BWUI mitaud ug linya padulong  sa CPNHS sa Cabawan

Sinulat ni Victor L. Tambis

Makita sa hulagway sa itaas (sa wala) ang tapping point gikan sa 10”-diameter nga mainline duol sa Cabawan Brgy. Hall; (sa tuo) ang pagladlad sa 6”-diametro nga linya padulong sa C. Putong Nat’l. Senior High School ug sa uban pang establisimyento palibot niini.

Agi ug pag alayon sa kalamboan sa syudad ilabi na sa bag-ong gibuksan nga Cecilio Putong National High School-Senior High School (CPNHS-SHS) sa Barangay Cabawan niining syudad, ang Bohol Water miladlad ug linya sa tubig ngadto sa maong tulonghaan lakip ang mga establisimyento ug buhatan nga anaa sa maong dapit.

Kining maong linya adunay sukod nga 6 inches ang diametro sa tapping point haduol sa Cabawan Barangay Hall ug 4 inches diametro padulong na sa maong lugar nga adunay 1.2 kilometer ang gilay-on. 

Kining maong expansion sa mga linya sa Bohol Water gitumong aron pagpadangat sa serbisyo sa panubig dili lamang sa maong tulonghaan apan gi-andam usab kini alang sa kalamboang komersyo sa nagpalibot niini.

Pagkakaron, anaa na sa 95% ang completion sa maong linya nga gibana-bana nga ma tap na ang connection sa maong tulonghaan sa sunod semana human usab sa pag proseso sa water service application diha sa buhatan sa Bohol Water.

Gilauman usab, nga pinaagi sa maong mga kalambo-an, masinati sa mga katawhan sa maong lugar ang tingusbawan sa kalidad sa panginabuhian pinaagi sa kauswagang komersyo nga dala niini.

BLCI magsaulog sa ika-24 ka tuig nga anibersaryo

Sinulat ni Sheryl B. Paga

Ang Bohol Light Company Inc. (BLCI), pinaagi sa mga tagdumala ug mga kawani, magsaulog sa ika-24 nga anibersaryo karong adlawa, Hulyo 21, 2024.  

Tumong sa kasaulugan mao ang tima nga “Care to love and share by giving back to people and the environment”! 

Ang tumong usab sa maong tima mao ang paghatag ug importansya nganha sa mga konsumidor aron mas mapalapdan ang pagpanerbisyo sa Bohol Light deri sa dakbayan sa Tagbilaran

Haum sa kasaulogan sa anibersaryo, ang Bohol Light nagahimo ug nag kalain-laing matang sa Corporate Social Responsibility Programs sugod kaniadtong Hulyo 20, 2024 hangtud karong Hulyo 27, 2024.

Kaniadtong Hulyo 20, 2024, adunay gihimo nga Coastal Clean-up deri sa kabaybayonan sa Tagbilaran ilabi na gayud diha sa V.P. Inting St. padulong sa Friendship Park sa Bool Distrct. 

Samtang sa susamang adlaw, gihimo usab ang Feeding Program ug pagpanghatag sa mga School Supplies ngadto sa mga lumulupyo ug mga kabataan diha sa Divine Mercy Neighborhood Association (DMNA), Relocated Seaside Neighborhood Association (RESEANA) ug ang uban pang mga katahwan nga nahimutang duol sa maong lugar diha distreto sa Dampas, Tagbilaran City. 

Kining maong kalihukan, inubanan sa pagkigtimbayayong sa Bohol Water Utilities Incorporated ug sa kooperatiba tali sa mga Empleyado sa Bohol Light ug Bohol Water Multi-Purpose Cooperative (ELAW-MPC). 

Aron mas mahatagan ug dugang mga pahalipay ang mga konsumidor sa Bohol Light, aduna usab silay usa ka semana nga pagpanghatag sa “Papremyo sa Anibersaryo”. 

Ang makasalmot niini mao ang mubayad sa electricity bill diha mismo sa atong collection center sa Bohol Light sugod karong Hulyo 23 – 27, 2024.

Sulod sa nilabay’ng mga katugian ug sa umaabot pang mga panahon, tumong gayud sa Bohol Light ang paghatag ug maayo nga serbisyo ug epesyente nga panuga dinhi sa dakbayan sa Tagbilaran.

Tupngan o labwan ang P18M nga halin sa 2023 Trade Fair

Sinulat ni Rey Anthony Chiu

Tupngan kon dili man malapasan ang P18 milyones nga halin niadtong imaging tuig, kini maoy tumong sa Department of Trade and Industry (DTI) Bohol sa unom ka adlaw nga Sandugo One Town One Product (OTOP) Trade Fair nga gibuksan karon diha sa Island City Mall Activity Center.

Dinhi, mingdagsang ang 140 ka mga exhibitors nga nga gagmay nga mamumuhunan ug mga mangmugnaay ug mga produkto alang sa balay, mga ikasut, mga giproseso nga pagkaon, mga muwebles ug mga dekorasyon nga mag-alagad sa industriya sa turismo, pagsuroy ug pamaligyang retail,  matud ni DTI Bohol Provincial Director Vierna Teresa Ligan, didto sa yano nga pasiunang programa.

Ang OTOP Trade Fair sa Bohol, usa sa mga gi-atangan nga mga trade fairs ug nahimo na nga tinuig nga kalihukan nga gisalmotan sa mga labing himalitan nga mga produkto sa mga MSME nga gisuportahan sa DTI, ug giila nga usa sa mga labing taas nga lanat sa trade fairs sa tibuok nasud.

Sulod sa 16 na ka tuig, kini nga Sandugo OTOP Trade Fair, maoy ika duha nga tuig human kini mabaldo sa pag-abut sa pandemya, apan, niining tuiga, may 17 ka mga Bol-anong mamumuhunan nga maing-apil sa mga bansaybansay sa product development sa Design Center of the Philippines, ang mingdala sa ilang mga bag-ong produkto nganhi sa OTOP Trade Fair, dugang niya.

Tungod niini, ang DTI Trade Fair, usa sa mga gidugok nga pamaligya sa tibuok nasud dala na usab sa dungog nga kini ang labing nindot nga pamaligya dala sa lapad nga mga matang sa kapilian ug s aka taas sa kalidad ug desinyo sa mga bag-ong produkto.

Matud ni Ligan, pinaagi sa Trade Fairs, mapadayon  sa DTI ang tabang nga ilag gisugdan sa product design ug karon ang pagseguro nga may nga mamalitay kining mga produkto.

Agi ug tabang sa mga Micro, small ug medium enterprises, ang trade fairs usab nahimo na nga regular nga merkado sa mga bag-ong produkto nga gityempo sa Sandugo sa Bohol.

TUMONG SA DTI. Karon nga ila na nga gibuhian ang Trade Fair aron sagopon na kini sa pribadong sector, ang pagseguro na lamang nga mamonitor kini moambas sa tumong nga ilang unang gilantaw alang sa Trade Fair, mga tupngan ug labwan ang P18M nga halin sa pamaligya sa mi-aging tuig, saysay ni DTI PD Vierna Teresa Ligan, kinsa giubanan ni Jerome Gabin sa pagtunol sa pasalamat ngadto sa kagamhanang probinsyal pinaagi ni Provincial Administrator ug kanhi DTI RD Asteria Caberte, sa way puas niining suporta sa MSMEs sa Bohol. (Hulagway gikan sa PIA-Bohol)

‘ARTA Team’ motugyan sa Ubay sa komendasyon’s ilang e-BOSS

Sinulat ni Rey Anthony Chiu

Itugyan sa mismo nga director general sa Anti-Red Tape Authority (ARTA) ang talagsaon nga komendasyon ngadto sa Lokal nga kagamhanan sa Ubay tungod sa pagpahiluna niini sa ilang electronic Business One Stop Stop (e-BOSS) sa us aka seremonyas July 16, 2024, atubangan sa mga barangay officials ug katawhan didto sulod sa Ubay Gymnasium.

Mismo si Director General sa ARTA nga si Ernesto V. Perez, kinsa mao usab ang mingtunol sa susamang komendasyon sa Tagbilaran City, mibutyag nga ang ARTA, napabarug dala sa Ease of Doing Business Law nga gipasa aghaton ang mga negosyante ug mga mamumuhunan nga magbukas sa ilang mga negosyo dinhi sa Pipilinas.

Ang pag-aghat sa pagsugod ug pamuhunan, ma negosyo man o dili negosyo nga transaksyones, lakip na ang pagkuha sa mga permits ug mga lisensya alang sa negosyo ug ubang transaksyones, nga kini himoon nga mas dali ug mas paspas.

Sukip usab sa balaod ang pagpaseguro nga ang mga opisyales, mahimong manubag sa kalangay sa pagpagawas sa mga permits ug lisensya, ug kon dili kini nila mapadali, pwede sila nga manubag sa kaso nga pangurakot.

DIdto sa programa, ipadayag usab ni Mayor Constantino Reyes ang mga inisyatiba sa lungsod kabahin sa pagpa-asdang sa ARTA ug sa pagpasayon sa pagsugod sa negosyo, ilabi na sa daku nga lungsod sa Ubay.

Ipadayag usab sa mga barangay, mga buhatan ug mga kahugpungan ang ilang mga inisyatiba subay sa tumong usab ni presidente Ferdinand Marcos Jr., nga Bagong Pilipinas.

Pahimuslan usab sa ARTA Team ang kahigayunan nga ikampanya ang ARTA ug ang mga angayan nga mahibaw-an sa katawhan kabahin sa Republic Act 11032 o ang Ease of Doing Business.

ARTA TEAM ANIA SA BOHOL. Gitunol sa ARTA Team ngadto sa Tagbilaran City ang ARTA kabahin sa digitalization nga maoy nahimong haligi sa mas paspas, mas kasaligan ug mas maayong kasinatian sa syudad sa pagpangulekta sa revenues. Adto na usab ang ARTA team sa Ubay, aron sa pagtunol sa susamang komendasyon. (Hulagway gikan sa PIA-Bohol)

Tagbilaran City magpasunod sa  LGUs pagka ‘business-friendly’

Sinulat ni Rey Anthony Chiu

Gipasalig ni City Mayor Jane Cajes-Yap nga himoon ang Tagbilaran nga hayag nga parola nga magagiya sa matag Lokal nga kagamhanan isip maayong dunggu-anan sa mga negosyante ug mamumuhunan nga buot magnegosyo.

Kini iyang gipadayag atul sa usa ka seremonyas sa pagtunol sa komendasyon sa ARTA team ngadto sa Tagbilaran City tungod sa mga gika-ibogan nga mga katikaran sa panalapi niini, tungod sa pagpatuman sa electronic Business One Stop Shop (e-BOSS).

Ang eBOSS sa Tagbilaran usab nahasubay sa gipatuman nga balaod subay sa Republic Act o 11032 o ang Ease of Doing Business Act, nga gihanigan sa syudad sa ilang digitalization program.

Ang digitalization sa mga proseso sa City Hall maoy labing una nga saad nga gibungat ni City Mayor Jane Yap sa iyang paghimo sa iyang inaugural address human siya mapili, duha n aka tuig ang minglabay.

Didto sa pagtugyan sa ko-mendasyon nga gitambongan sa mga tinugyanan sa Anti-Red Tape Authority (ARTA), mga ahensya nga nagmonitor sa pagpatuman niini ug sa mga ahensya nga nagtampohay usab aron mapahiluna ang mas dali ug mas paspas nga paghimo sa mga transaksyones ug pagpasugod sa negosyo dinhi, gipadayag sa labing bata nga city mayor nga ang ilang fully functional nga e-BOSS.

Ang atong fully functional eBOSS maoy nagpapaspas sa mga transaksyones, nga gikan sa 14 ka mga proseso niadtong 2016, nahimo na lamang nga usa karon.

Kaniadto, matud sa laning una nga babaye nag mayor sa Tagbilaran, nga gikan sa 12 ka mga pirma ang kinahanglan nga labangon aron mahatagan sa permit o lisensya sa negosyo, usa na lamang kaon, matud niya.

Kini nga mga kausaban, nagpahimo sa syudad nga mikita ug doble doble sa sagad niini nga kita-on sa pagpa-bukas sa mga negosyo nga nagpadugang sa kasibut sa mga negosyante nga magtukod usab ug pamuhunan sa Tagbilaran.

Ang pagka business friendly sa Tagbilaran, mao usab ang nakapahmo niini nga usa sa mga may labing paspas nga ekonomikanhong pagtubo, sa milabay nga mga katuigan.

Gani, dayag sa mayor nga ang Philippines Chamber of Commerce and Industry mitanyag usab sa syudad sa Most Business Friendly City award, nga maoy nagpa-enrol sa syudad sa Hall of Fame tungod sa tulo n aka tuig nga sunod-sunod nila nga pagkakuha sa pasidungog.

GISAWHAN ANG DUNGOG. Kauban ni Mayor Jane Cajes-Yap ang pasidungog isip labing unang LGU nga nakakuha sa komendasyon sa ARTA dinhi sa Bohol. Mahimong ang Ubay, modawat usab sa susamang pasidungog sa dili madugay, saysay pa sa ARTA team. (Hulagway gikan sa PIA-Bohol)

BALAK

ANG SANDUGO
Sinulat ni Engr. Rogelio Podelino

Ang SANDUGO usa ka kasabutan
Taliwala sa duha ka tawo nga dili kauban
Usa ka langyaw ug usa ka lumad
Guiselyuhan sa dugo pina-agui sa pagsamad
Nahitabo kini gatusan na ka tuig kanhi
Human modunggo si Magallanes dinhi
Nagsigui ug pangabot mga Katsila’ng langyaw
Tinuhu-ang Kristyanismo ilang guisangyaw
Samtang ang mga Bol-anon’g lumad
Nagpadayon sa ilang na-andan’g pag-ugmad
Mga lalaki namintol sa dagat
Mga babaye nagtanom, nagha-bol ang guibuhat
Pagpanglabay sa mga panahon
Mga lumad ug mga Katsila naka higayon Nagka himamat nagka-ila sa
tabo-an
Nagbaylo-ay sa ilang mga dala guikahimut-an
Samtang mga Katsila nagpadayon pagsangyaw
Sa tinuhu-ang Kristyano mga lumad naminaw
Sa kadugayan mga lumad nakasabot
Tinuhu-ang Kristyanismo sa ila ni-abot
Sa tabo mga lumad ug mga Katsila nagtagbo
Nagkita si Datu Sikatuna ug Legaspi sa tabo
Nagka-ila naghimamat sila’ng duha
Hangtud nahimong suod nga mga higala
Nanglabay pa ang taas nga panahon
Si Legaspi ug Datu Sikatuna nagkita guihapon
Hangtud suod na kaayo’ng mga higala
Mora’g igso-on na sila’ng duha

Nagsabot nga magbuhat ug lig-on’g timailhan
Nga sila’ng duha suod ang ilang mga dughan
Nagkasabot kon asa dapit magtagbo
Aron himo-on ang dakung panghitabo
Nagkita sa baybayon sa Barangay Villalimpia
Di-in ang dapit labihan’g limpyoha
Diha sa kilid sa usa ka atabay
Sila’ng duha andam na sa vino magtagay

Si Datu Sikatuna ug Legaspi nagkasabot
Nga magsamad sa ilang mga kamot
Ang ilang dugo guisagol sa vino
Nagdungan ug inom ilang mga kamot nagsaylo
Ug dinhi natawo “ANG SANDUGO”