Ceremonial Signing sa 12MW Power Supply Agreement gihimo tali sa Cebu Dev’t. Corp. ug Bohol Light Co. Inc
Gihimo ang paglagdaay sa Long-Term Power Supply Agreement tali sa Cebu Energy Development Corporation (CEDC) ug Bohol Light Company, Inc. (BLCI) kaniadtong Pebrero 20, 2024, didto sa Convention Center sa Henann Resort – Panglao.Ang maong kasabutan sa pag-supply ug elektrisidad gikan sa CEDC ngadto sa Bohol Light molungtad ug napulo ka tuig (ten years). Gumikan niini, hayan mabira pa pa-ubos ang balayronon sa kuryente sa mga konsumidor dinhi sa syudad sa Tagbilaran.
Mitambong sa maong paglagda ang mga kadagkuan gikan sa CEDC ug BLCI. Nagalingkod (gikan sa wala padulong sa tuo) mao sila si Ms. Leah G. Diaz, FVP Cebu Site Head, Mr. Marcos V. Yorobe, Mgen-GBP SVP Commercial, Mr. James Roy N. Villareal, Executive Vice President of SPC Power Corporation, Mr. Cesar O. Villegas, Senior Vice President for Operation and Business Development, and Engr. Paulino G. Almedilla, General Manager of BLCI
Ang gilagdaan nga kontrata sa CEDC resulta kini sa gihimo nga Competitive Selection Process sa tanang mga kwalipikadong mga power producers, o mga kompanya nga nag-generate ug elektrisidad.
Ang Cebu Energy Development Corporation (CEDC) adunay installed Plant Capacity nga 3×83.7MW ug dependable capacity nga 3x82MW Baseload Power Plant.
Ang Bohol Light nakakontrata kini ug 10MW ngadto na sa 12MW sulod sa 10 ka tuig gikan sa 2024-2033.
Ang ilang gitanyag nga rates mao usab ang gilatid diha sa Power Supply Agreement (PSA) nga motubag sa panginahanglan ug igo’ng supply sa kuryente sa increasing demand dinhi sa syudad sa Tagbilaran.
Ubos sa power supply agreement, masiguro gayud nga adunay makanunayon o steady nga supply sa kuryente ang syudad sa Tagbilaran.
Sa pagkakaron, padayon ang atong opisina sa pag comply sa pre-filing requirements set by the ERC – Regulatory Operation Services aron pormal kining mapasa ngadto sa Energy Regulatory Commission alang sa pag pa-approve sa the Power Supply Agreement ug pagkuha ug Provisional Authority niini.
Bohol Water mipagawas sa laing paagi sa pagbayad sa water bills
Agi ug paghatag ug kasayon sa mga konsumidor ilabi na sa pagbayad sa bill sa tubig, ang Bohol Water nakig alayon sa mga bangko o establisimyento isip partners diin puede sila modawat sa mga bayad sa bill sa tubig.
Kining maong mga bangko nagalakip sa mga mosunod: FCB, LandBank, Bank of Commerce ug Security Bank, samtang ang establisimento nga puede modawat mao ang M. Luillier.
Ang FCB modawat sa on-line payment pinaagi sa ilang facilidad nga mao ang FCBPay diin adunay app nga kinahanglan nga ma install aron ma avail ang maong on-line payment ug kinahanglan usab nga ang konsumidor adunay account sa maong bangko.
Ang current bill lamang ang dawaton sa mga payment partners mao nga kinahanglan e presentar gyud ang water bill.
Ang Bohol Water naningkamot nga madugangan pa ug mga payment partners ilabi na ang mga on-line payment facilities aron mahatagan ang konsumidor ug dugang kasayon ilabi na sa panahon sa pagbayad sa bill sa tubig.
Tech advisory visits sa taga Cogon gipasugdan sa DOLE sa Tagbilaran
Sinulat ni Rey Anthony Chiu
Gisugdan sa Department of Labor and Employment Bohol Field Office ang una sa daghanan nga mga technical advisory visits (TAV) nga himoon aron magiyahan ang mga micro, small ug medium enterprises (MSME) sa mga lagda sama sa labor standards ug mga balaod subay sa Labor Code of the Philippines.
Didto sa Saulog Gym sa Tagbilaran City, Pebrero 20, mismo si Bohol Chief Labor and Employment Officer Ma. Eloida o Cantona, ang nanguna sa DOLE, kinsa giduyugan usab sa mga ahensya sa kagamhanan nga may kalambigitan sa pamuhunan, pagpanarbaho ug mga katungod ug benepisyo sa mga trabahante alang sa serbisyo nga mahuha sa usa ka lugar lamang.
56 ka mga tag-iyahag mga gagmay nga negosyo nga ang capitalization anaa na sa P15 million paubos ang mingtambong aron usab ilang masayran kon unsa pa ang ilang mga gikinahanglan aron ang ilang mga negosyo ug pamuhunan, makapasar sa mga sumbanan sa pagpanarbaho (labor standards), nagsubay sa mga balaod sa pagpanarbaho (labor laws) ubos sa DOLE Department Order No. 238 series of 2023.
Ang nasampit nga Department Order, giila nga Rules on the Administration and Enforcement of Labor Standards pursuant to Article 128 sa Labor Code of the Philippines.
Kini ang naggahum sa DOLE nga maoy magpatuman sa balaod sa pagpanarbaho pinaagi sa Labor Inspection ug Occupational Safety and Health Investigations.
Sa katungod sa mga mitambong, gipaambit ni Grace Auguis, tag-iyahan ug boarding house sa Cogon District nga “daku kaayo ug tabang ang TAV nga mapahibaw ang mga negosyante sa ilang obligasyon, ug uban pang kasayuran nga importante sa pagpatunhay sa luwas nga negosyo ug malipayon nga mga trabahante.”
Una nga ga gipasabut ni Cantona nga ang TAV orientation makagiya ug makaagak sa mga establisemento nga may 9 ka trabahante pa-ubos sa ilang mga tulumanon sa balaod aron kapanalipdan ang mga trabahante pinaagi sa pagtuman sa mga balaod sa pagpanarbaho ug luwas nga trabahoan.
Uban usab sa Department of Trade and Industry, gisaysay ni John Jescio Liquit, business counselor, nga kadtong mga establisemento nga may capital nga ubos sa P3 milyones, mahimong magparehistro aron makatagamtam sa bugkos sa mga benepisyo alang sa mga gagmay nga negosyo subay sa Barangay Micro Business Enterprises Law.
Gihisgutan usab didto pinaagi ni DOLE Bohol Labor Inspector Liezel Hadassah Cadua ang mga benepisyo sa alang sa mga trabahante, ug kanus-a sila pwede nga mo-avail niini.
“Daku kayo ug gikatabang, daghan ko ug nahibaw-an sama sa pagkwenta sa 13th month pay. Wa ko kahibaw niadto nga I divide pa diay, isipon na lang nako nga pinaskohan to sa akong trabahante ang sa 2023,” butyag ni Maria Luisa Saguirel, negosyante sa laundry shop.
Iya usab nga gipaambit nga nasayud na siya unsay buhaton sa mga trabahante nga maoy magbuot sa oras itrabaho, magpataka ug overtime nga dili aprobado ug dili mosakto sa oras sa trabaho.
“Maayu ra gyud nga mitambong ko sa TAV,” panapos niya.
GIYA SA MSMES. Sanglit 99.59% sa mga establisemento gisakopan sa mga MSME, gidala sa DOLE pinangulohan ni Chief Labor and Employment Officer Ma. Eloida Cantona, ang unang Technical Advisory Visit Orientation sa 2024 ngadto sa mga negosyante sa Cogon District, aron giyahan sila sa ilang mga responsibilidad ilabi na sa pagtamud sa mga balaod sa pagpanarbaho ug alang sa luwas nga trabahoan, subay sa Labor Code. (Hulagway gikan sa PIA-Bohol)
BUENA MANO. 56 ka mga employers ug tagiyahag negosyo ang mi-buena mano sa serbisyo aron dili mapaso sa mga inspection unya sa DOLE kabahin sa ilang mga pagtuman sa balaod sa panarbaho ug sa panarbaho-an. Pinaagi sa Technical Advisory Visit oreintation, mapasabut ang mga gagmay nga negosyante kon unsay mga responsibilidad ilabi na ngadto sa mga trabahante ug sa ilang luwas nga trabahoan. (Hulagway gikan sa PIA-Bohol)
Suporta sa nagpadayun nga NICTHS giaghat sa PSA, DICT
Sinulat ni Rey Anthony Chiu
Kasaligan nga kasayuran nga makatabang sa paggiya sa nasud pagsolbad sa mga kakuwangan sa internet services, panginahanglan sa mga trabahante niini nga sector ug sa pagpasutoy sa digitalization sa nasud ang pipila lamang sa mga katuyuan sa nagpadayon nga National Information and Communications Technology (ICT) Household Survey (NICTHS).
Kini samtang ang Department of Information Communication and Technology nakigtambayayong sa Philippine Statistics Authority (PSA), ug dinhi sa Bohol, gisugdan na ang nahisgutan nga survey niadtong Pebrero 6, 2024.
Subay niini, nanawagan ang duh aka ahensya nga natungdan sa suporta s amga katawhan nga mahimong mapangutana sa ilang mga kasinatian kabahi niini.
Buot nato nga aghaton ang tanan nato nga mga respondents sa paghatag sa matinud-anon ug seryoso nga tubag sa mga pangutana nga ibugtaw sa mga field personnel, hangyo sa PSA pinaagi ni Bohol Chief Statistician Jessamyne Anne Alcazaren.
Ang sakto ug matinud-anon nga kasainatian, makahatag sa kagamhanan sa kasaligan nga hulagway sa sitwasyon sa Informaton Communications technology kay pinaagi sa NICTHS, kini na ang mahinungdanon nga lakang sa pagtubag sa panginahanglan sa kasayuran kabahin sa ICT sa nasud.
Kini nga nga ICT statistics kritikal kini saila sa pagtumbok sa mga estratihiya sa pagpaugmad sa serbisyo sa gobernor pinaagi na sa digitalization ug e-transactions, sa pagpanday sa mga haum nga polisiya, pagplano pa ug pagminitor niini nga mga proseso, pasabut ni Alcazaren.
Ang mapalig-on nga imprastraktura sa ICT, mao usab ang dugokan sa e-business, mga serbisyo pinansyal ug banking.
Dinhi sa Bohol, upat ka field personnel sa PSA ang nagsuroy aron mopatuman sa tulo ka questionnaires, ug mipanumpa na kini sila sa confidentiality sa tanan nga makuha nga mga kasayuran, subay usab sa mandatus sa PSA.
Us aka barangay questionnaire ang itunol ngadto sa mga kapitanes sa barangay o opisyal sa mga mapili nga barangay samtang sa mga kabalayan, may questionnaire alang sa kinatibuk-ang bubong ug sa usa ka indibidwal nga kasagaran ang pangulo sa pamiya o hamtong nga nanimuyo dinhi o kadtong sakop nga mapili pinaagi sa random selection.
Ang mga gikinahanglang kasayuran mao ang kabahin sa paggamit sa ICT use ug diin kini makakonek, may katakus ba ug unsay gikinahanglang katakus niini, digital economy, teknolohiya nga nagsuporta sa mga gimbuhaton, e-waste, sim card registration, ug uban pang timailhanan sama sa kalisud sa paggamit sa teknolohiya dala sa suliran sa panglawas, artificial intelligence, emergency ug disaster preparedness, ug uban pa.
Hinaut nga tubagon kini ug maayo ug matinud-anon, aghat sa PSA.
MATINUD-ANON UG KASALIGAN NGA TUBAG. Giaghat sa PSA pinaagi ni Chief Statistician Jessamyne Anne Alcazaren ang mga matungdan nga respondents sa NICTHS nga tubagon sa matinud-anon ug kasaligan nga tubag ang questionaires alang sa mas kasaligan nga basehan sa goberno sa paghimog palisiya ug pag-ugmad sa imprastraktura sa ICT. (Hulagway gikan sa PIA-Bohol)
TAX HOLIDAYS PINAAGI SA BMBE Sa BMBE, negosyante pwede mosweldo ubos sa minimum
Sinulat ni Rey Anthony Chiu
Negosyante ka ba nga ang gigamit nga puhunan wala makaabut sa P3 milyones?
Kon ikaw kini, nasayud ka ba nga mahimo nga dili ka kinahanglang mohatag sa minimum nga inadlaw nga suholan basta dili sila makaabut ug napulo ang trabahante, ug mahimo pa nga dili ka mobayad ug buhis sa kita nga makuha gikan sa imong negosyo, sulod sa duha ka tuig?
Pinaagi sa pagparehistro sa Barangay Micro Business Enterprise (BMBE), kini nga nahisgutan, kabahin lamang sa mga insentibo nga matagamtam sa mga namuhunan sa ginagmay nga negosyo, butyag sa Department of Trade and industry (DTI) pinaagi ni John Jescio Liquit, business counselor.
Didto sa Technical Advisory Visit (TAV) orientation nga gihimo sa Department of Labor and Employment (DOLE) Bohol Field Office alang sa mga Micro, Small ug Medium Enterprise owners ug employers sa Distrito sa Cogon ning syudad, si Liquit mihatag usab sa BMBE Oreintation, alang sa mga gagmay nga mamumuhunan nga pwede nga mosakay sa kahigayunan nga makatigum ug mas daku-dako sa ilang kinitaan.
“Gawas sa kahigayunan nga dili estriktong mapasubay sa minimum wage law ug eksempyon sa income tax gikan sa kinitaan gikan sa pagdumala sa gamay nga negosyo, daghan pang pwede nga makuha sa us aka gamay nga mamumuhunan nga rehistrado sa BMBE,” matud niya,
Basta marehistro sa BMBE, mahimo man nga dili mapugos ug tuman sa minimum wage law, kinahanglan hinuon gihapon nga hatagan ang mga empleyado o trabahante sa benepisyo sama sa Social Security System, PhilHealth ug PAG-IBIG memberships.
Kon marehistro sa BMBE, mahatagan usab ang negosyo sa prayoridad sa espesyal nga mga pahuwam nga gitagana alang sa mga BMBE.
Gawas pa, makakuha usab sila sa mga kahibalo ug kasayuran sa mga teknolohiya ug pamaagi sa pagpadagan sa negosyo, bansaybansay sa pagpadaghan sa abut sa produksyon ug pagdumala sa negosyo, abag sa pagpamaligya sa abut, segun sa natala sa BMBE Law.
Dugang pa, kon rehistrado sa BMBE, mahimo pa nga mapaluag-luagan sa mga balayronon sa munisipyo sa mga permits ug lisensya kon dili man ugaling kaya sa LGU nga librehon na ang tanan nga balayranan sa negosyante.
Hinuon, makaparehistro lamang sa BMBE kon may nakuha nga nga DTI business name, rehistrado sa Securities and Exchange Commission kon corporasyon o sa Cooperative Development Authority, alang sa mga kooperatiba, matud ni Liquit.
Niini, alang sa mga negosyante nga pwede makaparehistro sa BMBE, pwede nga mobisita sa 22 ka mga Negosyo Centers lukop sa Bohol, o moadto sa DTI Bohol aron mapasabut ug tarung.
DIREKTA NGA SERBISYO. Giatubang sa mga tinugyanan sa mga ahensya nga natungdan sa pagpatuman sa mga lagda ug pagtanyag sa mga benepisyo sa mga negosyante ug empleyado ang mga MSME employers nga interesado masayud sa ilang mga serbisyo ug moavail niini, didto sa TAV orientation nga gihimo sa DOLE didto sa Saulog Gym sa Tagbilaran City. (Hulagway gikan sa PIA-Bohol)
BALAK
ANG KINABUHI HUMAN SA KAMATAYON
Sinulat ni Engr. Rogelio Podelino
Ginadamgo sa matag tawo ang kinabuhi nga malipayon
Nga hilwas sa mga kakuli-an nga kalibutanon
Ug binakbakan sa maalimyon nga mga bulak
Ang dalan sa kinabuhi nga imong gitaak
Sukad pa sa una’ng mga panahon
Mga katawhan nangandoy gihapon
Sa kinabuhi’ng dayon sa imong pagtaliwan
Dinhi sa nagkaguliyang nga kalibutan
Human makalapas sa sugo sila’ng Eva ug Adan
Sa paraiso sila dayon gihinginlan
Gisilutan sa kamatayon ang tawo
Bugti sa daku’ng sala nga ilang nahimo
Diha nagsugod ang kalbaryo sa tawo
Magbugwal sa yuta aron makakaon sa husto
Sagubangon ang tanan’g mga kalisdanan
Kay mora ug mga sampinit ang mga suliran
Apan gihatagan ug higayon sa GINOO ang tawo
Bisan masupilon nagpabilin ang gugma sa GINOO
Naghalad ug sakripisyo nga sa GINOO kahimut-an
Aron ang seradong pultahan sa langit maablihan
Kini ang kanunay nga gipangandoy sa tawo
Nga sa imong pagtaliwan mopaingon sa GINOO
Ang kamatayon dili angay kahadlokan
Hinunu-a imo kining pangandaman
Kay ang kamatayon maoy bugtong pultahan
Aron ikaw mahidangat sa IYANG gingharian
Ang dapit nga wala nay katapusan ug ang mga nagmalipayon
Kini ANG KINABUHI HUMAN SA KAMATAYON