Ni Padre Jose “joesum” Sumampong, Jr.
—————————————————————
ANG SAYSAY SA KAAGI
SA SANTOS KARONG ADLAWA
AGUSTO 11, 2024
Post by Franciscan Media
Image: Photo of Il Tempio Civico della Beata Vergine Incoronata | photo by Giovanni Novara
Saints Pontian and Hippolytus
Saint of the Day for August 11
(d. 235)
Saints Pontian and Hippolytus’ Story
Duha ka mga lalaki namatay sa pagtuo tapos sa mabangis nga kasakitan ug kakapoy didto sa mga minahan sa Sardinia. Ang usa nakaalagad nga pope sulod sa lima ka mga tuig. Samtang ang ika-duha nahimong usa ka antipope sulod sa 18 ka mga tuig. Namatay sila nga nagkauliay sa maayong kabubut-on.
Pontian. Si Pontian usa ka Roman nga nangalagad isip usa ka pope gikan sa tuig 230 ngadto sa tuig 235. Sa iyang pagka-papa nagpatawag siya ug sinodo sa Alexandria nga midason sa excommunication sa bantogang theologian nga si Origen. Si Pontian gipalayas ug gibilanggo sa mando sa Roman emperor niadtong tuig 235, ug miretiro aron adunay mapili nga puli kaniya didto sa Rome. Gipalayas siya ngadto sa isla sa Sardinia, diin didto namatay siya taliwala sa mga mabangis nga silot. Uban kaniya mao si Hippolytus diin sila nakig-uliay sa maayong kabubut-on.Ang ilang duha ka mga lawas gidala pagbalik ngato sa Rome ug gilubong nga mga martir uban sa mga solemneng rito.
Hippolytus. Isip usa ka pari sa Rome, si Hippolytus—kansang ngalan nagkahulogan ug “a horse turned loose”—giila nga “mas balaan pa kay sa Simbahan.” Mibuyag siya sa pope tungod kay wala mobarog batok sa mga sayop / heresy —nagtawag kaniya ug usa ka kahimanan kang Callistus, usa ka deakono—ug nagpahimutang sa kaugalingon nga sukwahi sa kasaypanan mismo. Sa dihang si Callistus napili pope, si Hippolytus nagakusar kang Callistus nga hilabihan ra ka nga mohatag ug kasayon ngadto sa mga masalaypon, ug mihimog lakang nga siya mapiling nga antipope pinaagi sa pundok sa iyang mga sumusunod. Si Hippolytus mibati nga ang Simbahan kinahanglan magalakip niadtong katawhan nga pulos espirituhanon ug sa dili-ikalimod nakigbatok o walay-kalambigitan sa kalibutan: si Hippolytus nagtuo nga ang iyang pundok maoy larawan sa maong panglantaw. Nagpabilin siya diha sa maong kahimtang nga panagbulag/schism latas sa mga tulo ka mga popes. Niadtong tuig 235, siya usab gipalayas ngadto sa isla sa Sardinia. Tingali sa wala pa o tapos kini nahitabo, si Hippolytus nakig-uli sa Simbahan, ug namatay uban kang Pope Pontian.
Gihulagway si Hippolytus nga usa ka magtutuo ug magsasangyaw sa unsay naandan sa doktrina ug buluhaton, apan kulang pa kini sa iyang tinuod nga pagsabot. Apan, dili usab malalis nga siya giisip nga labing hanas sa teolohiya ug labing batid nga magsusulat sa panahon nga wala pa si Constantine. Ang iyang mga sinulat mao ang sukaranan sa kasayoran sa Roman liturgy ug sa estruktura sa panimbahan sulod sa ika-2 ug ika-3 nga mga siglo. Ang iyang mga sinulat gilangkoban sa daghang mga komentaryo kabahin sa Bibliya, mga panalipod kabahin sa mga sayop nga mga pagtulun-an nga gipangtudlo / heresies, ug saysay sa tibuok kalibutan / history of the world. May estatuwa nga binuhat sa bato nga hinimo pa sa ika-3 nga diin siya naglingkod nakaplagan kaniadtong tuig 1551. Aduna siyay mga pamaagi sa pag-ila kon anus-a saulogon ang kapyestahan sa pagkabanhaw kutob sa tuig 224. Si Pope John XXIII mipahimutang sa iyang estatuwa sulod sa Vatican library.
PAMALANDONG
Aniay usa ka panahom nga sakto kaayo sa paghulagway kang Hippolytus (cf. Franciscan Media, A Saint A Day Calendar) Hippolytus was a strong defender of orthodoxy, and admitted his excesses by his humble reconciliation. He was not a formal heretic, but an overzealous disciplinarian. What he could not learn in his prime as a reformer and purist, he learned in the pain and desolation of imprisonment. It was a fitting symbolic event that Pope Pontian shared his martyrdom.