BOHOL WATER NEWS BWUI mipalit ug dugang genset alang sa serbisyo sa konsumidor
Sinulat ni Victor L. Tambis
Ang dugang generator set nga napalit sa Bohol Water alang sa mga pumping stations.
Gawas sa pagsiguro nga anaa sa 100% ang condition sa tanang mga tinubdan ug pumping stations sa Bohol Water, gihatagan usab niini ug dakong pagtagad ang pagdugang sa mga ekipo nga sarang magamit alang sa padayon nga pagpadangat sa tubig ngadto sa mga konsumidor nga nakasinati sa kakulang niini dala sa El Niño.
Ug tungod niining maong katuyoan, ang Bohol Water mi dugang ug generator set alang sa mga pumping stations nga magamit panahon sa pagkawala sa koryente o scheduled power interruption. Pagkakaron, aduna nay 12 ka mga generator sets ang maong kompanya nga makapadagan sa mga pumping stations diin makahatag kini ug 65% sa total production panahon sa tibook o total nga pagkapalong sa koryente.
Sa nasinati pagkakaron diin adunay pagkunhod ang supply sa Bohol Water dala sa hataas nga kainit sa panahon, aduna mga higayon diin nakasinati ug low voltage ang mga pumping stations nga anaa sa lungsod sa Corella nga maoy hinungdan sa pagkapalong niini.
Kining maong sitwasyon gihatagan ug pagtagad sa maong kompanya pinaagi sa pag butang ug standby generator set sa matag pumping unit (PU) sa Bohol Water nga anaa sa maong lungsod aron padayon kini nga mag alagad ngadto sa mga konsumidor bisan panahon sa pagkawala sa koryente.
Generation Cost sa kuryente, dili pirmanente
Sinulat ni Sheryl B. Paga
Ang dugang pag-umento sa “generation cost” nga gipahamtang sa mga power producers maoy rason nga adunay gipatumang adjustment sa balayranan sa kuryente karong buwan sa Mayo. Dako ug epekto sa pagsaka sa generation charge ang pagtaas usab sa presyo sa Wholesale Electricity Spot Market (WESM).
Tungod niini, ang Bohol Light Company Inc. (BLCI) aduna usa’y adjustment sa ilang residential ug commercial rates sulod karon nga billing period.
Ang mas taas nga generation charge mao lamang gayud ang nakabira pataas sa balayrunon sa kuryente tungod kay ang Bohol Light wala man magpahamtang ug umento sa ilang gisingil alang sa Distribution, Supply, and Metering (DSM) Charges.
Ang kanunay nga pag-usab-usab sa presyo sa enerhiya nga maoy naglangkob sa “generation charge” nga gipatuman sa mga prodyuser sa kuryente, maoy hinungdan usab nga mopatuman ug adjustments sa electric bill ang mga power distributors sama sa Bohol Light.
Ang Generation charge gitawag kini ug “pass through charges”. Ang buot ipasabot niini: kung unsay gi-singil sa mga Power Generation Companies nga maoy nag-produce ug kuryente sama pananglit sa gikan sa WESM nga gipasa ngadto sa BLCI, mao ra usab kini ang ilang gi-bill sa mga konsumidor; ug ang collection niini igo ra usab ibayad diretso ngadto sa power producers o suppliers.
Ang mga konsumidor sa elektrisidad dinhi sa syudad sa Tagbilaran nagpabiling dunay pinaka-ubos nga gibayaran nga Distribution, Supply and Metering Charges (kon DSM), sa matag buwan nga konsumo sa kuryente.
“Alang sa kasayuran sa mga konsumidor sa kuryente, adunay mga components nga atong makita diha sa matag buwan nga electric billing statements nga mao ang Generation Charge, Transmission Charge, Distribution Charge, ug ang Government and Other Charges.
Sama sa Generation charge, ang Transmission charges lakip sa gitawag nga “pass through charges,” ug unsay makolekta sa BLCI,
e-remit ra usab kini ngadto sa NGCP kinsa maoy nagdumala sa mga transmission lines sa kuryente; samtang ang Distribution charge nga gilangkuban sa Distribution, Supply, and Metering (DSM) charges nga nagkantidad lamang ug P0.98 centavos/kWh, musulod kini ngadto sa panudlanan sa BLCI nga maoy magamit alang sa administrative, operation and maintenance expenses.
Ang mao nga rate “fixed,” ug dili basta-basta madugangan tungod kay pre-applied ug pre-approved kini sa Energy Regulatory Commission (ERC).
Angay mahibaloan sa mga konsumidor nga ang DSM rate sa BLCI walay pagsaka sugod pa niadtong tuig 2015. Kung pila lamang ang makuha sa BLCI gikan sa DSM charges nga P0.98 centavos/kWh, mao ra usab kini ang gastohon sa Tagdumala alang sa pag implementar sa ilang mga proyekto para sa kalambuan sa serbisyo sa panuga.
Ang “Other Charges” mao ang Value Added Taxes (VAT) nga mandatory nga kolektahon ug e-remit ra usab ngadto sa Bureau of Internal Revenue. Nalakip usab sa “other charges” ang Lifeline Subsidy ug Senior Citizen Subsidy Discounts.
3 kilo nga drugas nasakmit Sa Bohol apil sa sunogon
Sinulat ni Rey Anthony Chiu
Tulo ka kilo, ug tulo punto 27 gramos nga kompirmado nga illegal nga drugas nga nakuhaan na ug samples alang sa pudyot nga himoong ebidensya sa kaso, ang karon gischedule na nga maapil sa pagsunod pinaagi sa tehlmal destruction didto sa Sugbo, Hunyo 6.
Kini nga mga nakuhaan na ug samples isip representative sa ebidensya nga ipresentar sa korte sa pagdungog na niining mga kaso, nahaluwan sa Chemistry Report No D-96-2024, D-166-2024, ug D-110-2023 nga gikustodiya sa Bohol PNP Forensic ug Crime Laboratory, segun pa sa kasayuran gikan sa Kampo Dagohoy.
Si Unit Chief sa Police Community Affairs and Development Unit Police Lt. Colonel Norman Nuez mibutyag nga sanglit wala pay teknolohiya ang Bohol nga makahimo sa pagdestroy sa illegal nga drugas subay sa gilagda sa balaod.
Sa Hunyo 6 pohon, usa ka bahan sa mga kapolisan sa Bohol, kauban ang pipila ka sakop sa media sa Bohol ang maghimo sa pagdokumento sa pagsunod pinaagi sa cremation sa illegal nga drugas aron usab masaksihan ug masuta kon tinuob pa gayud nga drugas ug dili ginamagama ang mga items nga sunogon.
Kahinumduman nga niadtong Mayo 13, ang Philipine Drug Enforcement Agency sa Region 7 nagpagawas ug memorandum nga nagmandu sa mga kapolisan sa Bohol Provincial Police Office sa pagtugyan sa mga nasakmit nga illegal nga drugas ngadto sa Rehiyonal nga Buhatan.
Kini nga mga drugas, kadtong nasakmit apan wala na mapasakahi pa ug dugang sumbong, ug kadtong mga ebidensya nga may order na sa korte nga sunogon na, ilabi na kadtong gikan sa Regional Trial Court, Branch 49 sa Tagbilaran City, sa Bohol.
Subay sa balaod ug sa mga memorandum sa PDEA, dili mahimong mawala sa chain of custody ang mga illegal nga drugas nga madakpan, ug kini kanunay nga nakakabit sa us aka tawo nga maoy manubag sa korte ug sa hulga sa kaso nga administratibo, kon ugaling mawala sa iyang pagbantay.
Ang pagsunog sa illegal nga drugas sa pamaagi nga matunaw kini nga wala nay halos timailhan sa iyang ka delikado, maoy lagda nga gituman subay sa mandu sa balaod.
Hinuon, sa pagkatibawas unya pohon sa crematorium sa Booy, dili na halayo nga momandu na ang korte nga dinhi na sunogon ang ebidensya, aron Makita, masaksihan ug masinati sa mga Bol-anon ang proseso niini.
MASAKSIHAN SA MGA BOL-ANON. Pinaagi sa mga sakop sa media nga ipadala sa Kampo Dagohoy ngadto sa Cebu. Mahimong gikan kanila, masuta na sa mga Bol-anon kon may unod ba ang pasangil nga ang illegal nga drugas nga nadakpan ug nasakmit sa kapolisan, gibalik ra ug katag sa kadalanan, pasalig ni LtCol Nuez. (Hulagway gikan sa PIA-Bohol)
AKAP program gilusad sa DSWD-7 aron matabangan ang mga gagmay ug kita gikan sa inflation
Sinulat ni Elvira Bongosia
Ang Department of Social Welfare and Development (DSWD) Field Office 7 Central Visayas miduyog sa tibuok nasod sa dungan nga paglusad ug pagbayad sa Ayuda para sa Kapos Ang kita Program (AKAP) niadtong Mayo 18, 2024.
Ang bag-ong gilusad nga programa sa gobyerno nagtumong sa pagpanalipod sa mga ubos ug kita gikan sa inflation nga grabeng makaapekto sa ilang buying power taliwala sa pagsaka sa presyo sa lain-laing mga palaliton. Ang P3,000 nga cash aid makatabang sa ilang inadlaw nga panginahanglanon.
Ang mga indibidwal sa low-income category kansang kita dili molapas sa statutory minimum wage nga gitakda sa Regional Tripartite Wages and Productivity Board (RTWPB) sa DOLE mao ang benepisyaryo sa AKAP, nga naglakip sa mga seasonal nga trabahante, traysikol ug jeepney drivers, laborers, household helpers, streets ug mga tindera sa merkado, mangingisda, ug mag-uuma, ug uban pa.
Sa 11,140 ka indibidwal nga gitarget nga makadawat sa cash assistance sa Central Visayas, 7,548 (68%) lang ang nakadawat sa cash aid atol sa dungan nga pagbayad sa mosunod nga mga site: Argao, Badian, Barili, Bogo City, Cebu City North, Cebu City South, Compostela, Cordova, Lapu-Lapu City, Mandaue City, ug Talisay City (Cebu); Balilihan, Garcia Hernandez, ug Tagbilaran City (Bohol); Dumaguete City ug La Libertad (Negros Oriental); ug Siquijor (Siquijor).
Si Regional Director Shalaine Marie S. Lucero miingon nga ang AKAP usa ka target nga social assistance program alang sa mga indibidwal nga wala makadawat ug regular nga tabang gikan sa gobyerno.
“Wala apil ang 4Ps households ug Social Pension beneficiaries tungod sa regular nga mga grants ug stipends nga ilang nadawat gikan sa DSWD. Apan, kung nagkinahanglan sila ug tabang, mahimo silang maka-avail sa uban nga tabang, sama sa Assistance to Individuals in Crisis Situations,” matud pa ni Lucero.
Ang kinatibuk-ang hinabang nga gipagawas atol sa dungan nga pagbayad nikabat sa P22.64 milyones.
Ang DSWD 7 niapod-apod ug cash assistance nga P3,000.00 ngadto sa kinatibuk-ang 120 ka mga benepisyaryo gikan sa lungsod sa Garcia Hernandez. Kini nga payout ubos sa Ayuda para sa Kapos Ang Kita Program (AKAP) atol sa dungan nga paglusad niadtong Mayo 18, 2023. (hulagway gikan sa ONEGaHer FB)
BALAK
UNSA KA KAMASINUGTANON
Sinulat ni Engr. Rogelio Podelino
Ang pagsunod sa NAPULO KA SUGO
Nagpaila nga gitahud ang nagmando
Sa higayon nga ang mga sugo imong supakon
May katumbas nga silot imong maangkon
Sa kasaysayan sa tawo ning kalibutan
Imong nakat-onan kon diin ang tawo gikan
Gimandoan ang una tang ginikanan sa GINOO
Sa dilinpagkaon sa bunga taliwala sa paraiso
Apan napakyas sila sa unang sugo pagsunod
Sa tentasyon sa yawa sila gi-anod
Dihadiha nakamatngon sila ug buot
Gipahamtangan dayon sa mabug-at nga silot
Giigihan sila sa GINOO sa paraiso
Gisilutan nga mamatay na ang tawo
Ulahi na ang tanang pagbasul
Sa tibuok kinabuhi ang paghinulsol
Ang pagsunod sa mga sugo sa GINOO
Labihan kalisud tumanon sa tawo
Kinahanglan hilwas ka sa mga kasal-anan
Aron masubay ang higpit nga dalan
Likayan ang mga kalibutanong kalipay
Dili igsapayan nga magsakripisyo kanunay
Kay lumalabay ang kinabuhing kalibutanon
Diha masuta UNSA KA KAMASINUGTANON