Pag-ugmad sa Kahanas sa usa ka Lider
Ni Ronie Oyao Orillosa
(Part 2)
Akong gisaad niadtong Enero 25, 2025 nga edisyon niing maong kolum, nga atong hisgutan ang pipila sa mga hinungdan kung nganong mabungkag ang usa ka grupo ug mahagsa ang iyang pundasyon. Tungod kini sa mga kasaypanan sa usa ka lider.
Unsa man kini nga mga kasaypanan?. Matud pa sa mga batid sa leadership, kining mosunod mao ang kasagaran nga mga sayop sa usa ka lider:
- KAKULANG SA TIN-AW NGA DIREKSYON UG TUMONG SA IYANG ORGANISASYON.
Angay natong hinumduman nga ang atong mga tumong (goals) mao ang yawe sa pagpadayon sa kalihokan sa usa ka grupo.
Ang mga katuyoan sa grupo kinahanglan nga adunay klaro nga mga plano sa aksyon, sa mga resulta, ug sa mga ganti nga buot madawat.
Kung ang usa ka lider lubog ang pagtan-aw sa tumong ug tinguha sa iyang organisasyon, sigurado gyud nga mahagsa ang pundasyon sama sa usa ka edipisyo nga natumpag kay nahi-agum sa makusog nga linog.
- DILI PAGHATAG UG FEEDBACK UG DILI PAGPAMINAW SA KONKRETO NGA FEEDBACK.
Unsa man kining gitawag ug feedback? Mao kini ang mga impormasyon mahitungod sa mga reaksyon sa grupo kabahin sa usa ka produkto, katakus sa usa ka tawo sa iyang mga buluhaton, ug uban pa nga gigamit, ingon nga usa ka basehan alang sa kalamboan.
Ang usa ka lider nga dili maminaw sa gisulti sa iyang mga sakop, mahagsa gyud and pagdumala. Ang usa ka lider nga maikog mohatag sa iyang feedback ngadto sa mga sakop, maoy usa ka huyang nga pangulo.
Ang paghatag ug pagdawat sa usa ka matinud-anon nga feedback, maoy usa sa mga paagi sa pagtukod ug maayong kabubut-on ug pagsalig sa usag-usa.
Magladlad usab kini sa usa ka bukas ug sihag nga paagi sa pagdumala. Kanang walay gitagu-an ug gitabunan nga kahiwi-an.
Gusto gyud sa mga sakop nga madungog ang ilang tingog tungod kay ang kanunay nga komunikasyon sa grupo, mahinungdanon ug makatabang kanila nga mahibal-an kung unsa ang maayo ug dili..
- PAGKA SOBRA KA MAHIGALAON
Adunay mga lider nga gustong makit-an nga dali silang duolon. Apan ang sobra ka pagkamahigalaon maoy makaingon nga mahanap ang iyang panan-aw sa direksyon sa grupo tungod kay mabuta-an naman siya tungod sa iyang relasyon sa iyang mga higala.
Tungod niini, ang glider maikog ug makalimot na paghatag ug corrective feedback sa iyang mga higala nga adunay kasaypanan sa grupo.
Kinahanglan nga siguraduhon sa usa ka lider nga ang sobra nga panaghigalaay sa trabaho, dili makabalda sa paghimo ug walay pagpihig nga mga desisyon alang sa mga miembro.
Tinood, ang usa ka lider mahimong dali duolon apan magbutang gyud siya ug mga utlanan sa relasyon sa iyang mga kahigalaan.
- PAG-AKO-AKO SA PAGBUHAT SA MGA BULUHATON SA GRUPO.
Ang ika-upat nga kasaypanan mao ang pag-ako-ako sa lider sa pagbuhat sa tanang buluhaton ug dili na niya hatagan ug kahigayonan ang mga miembro nga makapakita usab sa ilang katakus sa trabaho.
Kinahanglan nga ang usa ka lider adunay pagsalig sa iyang team ug kahibalo siya nga mo delegar sa trabaho ngadto sa iyang mga sakop.
Ang maayong mga lider mag-una sa trabaho apan mobahin-bahin sa pagtugyan sa mga responsibilidad ngadto sa iyang mga sakop/
- DILI PAGKAT-ON SA PAGBAG-O SA KAUGALINGON.
Kung gusto sa usa ka lider nga mouswag ang iyang kahanas, kinhanglan nga dili siya magdumili sa pagbag-o sa iyang kaugalingon.
Kinahanglan nga ang lider bukas nga modawat sa kabag-ohan ug dili maghun-huna nga siya perpekto nga tawo.
Ang tanan masayop gayod ug ang maayo nga lider maoy usa ka tawo nga moangkon sa iyang kasaypanan ug magbag-o sa iyang kaugalingon.
Ang yawe sa kalambuan sa usa ka lider mao ang pagkamapahi-ubsanon sa pagdawat sa mga feedback sa uban ug pinaagi sa maong mga feedback magbag-o siya sa iyang kaugalingon.
Sumala pa sa usa ka panultihon, “A man has not learned if he has not changed for the better.” Ang usa ka tawo wala makakat-on, kon siya wala magbag-o alang sa pagka mas-maayo.
Kay sumala usab sa akong kanunay nga isaysay, “Walay maayong binuhatan, nga magbunga ug dautan.”
(Editor’s Note: Kini si Ronie Orillosa mao ang Co-Founder sa Youth Lead Philippines, Inc. diin siya aktibo nga sakop hangtud karong panahona. Director for Membership usab siya sa Rotary Club Downtown San Juan, Metro Manila. Napili siyang Barangay SK Kagawad kanhi sa Dao, Dakbayan sa Tagbilaran ug siya ang Presidente sa Pangagamhanan sa mga Tinun-an sa PMI Colleges, Bohol sa tuig 2012-2013. Presidente usab siya sa Bohol Alliance of Student Councils sa susamang tuig.)