PAGTUKIB
Ni: Jes B. Tirol
Daghangbúlan 31, 2024
Mga Pulong Nga Mabagatán sa Balaan Nga Pitlaw
Pasiuna
Ang mga Kristohanon adunay daghang dáyhag (rites; cermonies) nga atong mabagatan
panahon sa Balaan nga Pitlaw.
Panahon sa simba sa Ulà Pagtubos (Good Friday) pagabatbaton ang Kataposang Pito ka
Mga Pulong ni Ginoong Hesukristo samtang gilansang siya sa balabag. Ang mga Romano
Katoliko maghimo ug búnyog (procession) palibot sa kadalanan nga giingon nga “Liboran”.
Panahon sa Tukaw sa Pagkabanhaw (Black Saturday), adunay daghang mga pag-ampò nga
buhaton sulod sa simbahan. Sa kadlawon sa Pasko sa Pagkabanhaw (Easter Sunday) adunay
dayhag nga ginaingon og “Sugat” diin adunay batán-on nga hugoson nga naglarawan sa usa ka
manulúndà nga maoy magpahibalo nga nabanhaw na ang manunúbos.
Daghan pa uyamot ang mga dayhag nga wala na nátò hisgotí. Igò na lang kita motukib sa
mga pulong nga sagad atong mabagatan sa dayhag sa Balaan nga Pitlaw.
Mga Pulong
1. human or animal sacrifice (that which is killed and offered to a deity) – batóg. Syn.
bulánaw, hálad, táhaw
2. plea (appeal) – pangalyúpò. Syn. pangaliya
3. pray (entreat; ask for by prayer) – ngamuyo
4. pray (the act of praying) – ngadyé, pangadyé. Syn. ámpò, ngaliya, ngalyúpò
5. prayer (standard set of words) – pangadyeón
6. prayer guide (printed prayers) –salábtan
7. prayer leader (leads prayers) – manábtan, mangunahan
8. prayer participant (one who attends group prayers) – manalábat, mananabat
9. prayerful (given to prayer) – hingadyé, hingadyeón. Syn. maalampóon
10. preach (deliver a sermon) – sángyaw
11. preach (expound upon) – wáli, sérmon (Sp.)
12. preach (gives advice; moralizing) – laígay
13. preacher (clergyman; minister) – magwawali
14. preacher (Muslim preacher) – pand íta
15. sacrifice (as a sign of mourning) – úbong. Syn. bangotán
16. sacrifice (forfeit or give up something) – búob
17. sacrifice (self-denial) – balanúsan. Syn. búob, hálad, utóng
18. sacrifice (suffer for) – lalátngan, pagpakasakit, pagpasákit, sakripisyo (Sp.)
19. sacrifice (suppress one’s feelings) – paílob
20. sacrificial (performing a sacrifice) – bulánaw, gibulánaw
21. sacrificial offering (as rite) – bulánaw, táhaw. Syn. hálad
22. sacrificial offering (as slain animal) – bakalág, batóg
23. save (redeem; rescue) – luwás, sálbar (Sp.). Syn. tabáng
24. savior (one who saves) – manlulúwas, tigluwás. Syn. manunúbos, manlulúkat
25. Via Dolorosa (sorrowful way; the road traveled by Jesus to Golgotha) – Dalan sa Kasub-
ánan
26. worship (go to church) – simba, singba
27. worship (object of worship) – alampóan, ampóan
28. worship (of ancestors) – anito, umaláyad
29. worship (of false gods) – diwáta
30. worship (person who always worship) – maam-póon, hingampoón
31. worship (place of worship) – alampoánan, ampoánan. Syn. simbahán
32. worship (supplicate; venerate) – ámpo
33. worship (to be done when worshipping)-alampoónon, ampoónon
34. worshipper (one who worship) – maninimba, maghahálad
Ngalan sa Duha ka Tulisan
Panahon sa paglansang ni Ginoong Hesukristo, aduna siya duruha ka mga kauban nga
gilansang usab. Ang pangutana, nahibalo ba kamo sa mga ngalan sa duruha ka tulisan nga
gilansang usab?
Matod pa sa kasugiran (traditional story), ang mga ngalan mao sila si Dimas ug si Istas. Sa
pagkatinuod, ang pulong “Dimas” nagkahulogan og “ang tawo nga anaa sa tuó = man on the right
side) ug ang pulong “Istas” nagkahulogan og “ang tao nga anaa sa walá = man on the left side).
Matod pa sa kasugiran, si Dimas mao ang tulisan nga nihángyo nga magpahinumdom ug si
Istas mao ang tulisan nga nagkantalita kang Ginoong Hesukristo.
Kun ikaw ang magtukib (analyze) unsa kaha ang nahitabô ni Dimas sa dihang gisultihan siya
nga “Karon, karon, dayon, mouban ikaw kanákò sa Paraíso.” Namatay si Dimas, diin man kahâ
siya maghulat kay dangtan pa man og 40 ka adlaw andaúsà mokayab sa langit si Ginoong
Hesukristo?