Bohol Light: pagdaginot sa Kuryente, importante

Sinulat ni Sheryl B. Paga 

Ang Bohol Light Company, Inc. nagpahinumdom sa mga konsumidor nga magdaginot sa ilang pag-gamit sa kuryente ilabi na gyud niining nasinati nga kainit sa panahon.

Importante ang kuryente sa atong inadlaw-adlaw nga pagpanarbaho, apan importante usab nga atong matngunan sa kanunay kung unsaon pag daginot sa enerhiya ug husto nga paggamit sa atong mga appliances aron maminusan ang atong balayrunon matag bulan. 

Giawhag ang mga katawhan nga magbaton ug responsabli ug episyente nga kinaiya sa pag-gamit sa elektrisidad ug obserbahan ang pipila ka mga praktikal nga energy-saving tips, aron makadaginot sa kuryente.

Sunda ang simpleng mga pamaagi susama sa musunod:

  1. Pagpalong sa mga nagsigang suga ug uban pang mga kahimanan kon kita mobiya sa usa ka lawak o lugar nga walay tawo nga naggamit sa maong kahayag.
  2. Ang pag-unplug sa mga appliances kung wala na kini gamita.
  3. Pag-puli sa daan nga mga bombilya ngadto sa mga LED diin mas taas ang iyang hours of usage ug gamay nga wattage pero ang iyang illumination pareha sa dagko nga wattage nga bombilya.
  4. Paghatag ug pagpakabana kung ang atong mga cooking appliances like rice cookers kung dili ba guba. Sama pananglit, mag sige ug siga ang iyang indicator nga cook bisan ug kini naluto na ug tungod niini taas ang oras sa iyang paggamit ug kurente.
  5. Pag-andam sa atong mga angay pagaluton sa dili pa kini mag ON sa atong mga electric stove aron dali ra kining makuha.
  6. Atong siguradohon nga ang atong mga appliances hinlo ug anaa sa maayong kondisyon aron sa inghon niiana dili dakong oras ang iyang magamit sa kurente.

Pipila lamang kini sa mga pamaagi apan dako gyd kini ug ikatabang ngadto sa atong tagsa-tagsa nga balayranan sa kurente matag bulan.

Ang mga konsumidor sa kuryente dinhi sa syudad sa Tagbilaran buot pahinumduman sa Bohol Light company, Inc. (BLCI) nga ang presyo sa kuryente matag bulan dili permanente tungod sa pakausab-usab sa presyo sa Generation. Kombinasyon kini sa pipila ka butang nga naka-ingon sa pagsaka o pag-ubos sa singil ngadto sa mga konsumidor, lakip na niini ang presyo giha sa atong global market ug ang exposure sa Bohol Light ngadto sa Wholesale Electricity Sport Market (WESM) diin dili ma tyansa ang presyo niini matag oras o adlaw.

Bisan pa man kon adunay pagka-taas sa singil sa kuryente sa mga power distribution utilities dinhi sa Bohol ug mga silingang syudad ug probinsya sa Kabisay’an, nagpabilin gihapon ang Bohol Light Company Inc. (BLCI) sa pinakaubos nga presyo sa Distribution, Supply and Metering (DSM) sa kanditad nga P0.98 centavos matag kilowatt hour. 

Mao lamang kini ang gikuhaan sa tanang galastohon alang sa operasyon sa Bohol Light, sweldo nganha sa mga empoleyado, pag-implementar sa mga Capital Expenditure (CAPEX) Projects, pag-salmot sa mga Corporate Social Responsibility (CSR)Programs, pagpalit ug mga equipment alang sa pagpaugmad sa responsibilidad sa isip nag-inusarang Electric Distribution Utility dinhi sa Tagbilaran City.  

Kung aduna kitay mga emerhensya, pangutana o klaripikasyon, palihog ug tawag lamang sa atong hotline numbers at (038) 412-3503 / 501-7762 local 103. Pwde usab kitang mo text or dial sa 0931-852-4310 alang sa dugang kasayuran.

BOHOL WATER MIAWHAG SA MGA KONSUMIDOR SA PAGDAGINOT SA TUBIG

A diagram of how to use water to save energy

Description automatically generated

Sa nagpadayon karon nga kainit sa panahon, nasinati na sa ubang lugar ang pagnihit sa tubig nga dala niini, gani, gipanagan-an na sa ubang lugar, ilabi na sa kauluhan, tungod kay nasinati na nila ang pagkibra sa level sa tubig sa mga dam diin mao kini ang gikuhaan sa ilang mga tinubdan.

Agi ug pagpangandam niini, ang Bohol Water mihimo sa masubsub nga mga kalihokan aron paghatag ug dakong importansya sa kondisyon sa mga pumping stations aron masiguro nga walay aberya nga magpanghitabo. 

Gipadayon ang mga “preventive maintenance servicing (PMS)” sa mga tinubdan o pumping stations aron permanente kini nga anaa sa100% condition.

Agi ug pagbulig niini, gi-awhag sa Bohol Water ang mga konsumidor sa pagdaginot sa tubig pinaagi sa pagobserbar sa mgawater conservation tips:

1.) Subaya ang inyong linya sa tubig gikan sa metro ug hangtod sa mga koneksyon sulod sa panimalay kon wala ba kini leak o nausik nga tubig pinaagi sa pagpalong sa tanang  faucet sulod sa linya ug tan-awa ang metro kon wala ba kini magtuyok, kon ugaling naglihok kini, possible nga adunay leak sulod sa linya ug himoa dayon ang dinalian nga pag repair niini.

2.) Sa pag flush sa enodoro, paggamit ug kabu tungod kay gamay ra ang tubig nga mahurot niini komparar sa paggamit sa flush tank (ug aron pagsiguro usab nga walay tubig nga mausik gikan sa flush tank ngadto sa bowl kon kini adunay depekto).

3.) Himoa ang regular nga pagmonitor sa konsumo sa tubig matag karon ug unya.

4.) Paggamit ug mga heavy duty fittings alang sa linya sa tubig sulod sa panimalay.

5.) Sa panahon nga walay agas ang tubig, siguroa nga sirado ang mga faucet aron malikayan nga kini automatic nga moagas kon mobalik na ang pag-agas niini.

6.) Isawod sa planggana ang paghugas sa plato aron ang sinawod nga tubig magamit sa CR ug uban pang kagamitan.

7.) Paggamit ug recycle nga tubig alang sa pagpamobo sa mga tanom.

8.) Paggamit ug baso kon magsepilyo.

9.) Homoli pag una ang hugason ug labhonon sa dili pa himoon ang pagpanghugas ug pagpanglaba.

10.) Pagpondo ug tubig aron sa pagpangandam sa panahon nga mohinay ngadto sa walay agas ang tubig.

  • PHO nipagawas ug advisory kalabot sa paglikay sa pertussis

Sinulat ni Elvira Bongosia

Ang Provincial Health Office (PHO) nipagawas ug advisory kalabot sa prevention ug control sa pertussis sa lalawigan sa Bohol.

Ang Provincial Epidemiology and Surveillance Unit sa PHO nihatag ug pahibalo sa tanang mga rural health unit, ospital, ug pasilidad sa panglawas nga naghangyo kanila sa pagpakusog sa impormasyon, edukasyon ug komunikasyon nga kampanya sa pertussis.

Tumong usab sa advisory nga matubag ang nagkadaghang kaso sa maong sakit sa probinsiya ug malikayan ang bisan unsang posibleng outbreak.

Base sa datos gikan Enero 1 hangtod Marso 16 ning tuiga, lima na ang kumpirmado ug pito ang gidudahang mga kaso sa pertussis.

Ang mga kumpirmadong kaso naggikan sa mga lungsod sa Corella, Cortes, Dauis ug Ubay. Samtang ang gidudahang mga kaso gikan sa mga lungsod sa Inabanga, Loboc, Pilar, ug Sagbayan.

Ang Talibon ang adunay labing daghang natalang numero, nga adunay usa nga kumpirmado ug tulo ang gidudahang mga kaso sa pertussis.

Gipakita usab sa mga rekord nga kadaghanan sa 12 nga mga kaso naa sa 0-semana nga grupo sa edad, kadaghanan mga masuso nga lalaki ug wala pa nabakunahan.

Uban niini nga datos, ang PHO nagtinguha sa pagpasiugda sa kamahinungdanon sa pagpabakuna taliwala sa indibidwal, labi na ang mga bata.

Mahitungod sa pagpugong sa pertussis, gidasig sa PHO ang publiko sa pagpabakuna.

Matud pa sa Department of Health (DOH), ang pertussis kasagarang nailhan nga usa ka “whooping cough” usa ka makatakod nga impeksyon sa respiratory tract nga makaapekto sa tawo sa tanang edad apan labing delikado alang sa mga bata.

Ang bakterya gipahinabo sa bacterium bordetella pertussis ug dali nga mokaylap gikan sa tawo ngadto sa ubang tawo pinaagi sa hangin.

Ang unang mga sintomas sa pertussis naglakip sa runny o baradong ilong, malumo ug panagsang ubo, ubos nga hilanat (alang sa mga hamtong), makahulga sa kinabuhi nga paghunong sa pagginhawa, ug mahimong asul o purpura sa mga masuso ug mga bata.

Sa pagkakaron, ang DOH nakatala na ug 35 ka mga nangamatay tungod niini.

Gitambagan ug gidasig sa DOH ang publiko sa paghugas sa kamot sa hustong paagi, boluntaryong pagsuot ug face mask, tabunan kun mo-ubo (ubo sa imong siko), pagpili ug maayo nga bentilasyon sa mga lugar, ug magpabakuna.

Kadtong nagpakita sa bisan unsa nga sintomas o kabalaka sa panglawas gitambagan nga mokonsulta sa doktor o labing duol nga health center.

Abril 10, gideklara nga holiday isip pag-obserbar sa Eid’l Fitr

Sinulat ni Elvira Bongosia

Gideklara ni Presidente Ferdinand R. Marcos Jr. ang Abril 10 isip regular holiday sa tibuok nasud isip pag-obserbar sa Eid’l Fitr, o ang Feast of Ramadhan.

Sa gilagdaan nga Proclamation No. 514, si Presidente Marcos miingon nga ang Abril 10 gideklarar nga usa ka regular holiday aron madala ang relihiyoso ug kultural nga kahulogan sa Eid’l Fitr ngadto sa unahan sa nasudnong kahimatngon.

Si Presidente Marcos midugang nga ang pagdeklara sa Eid’l Fitr, o ang Feast of Ramadhan magtugot sa tibuok nasud nga Pilipino nga makig-uban sa ilang mga kaigsoonang Muslim sa kalinaw ug panag-uyon.

Ang proklamasyon gilagdaan ni Executive Secretary Lucas P. Bersamin niadtong Abril 4.

Ang Eid’l Fitr usa ka pangilin sa Islam nga nagtimaan sa pagtapos sa usa ka buwan nga pagpuasa sa kaadlawon hangtod sa pagsalop sa Ramadan.

Ang petsa sa maong holiday gikalkulo human sa pagkakita sa bag-ong bulan sa usa ka moon sighting committee sa National Commission on Muslim Filipinos.

Task force ngadto sa LGUs: Di magduha-duha

sa pagkansela sa klase tungod sa grabeng init

Sinulat ni Elvira Bongosia

Gi-awhag sa Task Force El Niño ang local government units (LGUs) nga ikonsiderar ang pagsuspenso sa in-person nga klase taliwala sa posibleng epekto sa pagtaas sa temperatura, ilabi na sa mga estudyante.

Sa gipahigayong briefing sa Bagong Pilipinas niadtong Lunes, Abril 1, miingon si Presidential Communications Office (PCO) Assistant Secretary ug Task Force El Niño spokesperson Joey Villarama nga mahimong gamiton sa mga LGU ang ilang awtoridad nga suspensohon ang face-to-face (F2F) nga klase.

Kung kayo po ay nakaka-experience ng extreme heat sa inyong lokalidad, nasa inyo po ang kapangyarihan para i-shift ang inyong face-to-face classes to online classes,” matud pa ni Villarama.

Gihimug-atan niini nga ang LGUs dili lang angayan nga tagdon ang “convenience” kon dili lakip na ang dili maayong epekto sa pagsaka sa temperatura sa mga tinun-an ug magtutudlo.

Sa balay, ang mga estudyante kinahanglan usab adunay akses sa igo nga limpyo nga tubig nga mainom ug magpabilin sa usa ka lugar nga maayo ang bentilasyon, dugang pa niini.

Sa laing bahin, si Department of Education (DepEd) Assistant Secretary Francis Bringas niingon nga ang mga tinun-an ug magtutudlo adunay opsyon sa pagsul-ob ug mas kumportable nga mga sinina sulod sa mga eskwelahan nga ubos sa dress codes.

Una nang gitug-an sa DepEd nga adunay awtoridad usab ang mga school heads sa pagdeklarar ug suspensiyon sa klase, gawas sa LGUs.

Niadtong Lunes, gitaho sa DepEd ang 13 ka lugar sa upat ka rehiyon nga gisuspinde ang in-person nga klase gikan sa preschool hangtod sa senior high school, sa publiko ug pribado nga mga tunghaan tungod sa init nga temperatura.

Ang magtutudlo ug mga tinun-an adunay opsyon sa pagsul-ob ug mas kumportable nga mga sinina sulod sa mga eskwelahan nga ubos sa dress codes isip konsiderasyon sa nasinati nato karon nga init nga temperatura, sumala pa ni DepEd Assistant Secretary Francis Bringas. (Hulagway gikan sa PIA-Bohol)

BALAK

PAGHANDURAW SA ATONG KABATAN-ON

Sinulat ni Engr. Rogelio Podelino


Kon mabalik pa nato mga kamot sa orasan
Kita pa’y mga bata dyla ra ang guiatiman
Wala sa hunahuna ang unsay kaugmaon
Basta tiyan kanunay’ng busog guihapon
Ang kalibutan sa mga bata
Dula ra ang kanunay guihunahuna
Dili igsapayan magka bulingit
Basta sa dula siging lungginit
Human ang mga sugo sa balay
Molaag dayon mananghid sa nanay
Dula sa patintero, shatong, kote, ug tago-anay
Nagkadaiyang dula guipangkapoy nangalipay
Nanguli sa ilang mga balay nagkabulingit
Naglakaw sa kalsada sa kainit nagping-it
Wala igsapayan ang kakapoy sangatanan
Basta nangalipay tanan sa hilabihan
Kon sa pakigdula makakita ug away
Ang duha kutob ra sa sinumbagay
Pagkahuman sa sambunot nangguigakos
Para kapungot sa galamhan mahilos
Kini ang kalibutan sa kita pa’y mga bata
Wala’y guihunahuna kon dili siging dula
Kining atong mga kaagui lami handumun
Karon ang: HANDURAW SA ATONG KABATAN-ON