwan man nga pension o lump-sum, ngadto sa sakop nga mabaldado, permanente man, partial o total.
Human sa 300 ka hulogan, o kon mahuman nga walay putol ang tulo ka termino, 12 ka buwan na lang ang kuwang sa kontribusyon aron maka-retirement benefit.
Kinu usa ka cash benefit nga ihatag– mahimong sa binuwan nga pension o lump-sum– ngadto sa sakop nga dili na makahimo pagtrabaho tungod sa edad.
Sa mga sakop usab nga mamatay, ang mga nahibilin nga kabanay makakuha sa cash benefit– binuwan man o lump-sum.
Gawas pa niana, may funeral benefits, nga katumbas sa P20,000 nga ihatag ngadto sa sakop sa banay nga makapakita sa resibo sa mga nagasto sa pagpalubong ug pagpahiluna sa namatay nga sakop.
Sa mga sakop usab nga may gisagubang nga pinansyal nga kalisud, may salary loan nga iyang magamit sa panahon sa kalisud, matud sa SSS.
SEGURIDAD SA PANAHON SA TINGLISUD. Matud ni SSS CEO ug president Rolando Macasaet, kon mahisakop sa SSS ang mga bag-ong napili nga barangay officials, may mga benepisyo na sila nga makuha gawas pa nga ang kwarta nga gihulog mahibalik gihapon sa dagway sa pension ug mga benepisyo nga makatabang sa panahon nga dili na makatrabaho. (Hulagway gikan sa PIA-Bohol)
NGCP ming-gasto nag P300B pagpamaayo sa transmission
Sinulat ni Rey Anthony Chiu
Kinatibuk-an nga P300 bilyones ang kinatibuk-an nga pamuhunan nga gigasto sa National Grid Corporation of the Philippines (NGCP) gikan sa 2009 ngadto na sa 2022, kini maoy gibutyag ni Rene Ereño, Vice President ug Visayas Systems Operations Head sa NGCP.
Kini naglakip na sa pagpahimutang sa multi-billion nga Cebu-Bohol Interconnection project nga gilantaw nga magabukas sa lain nga tinubdan sa koryente paingon sa Bohol aron dili na mahibilin nga walay koryente kon madaut ang linya sa transmission nga gikan sa Leyte.
Kini matud pa, magamit na sa katapusan nga kwarter sa 2024, segun pa sa taho sa NGCP.
Didto sa Power 101 nga gihimo sa NGCP alang sa media sa Bohol, gipasabut usab sa NGCP nga ang ilang kompanya maoy nakadaug sa concession sa Transmission Corporation (Transco) ug mao nay natahasan sa pagpadangat sa koryente nga may taas nga boltahe gikan sa mga planta nga nagmugna sa koryente ngadto sa mas magamit nga koryente alang sa mga panimalay nga ipadangat ngadto sa distribution utilities ug power cooperatives.
Kahinumduman nga sa wala pa ikapasupot ang Electric Power Industry Reform Act (EPIRA), ang National Power Corporation (NPC) maoy naghupot sa gimbuhaton sa pagpatukod sa mga planta ug ang pagkutay sa linya gikan dinhi ngadto na sa mga distribution utilities (DUs) ug companies apil ang power cooperatives.
Apan sa pagpapasa ug pagpatuman sa EPIRA Law niadtong Hunyo 2001, ang gimbuhaton sa transmission o pagkutay sa mga high tension nga linyada gikan sa mga planta ngadto sa mga DUs nasangon na sa TransCo.
Gikan sa Disyembre 2007, mingdaug ang NGCP sa TransCo concession, ug sugod sa Enero 2009, ang NGCP isip transmission service provider, mao nay gitugyanan sa paghatud sa dekalidad ug kasaligan nga gahum dagitab.
Sa 25 ka tuig nga concession, ang tanan nga transmission assets nga gimintinar, kadtong mga gitukod subay niini, mga kabtangan usab sa nasudnong kagamhanan.
Ug sukad sa 2009, nakadugang na ang NGCP sa 3,729 ka circuit kilometers sa mga bag-ong transmission lines , naka-install of 31,190 ka megavolt amperes nga mga substation capacity ug nakapabarug sa 28 ka mga bag-ong substations.
Gikan sa 2003 ngadto sa 2008, ang Transco nakakutay ug 1,357 kilometros nga 3-phase circuit (CKT-KM), apan sa pagsugod sa NGCP, nakadugang ug pakutay sa 3,729 CKT-KM.
Sa mubo nga pagkasulti, gikan sa 2009 ngadto sa 2022, ang average nga tinuig nga dugang transmission lines moabut sa 266 ckt-km, ug gani, sa 2022 lamang, miabut sa 21,027ckt-km ang nahimo sa NGCP nga gipamuhunan.
Dala niini, gikan sa 7.06 average nga pagkapawong sa suga nga dagitab nga nasinati sa panahon sa Transco, napaubos na kini sa 1.2059.
Nadugangan usab niini ang transmission system availability ngadto sa 99.5634 gikan sa 99.2926, tungod sa pagpanindot sa mga linya sa transmission.
Sa kinatibuk-an, mikanaug ngadto na sa 79 % ang pagkapalta sa transmission sa Luzon, 85% sa Visayas ug 83% usab ang pagkapalta sa transmission services sa Mindanao, segun pa ni Ereño.
NAMUHUNAN. Sa 25 ka tuig nga concession sa NGCP sa TransCo, ilang napaugmad ug napun-an sa kapin sa 10 ka pilo ang linyada sa high tension transmission sa nasud nga mingresulta sa mga dyutay nga transmission outages, matud ni VP for Visayas Service Operations Head Rene Ereño, didto sa Power 101 sa NGCP. (Hulagway gikan sa PIA-Bohol)