PAGTUKIB

Ni: Jes B. Tirol

Daghangbúlan 31, 2024

Mga Pulong Nga Mabagatán sa Balaan Nga Pitlaw

Pasiuna

Ang mga Kristohanon adunay daghang dáyhag (rites; cermonies) nga atong mabagatan

panahon sa Balaan nga Pitlaw.

Panahon sa simba sa Ulà Pagtubos (Good Friday) pagabatbaton ang Kataposang Pito ka

Mga Pulong ni Ginoong Hesukristo samtang gilansang siya sa balabag. Ang mga Romano

Katoliko maghimo ug búnyog (procession) palibot sa kadalanan nga giingon nga “Liboran”.

Panahon sa Tukaw sa Pagkabanhaw (Black Saturday), adunay daghang mga pag-ampò nga

buhaton sulod sa simbahan. Sa kadlawon sa Pasko sa Pagkabanhaw (Easter Sunday) adunay

dayhag nga ginaingon og “Sugat” diin adunay batán-on nga hugoson nga naglarawan sa usa ka

manulúndà nga maoy magpahibalo nga nabanhaw na ang manunúbos.

Daghan pa uyamot ang mga dayhag nga wala na nátò hisgotí. Igò na lang kita motukib sa

mga pulong nga sagad atong mabagatan sa dayhag sa Balaan nga Pitlaw.

Mga Pulong

1. human or animal sacrifice (that which is killed and offered to a deity) – batóg. Syn.

bulánaw, hálad, táhaw

2. plea (appeal) – pangalyúpò. Syn. pangaliya

3. pray (entreat; ask for by prayer) – ngamuyo

4. pray (the act of praying) – ngadyé, pangadyé. Syn. ámpò, ngaliya, ngalyúpò

5. prayer (standard set of words) – pangadyeón

6. prayer guide (printed prayers) –salábtan

7. prayer leader (leads prayers) – manábtan, mangunahan

8. prayer participant (one who attends group prayers) – manalábat, mananabat

9. prayerful (given to prayer) – hingadyé, hingadyeón. Syn. maalampóon

10. preach (deliver a sermon) – sángyaw

11. preach (expound upon) – wáli, sérmon (Sp.)

12. preach (gives advice; moralizing) – laígay

13. preacher (clergyman; minister) – magwawali

14. preacher (Muslim preacher) – pand íta

15. sacrifice (as a sign of mourning) – úbong. Syn. bangotán

16. sacrifice (forfeit or give up something) – búob

17. sacrifice (self-denial) – balanúsan. Syn. búob, hálad, utóng

18. sacrifice (suffer for) – lalátngan, pagpakasakit, pagpasákit, sakripisyo (Sp.)

19. sacrifice (suppress one’s feelings) – paílob

20. sacrificial (performing a sacrifice) – bulánaw, gibulánaw

21. sacrificial offering (as rite) – bulánaw, táhaw. Syn. hálad

22. sacrificial offering (as slain animal) – bakalág, batóg

23. save (redeem; rescue) – luwás, sálbar (Sp.). Syn. tabáng

24. savior (one who saves) – manlulúwas, tigluwás. Syn. manunúbos, manlulúkat

25. Via Dolorosa (sorrowful way; the road traveled by Jesus to Golgotha) – Dalan sa Kasub-

ánan

26. worship (go to church) – simba, singba

27. worship (object of worship) – alampóan, ampóan

28. worship (of ancestors) – anito, umaláyad

29. worship (of false gods) – diwáta

30. worship (person who always worship) – maam-póon, hingampoón

31. worship (place of worship) – alampoánan, ampoánan. Syn. simbahán

32. worship (supplicate; venerate) – ámpo

33. worship (to be done when worshipping)-alampoónon, ampoónon

34. worshipper (one who worship) – maninimba, maghahálad

Ngalan sa Duha ka Tulisan

Panahon sa paglansang ni Ginoong Hesukristo, aduna siya duruha ka mga kauban nga

gilansang usab. Ang pangutana, nahibalo ba kamo sa mga ngalan sa duruha ka tulisan nga

gilansang usab?

Matod pa sa kasugiran (traditional story), ang mga ngalan mao sila si Dimas ug si Istas. Sa

pagkatinuod, ang pulong “Dimas” nagkahulogan og “ang tawo nga anaa sa tuó = man on the right

side) ug ang pulong “Istas” nagkahulogan og “ang tao nga anaa sa walá = man on the left side).

Matod pa sa kasugiran, si Dimas mao ang tulisan nga nihángyo nga magpahinumdom ug si

Istas mao ang tulisan nga nagkantalita kang Ginoong Hesukristo.

Kun ikaw ang magtukib (analyze) unsa kaha ang nahitabô ni Dimas sa dihang gisultihan siya

nga “Karon, karon, dayon, mouban ikaw kanákò sa Paraíso.” Namatay si Dimas, diin man kahâ

siya maghulat kay dangtan pa man og 40 ka adlaw andaúsà mokayab sa langit si Ginoong

Hesukristo?