PAGTUKIB

Ni: Jes B. Tirol

Kabay 9, 2024

Mga Lugpong Nga Tumbas sa “Ulcer” Sa Ininglis

Pasiuna

Ang pinulongan nga Ininglis naggamit lamang sa pulong “ulcer” aron pagpasabot nga ang

panit sa tawo nabukás ug naghatag na kini og masakit nga pagbáti. Walâ magtagad ang Ininglis

kun hain mahimutang ang nabukas nga panit. “Ulcer” ra ang tanan.

Aron mahibaloan hain mahimutang ang “ulcer” ang Ininglis maggamit pa og lain nga

pulong sama sa “skin ulcer” aron mahibaloan nga ang ulcer anaa sa panit (skin) sa tawo.

Ang Sugboanon Binisayâ adunay lain nga pamaagi. Sagad aduna gayod ing linain

lugpong sa matag kahimtang.

nga

Pananglit, kun ang nabukas nga panit ug nagsakit, anaa sa gawas sa lawas sa tawo, atò

kanang hinganlan nga “núka”. Ug ang “nuka” duna usab ing mga lain nga pulong pagpaila kun

unsa na kadako ug kasakit ang nuka.

Kun ang nabukas nga panit anaa sa ilawom sa lawas, sagad pagatawgon kini ug tabaghák.

Atong tukibon karon ang nagkalainlain nga lugpong sa Binisayâ nga tumbas sa mga Ininglis nga

pulong.

Mga Pulong

1. báhakA large skin ulcer; a large skin disease that already extracted a large portion of

the flesh. (Kp: kabahóng). Also, baláhak.

2. tíbakAn ulcer or rotten portion at the skin of fruits, especially jackfruits.

3. baláhaCancer that is external.

4. baláhakA large skin ulcer. Also, bábak; tabákhag.

5. balahákonA person with leprosy or large skin ulcer. Also, bahákon.

6. bangtásSmall tumor, ulcer, or sores. (Kp: núka).

7. báwong – A swelling or inflammation of a wound or skin ulcer due to infection and

exposure to the heat of the sun. (Kp: báhod; ánsoy).

8. kabahóngA very large skin ulcer; carbuncle. (Kp: báhak; tabághak).

9. kabahongónAfflicted with skin ulcers called “kabahóng”.

10. kagirón(b.p. kagid). One whose body is full of skin ulcers. (Kp: nukaón).

11. kátdokSanies; greenish, blood-tinged discharge especially from ulcers.

12. kugán – Ectostosis; the encrustation over a wound or ulcer; scab.

13. giáhak(b.p. áhak). A perjurative expression. It connotes displeasure. Also, gibáhak. It

means, afflicted with a large ulcer.

14. hígitTo be fully covered throughout the body or face with ulcers, boils, etc. with pus.

(Kp: kagid).

15. iksíma(Sp: eczema). Ecthyma; eczema: a virus disease characterized by the formation

on the skin of ulcerating pustules. (Kp: kagíd).

16. lúas – Stomatitis; an inflammation or ulcer-like disorder inside the mouth. (Kp: tagmayá).

17. malós – The start of itching or pricking sensation of a wound or ulcer that is about to heal.

(Kp: alinapóg).

18. naknákThe rotting of skin ulcer or wounds. (Kp: nangnáng).

19. nanúka(b.p. núka). Ulcerate; becomes an ulcer.

20. núkaSkin ulcer; skin disease. (Kp: kababóng; tíbak).

21. nukaón – (b.p. núka). Afflicted with skin ulcer or skin disease; ulcerous. (Kp: kagirón;

gikagíd; tibákon).

22. núka sa tungólGastric ulcer; peptic ulcer. (Kp:tabághak sa tungól).

23. pagásTo cure, treat ulcers or wounds with herbs. (Kp: háplas).

24. pagkanukáon(b.p. núka). Ulceration: the state of being affected by ulcers.

25. panídoSkin ulcer or wound that one has. (Kp: núka).

26. tabákhagLarge skin ulcer. Also, baláhak; báhak.

27. tabádPerson or animal whose body is full of wounds, ulcers, boils etc. (Kp: kagirón;

nukaón).

28. tabághakVery large skin ulcer. Also, kabahóng.

29. tabághak sa tina-i – Duodenal ulcer.

30. tabághak sa túngolGastric ulcer; petic ulcer.

31. tagbayáA kind of ulcer in the lips; herpes labiales. Also, tagmayá.

32. tagmayáCanker; ulceration, chiefly of the mouth or lips.

33. táp-osTo cover a wound, skin ulcer, or afflicted area with medicinal leaves or medicinal

plaster. (Kp: hampól; háklop; tampós; táplak).

34. tibakLarge rotten wound or ulcer in a body of a person or animal. (Kp: kabahong;

báhak).

35. úlser(Sp: ulcera). Ulcer; especially the duodenal ulcer. (Kp: tabaghák sa tiná-i)

36. ulserádo(Sp: ulcerado). Ulcered; ulcerated; has an ulcer. Also, ulserón.

37. ulserón(Sp: ulcera). Same as ulserádo.