Bohol Tribune
Bisaya

BISAYA NEWS

Bohol Water misalmot sa Fire Olympics

Ang hulagway sa itaas nagpakita sa mga mananalmot sa Fire Olympics nga nagagikan sa SALCON Companies nga gilangkoban sa BWUI, BLCI ug SIPC, samtang ang hulagway sa ubos mao ang mga mananalmot gikan sa Bohol Water Utilities, Inc. uban sa mga Fire Olympics officials.

Ang Bohol Water Utilities Inc. (Bohol Water) uban sa mga mananlmot gikan sa SALCON Companies

misalmot sa Fire Olympics nga gihimo niadtong Abril 2, 2024 didto sa dakon hawanan sa PMI grounds sa barangay Taloto, Tagbilaran City. 

Kining maong mga mananalmot gikan sa SALCON Companies gilangkoban sa Bohol Water, Bohol Light Company Inc. ug Salcon Island Power Corporation.  

Ang maong kalihokan nga gitawag ug Fire Olympics, usa ka kumpetisyon nga gisalmutan sa nagkalainlaing mga establisimyento sa syudad sa Tagbilaran nga nagalakip sa mga utility companies, health institutions, schools ug business establishments. 

Ang Fire Olympics usa ka tinuig nga kalihokan nga gipasiugdahan sa buhatan sa Bureau of Fire Protection (BFP), ubos sa pagpangulo sa Tagbilaran City Fire Department.

Usa kini ka programa nga nagpakabana sa FIRE SAFETY nga nagpasundayag sa katakus ug teamwork sa mga katawhan, kawani, ug mga estudyante sa pagpakig-asdang sa panahon sa kalamidad sama sa sunog.

Ang nahimong kinatibuk-an nga manana-ug atol sa maong paugnat sa kusog mao ang Ace Medical Center samtang ang Bohol Institute of Technology (BIT) ang migawas nga mananaug sa schools category.

Responsableng pag-gamit sa kuryente,  gi-awhag sa Bohol Light

Sinulat ni Sheryl B. Paga


Episyente ug responsableng pag-gamit sa kuryente dako ug tabang dili lamang sa pagdaginot sa enerhiya, apan lakip na ang pagpa-ubos sa utility bills aron dunay savings ang matag panimalay nga magamit alang sa laing galastuhan.

Kini ang padayong awhag sa Bohol Light Company Inc. (BLCI) isip kabahin sa ilang pagdasig sa mga konsumidor nga mag-baton sa mga pamaagi sa pagdaginot sa electrisidad.

“Hustong pag-gamit ug makanunayong paghuna-huna sa konsumo sa kuryente. Mao kini ang atong gisagubang nga hagit taliwa niining pagsaka sa presyo sa mga nag-unang panaliton ug presyo sa petrolyo nga aduna usa’y epekto sa gasto sa produksyon sa enerhiya,” ang giluwatang pamahayag ni Sherly Paga, ang Regulatory Compliance Officer sa Bohol Light.

Bisan tuod nga ang Bohol Light maoy usa sa pinaka-ubos ug singil sa kuryente, nagpahinumdom gihapon kini sa mga konsumidor nga magkdaginot sa ilang pag-gamit sa kuryente ug mihatag ug pipila ka mga praktikal nga energy-saving tips, aron makatipid pa ug dugang ang mga konsumidor sa ilang galastohon:

Ang simpleng mga pamaagi sa pagdaginot sa kuryente mao kining musunod: 1) Pagpalong sa mga nagsigang suga ug uban pang mga kahimanan kon kita mobiya sa usa ka lawak o lugar nga walay tawo nga naggamit sa maong kahayag; 2) Ang pag-unplug sa mga appliances kung wala na kini gamita; 3) Pag-puli sa daan nga mga bombilya ngadto sa mga LED Lamps (bulbs) diin mas taas ang iyang hours of usage ug gamay nga wattage pero ang iyang kahayag pareha sa dagko ug wattage nga bombilya; 4) Paghatag ug pagpakabana kung ang atong mga cooking appliances sama sa rice cookers kung dili ba guba o anaa sa maayong operating condition. Sama pananglit, mag sige ug siga ang iyang indicator nga cook bisan ug kini naluto na ug tungod niini taas ang oras sa iyang paggamit ug kuryente; 5) Pag-andam sa atong mga angay pagaluton sa dili pa kini mag ON sa atong mga electric stove aron paspas ang pagluto ug dili masayang ang kuryente; 6) Siguradohon nga ang atong mga appliances hinlo ug anaa sa maayong kondisyon aron sa inghon niiana dili dakong oras ang iyang magamit sa kurente.

Pipila lamang kini nga mga pamaagi apan dako gyud kini ug ikatabang ngadto sa atong tagsa-tagsa nga balayranan sa kurente matag bulan. Ang mga konsumidor sa kuryente dinhi sa syudad sa Tagbilaran buot pahinumduman sa Bohol Light kabahin sa mga obligasyon isip usa ka konsumidor ug mga pamagi aron maminusan ang bill sa kuryente.

Ang Bohol Light adunay gisunod nga mga guidelines and policies alang sa hapsay nga pagpadagan sa panuga dinhi sa ilang Franchise Area nga mao ang Tagbilaran City. Adunay Magna Carta mahitungod sa mga Consumer’s Rights and Obligations nga makita ug mabasa sa luyong bahin sa tagsa-tagsa ka nga mga electricity bills.

Usa sa pinakaimportante nga angay mahibaloan sa atong mga konsumidor ang kabahin sa obligasyon sa pagbayad sa monthly electricity bills aron malikayan ang kahasol kung maputlan. Kung adunay madawat nga bill sa kurente, kinahanglan hinumduman nga gihatagan lamang ang konsumidor ug napulo ka adlaw aron mubayad niini nga walay penalty o surcharge. Kung pananglitan and bill muabot na ug duha ka bulan tungod kay wala bayari ang milabay’ng buwan, aduna na kini matatak nga Notice of Disconnection diin gipahinumduman ang mga konsumidor sa pag settle niini diha sa opisina sa Bohol Light.  

Ang disconnection process ngadto sa mga overdue accounts gitatak gayod diha sa mga billing statements ug gihatagan ug 48 ka oras gikan sa pagdawat niini aron mabayran ang bill sa milabay’ng buwan o ang usa ka bulan. Ang disconnection team sa Bohol Light mobisita pag-una ngadto mga konsumidor nga naka schedule for disconnection aron personal nga pahinumduman kabahin sa ilang obligasyon. Mao nga gihangyo ang tanan nga unta, hinumduman ang matag bulan nga balayrunon aron malikayan gyud ang kahasol kung maputlan.

Kung aduna’y mga hangyo o dugang katin-awan kabahin sa nadawat nga mga billing statements, palihog ug adto lng sa billing section diha sa opisina sa Bohol Light aron mahatagan kini ug tukma nga explinasyon.

Mahimo usab motawag lamang sa hotline numbers (038) 412-3503 / 501-7762 local 107. Mahimo usab mo text o dial ang mobile hotline number 09318524312.

Sinulat ni Elvira Bongosia

Ang danyos sa sektor sa agrikultura sa probinsiya tungod sa El Niño phenomenon nikabat sa P31 milyones nga marka, matud pa sa Office Provincial Agriculturist (OPA) adlaw’ng Biyernes.

Base sa ilang hiniusang report gikan sa walo ka local government units (LGUs) – Sevilla, Valencia, Catigbian, Sierra Bullones, San Miguel, Trinidad, Bien Unido ug Carlos P. Garcia niadtong Abril 11, ang kinatibuk-ang danyos sa pagkakaron nikabat sa P31,282.967.09.

Namulong atol sa The Capitol Reports niadtong Abril 12, si OPA head Liza Quirog niingon nga 95 porsyento sa kadaot anaa sa produksyon sa humay ug ang nahabilin sa mais ug high value crops.

Gibutyag ni Quirog nga ang pagkawala sa produksiyon sa 123 ka ektarya walay tsansa nga maulian.

Kahinumduman nga atol sa first quarter meeting sa Provincial Disaster Risk Reduction and Management (PDRRM) Council, gimandoan ni Gobernador Erico Aristotle Aumentado ang mga hingtungdan nga ahensya sa pagpahigayon ug cloud seeding operations karong buwana.

May kinatibuk-ang P7.5M diin P2.5M ubos sa Disaster Fund sa PDRRMO ug P5M gikan sa Bureau of Soils and Water Management sa Department of Agriculture ang gigahin alang sa cloud seeding activity.

Samtang gitaho ni provincial veterinarian Dr. Stella Marie Lapiz ang mga hayop nga  namatay tungod sa heat stroke gikan sa lungsod sa Bien Unido ug ubay-ubay nga insidente sa mga sintomas sa heat stroke sa mga hayop sa tibuok probinsya ang natala.

I hope, I pray nga dili ta mag declare ug state of calamity with all the measures undertaken, led by the office of the governor through the El Nino Task Force,” si Dr. Anthony Damalerio, PDRRM officer ug vice chair of the Task Force miingon.

Gitukod sa gobernador ang task force human sa pagpahayag sa PAGASA sa El Niño sa miaging tuig, diin gitudlo ni Aumentado si provincial administrator Asteria Caberte isip chair ug Si Atty. Filipina Asoy-Piollo, chief of staff, isip vice chair uban ni Damalerio.

Si Damalerio miingon nga ang kagamhanang probinsiyal maoy nag-una sa sitwasyon, pinaagi sa impormasyon pagsabwag ug dinaliang interbensyon sa mga sektor sa panglawas, agrikultura, DRRM, ug uban pa.

Nanawagan usab siya alang sa mga lakang sa pagkonserba sa tubig uban ni Aumentado nga gilauman nga magpagawas ug usa ka direktiba sa cascade preparedness samtang ang PAGASA nagtagna sa pagpadayon sa El Niño phenomenon hangtod sa Hulyo.

CAPTION:

Ang mga sakop sa El Niño Task Force nag-atubang ug mga inisyatiba aron maminusan ang epekto sa grabeng kainit atol sa The Capitol Reports niadtong Abril 12. Sa hulagway (wala-tuo): Liza Quirog, provincial agriculturist, Dr. Cesar Tomas Lopez, provincial health officer, Dr. Eduardo Ompad, DepEd Bohol assistant schools division superintendent, Dr. Anthony Damalerio, provincial disaster risk reduction management officer ug task force vice chair, Dr. Stella Marie Lapiz, provincial veterinarian ug Don Jose Ugdoracion sa buhatan sa provincial social welfare and development. (Hulagway gika sa PIMO)

Regulated nga pag-isyu sa mga protocol license plates gimando ni PBBM

Sinulat ni Elvira Bongosia

Si Presidente Ferdinand R. Marcos Jr. nimando ug regulasyon sa pag-isyu sa protocol license plates ngadto sa mga opisyal sa gobyerno tungod sa nagkadaghang reklamo sa dili awtorisadong paggamit niini.

Si Marcos niisyu sa Executive Order (EO) No. 56, nga nagbasura sa EO No. 400 (s. 2005), nga nagtugot sa pag-assign ug pag-isyu sa ubos nga numero sa mga plaka sa protocol sa mga sakyanan nga gigamit sa mga opisyal sa gobyerno.

Gimenosan usab sa Presidente ang numero ngadto sa 14 gikan sa naunang listahan sa 16 ka opisyal nga adunay katungod sa paggamit sa protocol license plates.

Apil sa listahan mao ang Presidente nga adunay numero uno nga pagtudlo; Bise Presidente, duha; Presidente sa Senado, tulo; Speaker sa House of Representatives, upat; Chief Justice sa Korte Suprema, lima; Cabinet Secretaries, unom; Mga senador, pito; ug mga Miyembro sa House of Representatives, walo; ug Associate Justices sa Korte Suprema, siyam.

Ang Presiding Justice sa Court of Appeals (CA), Court of Tax Appeals (CTA), Sandiganbayan, ug Solicitors General gihatagan ug number 10 designation; ang Chairperson sa Constitutional Commission ug Ombudsman, 11; ug ang Chief of Staff sa Armed Forces of the Philippines ug Chief of the Philippine National Police, 14.

Ang EO namahayag nga ang paggamit sa protocol license plates sa mga awtorisadong opisyal girekomendar sa Land Transportation Office (LTO), sa pagtugot sa Kalihim sa Department of Transportation (DOTr), ug base sa listahan sa tanang opisyal nga adunay katumbas nga ranggo isip mga awtorisado nga opisyal sa Department of Budget and Management (DBM).

Namatikdan niini nga bisan kung gitugotan ang Associate Justices sa CA, CTA, ug Sandiganbayan nga mogamit sa mga plaka sa protocol sa lisensya sa rekomendasyon sa LTO ug pagtugot sa kalihim sa transportasyon, wala kini nagpasabot nga pagtugot sa tanan nga ubang mga opisyal nga adunay katumbas nga ranggo ingon sa mga Associate Justices sa CA, CTA ug Sandiganbayan ug sa ubos aron magamit ang mga plaka sa lisensya sa protocol, matud pa sa EO.

Nakalatid usab sa EO nga ang protocol license plates nga gi-isyu ngadto sa mga awtorisadong opisyal mahimong balido lamang sa panahon sa ilang paglingkod ug gamiton alang sa mga sakyanan nga de-motor nga narehistro sa ilang ngalan o opisyal nga na-assign kanila.

Dugang pa, ang mga plaka kinahanglan i-surrender sa LTO sa pagretiro, pag-resign, pagkabulag sa katungdanan, o pagtapos sa termino o tour of duty.

Gawas niini, ang mga awtorisado nga opisyal tugotan lamang sa labing taas nga duha ka parisan sa mga plaka sa protocol samtang ang Presidente, Bise Presidente, Presidente sa Senado, Speaker sa House of Representatives, ug Chief Justice sa Korte Suprema mahimong tugotan sa labing taas nga tulo ka pares.

Ang pag-assign ug pagbalhin sa mga plaka sa protocol sa dili awtorisado nga mga tawo o mga salakyanan sa motor hugot nga gidili, ug sa higayon nga makalapas, kini ipaubos sa pagbakwi sa gihatag nga awtoridad, pagkumpiska sa gi-isyu nga mga plaka sa protocol, ipahamtang nga adunay angay nga silot, lakip ang administratibong silot, subay sa kasamtangan nga mga balaod, mga lagda ug mga regulasyon.

Ang West PH Sea alang sa mga Pilipino

Sinulat ni Elvira Bongosia

Ang Philippine Information Agency (PIA) niadtong Abril 3, nagsugod sa Visayas leg sa ilang West Philippine Sea strategic communications workshop series.

Ang mga information officers sa PIA gikan sa Rehiyon 6, 7, ug 8 nagtapok sa Sugbo alang sa ikatulong hugna sa workshop series nga gipahigayon sa PIA sa pakigtambayayong sa National Task Force on the West Philippine Sea, National Security Council ug Philippine Coast. Guard.

Ang mga nangaging workshop gihimo sa La Union alang sa mga information officer gikan sa Northern ug Central Luzon ug sa Dapitan City alang sa Mindanao cluster.

Sa iyang pangbukas nga pamulong, si PIA Director-General Jose A. Torres, Jr., niawhag sa mga rehiyonal nga buhatan sa PIA sa paghimo ug epektibong mga plano sa komunikasyon nga makapataas sa dugang kahibalo sa padayong paningkamot sa gobyerno sa Pilipinas sa pagsulbad sa isyu sa West Philippine Sea ug pagdasig sa nasyonalismo kung hisgotan ang mga katungod sa soberanya sa nasud sa gi-awayang maritime domain.

Sana po magtulong-tulong tayong pagisipan magbuo tayo ng communications plan sa bawat probinsya, bawat komunidad, bawat rehiyon, kung paano natin makumbinsi ang mga tao, kasama na ang mga opisyal ng gobyerno na magkaroon ng lakas ng loob na igiit ang ating mensahe,” matud pa ni Torres.

Iyang gi-awhag ang mga government communicators sa pagtrabaho sa pagpatuman sa mga aktibidad nga makapalambo sa pagdayeg sa mga Pilipino sa mga aksyon sa gobyerno sa pagpanalipod ug pag-uswag sa mga katungod sa teritoryo sa nasud sa gi-ilogang maritime territory.

Gipasiugda usab ni Torres ang kamahinungdanon sa pagtabang sa mga Pilipino nga makaamgo nga ang mga kahinguhaan sa West Philippine Sea iya lamang sa katawhang Pilipino.

“Kumbisihin natin silang lahat na makialam sa isyu ng West Philippine Sea. Lahat tayo ay may karapatan na magsalita tungkol sa West Philippine Sea dahil ito ay atin. Ang yaman ng West Philippine Sea ay para sa mga Pilipino. Kaya galingan natin at pagisipan nating mabuti kung paano natin kumbinsihin ang mga kababayan na sumama sa atin at sama-sama nating isigaw na ang yaman ng West Philippine ay para sa mga Pilipino,” si Torres nagkanayon.

Sayo ning tuiga, ang National Task Force on the West Philippine Sea (NTF-WPS) mi-tap sa PIA aron manguna sa pagpahibalo sa saktong impormasyon kabahin sa mga isyu nga naglambigit sa West Philippine Sea sa grassroots level.

Si Philippine Information Agency Director-General Jose A. Torres Jr. naghatag sa iyang pangbukas nga pakigpulong atol sa unang adlaw sa Visayas leg sa West Philippine Sea Strategic Communication Planning and Workshop sa Lapu-Lapu City, Cebu niadtong Abril 3, 2024. (Hulagway gikan sa PIA7)

BALAK

ANG ULIPON

Sinulat ni Engr. Rogelio Podelino

Sa una’ng panahon sa wala pa si KRISTO
Ang mga adunahan mao’y hawod nga tawo
Ang labing ubos sa hut-ong sa katilingban
Ang ulipon nga mao’y sulugo-on sa tanan
Ang ulipon wala’y katungod sa pagreklamo
Bisan unsa’y isugo sa iyang amo
Tanang kabtangan sa ulipon
Ang agalon mao’y tag-iya guihapon
Bisan salin nga pagkaon sa agalon
Dili mahimong kan-on sa ulipon
Kon anak ka sa usa ka ulipon
Tanang kaliwatan mga ulipon guihapon
Sa panahon nga dili pa Kristyano ang Roma
Mga ulipon’g Kristyano guibalhug sa arena
Guipalapa sa mga msbangis nga leyon
Kalipay sa mga pagano nilang sud-ongon
Ang kinabuhi sa usa ka ulipon
Masakit kaayo palandongon
Wala ilha ang dignidad sa iyang pagkatawo
Kay ang katilingban sa adunahan hakog kaayo
Sa hataas nga panahon masinugtanon pirmi
Ug guikahimut-an pag-ayo ang pagsilbi
Guihatagan sa agalon ug ganti’ng talagsa-on
Migawas sa panimalay sa agalon dili na: ULIPON

Related posts

Hazard pay ihatag sa DOH ngadto sa mga health frontliners

The Bohol Tribune
4 years ago

DILG: ‘Brgy level cumulative data, metrics generation’ pagasugdan na

Ardy Ines Araneta- Batoy
5 years ago

16 ka lawak nga isolation facility sa Batuan gipundohan sa Kalahi

The Bohol Tribune
2 years ago
Exit mobile version