Bohol Tribune
Opinion

PAGTUKIB

Ni: Jes B. Tirol

Daghangbulan 30, 2025

Mga Lugpong Sa Baláang Pitlaw

(Terms of Holy Week)

Pasiuna

Ang Balaan nga Pitlaw adto pa sa Kiling 13-20, 2025, apan adunay atong mga mangágoy

(fans; followers) nga naghángyò sa mga lugpong nga sagad magamit sa Balang Pitlaw aron

makaandam sila sa paggamit ug pagsabot sa atong lumad nga pinulongan.

Atong tukibon ang atong mga lugpong nga karong panahona nagkaawop na ang kasibot sa

paggamit. Pananglit, ang pulong “hampak” nagkahulogan kaniadto og “plague”, sama sa kadaot

nga gipahamtang sa Gino-o didto sa Ehipto. Karon ang “hampak” nagkahulogan na og pagbunal.

Ang pulong “niná” nagkahulogan sa pagkasamad pag-usab sa samad nga nagsugod na

“niná”, Mao

pagkaálim. Kadtong nakasinati na sa maong kahimtang nasayod unsa ka sakit ang

kini ang pulong nga gigamit alang sa mga samad ni Gino-ong Hesukristo, sa mga karaan nga

sinulat sa Balaang Kasulatan. Wala pa ako makahibalag sa tumbas sa Ininglis sa atong “niná”.

Ania ang mga pulong nga sagad atong madungog ug mabasa panahon sa Balaan nga Pitlaw.

Mga Lugpong

1.betray¹ (act behind the back) – lípot

2.betray² (emotional connotation) – luíb

3.betray³ (mental connotation) – búdhi

4.bleed¹ (flow of blood) – ágay sa dugó, padúgò

5.bless¹ (to consecrate) – panalangínan

6.bless² (to make the sign of the cross; sain) – mangurós

7.blessed (consecrted) – buláhan, bála

8.blood (kind of fluid in the body that carries nourishment) – dugô

9.burnt offering (as offering to a deity) – táhaw. Syn. batóg, bulánaw, hálad, tinúdlok

10.consecrate (set apart as sacred) – hálad, baláan, pagdalángin, konsagra (Sp.)

11.consecration¹ (ceremonial anointing) – údyo

12.consecration² (offering to God) – pahanungód

13.contusion (unbroken injured skin) – bun-óg. Syn. giálon, bunól, alálom, búkol

14.cross (form, as holy cross; rood) – bábag, balábag, kurós, krus (Sp.), pálang

15.crown (the jewel) – puróng, purungpúrong, koróna (Sp.)

16.crownpiece (a piece forming the top or crown of anything) – tampápaw

17.death (end of life) – kamatáyon

18.death throestingâ, hanót, híbok, hingutás, pinál (Sp.)

19.die’ (at young age) – sagíbin

20.die² (dead)-patay, mamatáy. Syn. gíntas

21.Easter Sunday – Pasko sa Pagkabáhaw, Domíngo de Glorya (Sp.)

22.endure (suffer pain) – ántos, hulwâ, itóng, pagátob

23.hang (on peg or nail) – sáb-it, sáb-ong, bitáy

24.Holy Bible (Bible) – Biblíya (Sp.), Baláang Kasulátan

25.Holy CommunionBaláang Eyukaristíya, Pagkaláwat

26.Holy Cross (Holy Rood; where Christ was crucified) – Balaánong Balábag, Santa Krus

27.Holy Friday (Good Friday) – Ulà Pagtubós, Biyérnes Santo (Sp.)

28.Holy Ghost (Holy Spirit) – Baláan nga Espiritó (Sp.), Balaan nga Diwà

29.Holy Grail Baláan nga Kópa (Sp.)

30.holy host (wafer used in holy communion) – lakpón, ostíyas (Sp.)

31.Holy MassBaláan nga Mísa, Misa

32.Holy Mother Baláang Inahán, Birhen María

33.holy of holies (most sacred place) – baláan sa tanáng baláan, baláan sangatanán

34.Holy Saturday (Black Saturday) – Tukáw sa Pagkabánhaw, Sabadó Sánto (Sp.)

35.Holy Scripture (as Bible) – Baláan nga Sulát

36.Holy Spirit (Holy Ghost) – Baláan nga Diwà

37.Holy Thursday (Maundy Thursday) – Pamúsà, Huwébes Santo (Sp.)

38.Holy TrinityBaláang Binagútlo

39.holy water (blessed water) – baláang túbig, bendíta (Sp.), túbig nga pinalanginan

40.Holy WednesdayTiníblas

41.Holy WeekBaláan Nga Pítlaw, Semana Santa (Sp.)

42.holy¹ (keep holy, as day of worship) – lihí, ilihí

43.holy² (sacred) – baláan, balaánon, sánto (Sp.)

44.immolate¹ (holocaust) – balanúsan, búob, hálad

45.immolate² (kill as sacrificial victim) – bakalág, batóg. Syn. bulánaw, hálad, táhaw

46.immolation (act of immolating) – pagbakalág, pagbatóg

47.nailed (fastened by a nail) – gilánsang

48.oath (formal pledge) – súmpà, panúmpà, sáad, panáad. Syn. pasálig

49.obituary (death notice) – kalaság. Syn. balitâ, pahibaló

50.oblation’ (offering) – tabuwálo. Syn. hálad, gása

51.oblation² (solemn offering) – pahinungód

52.offer oneself (as sacrifice) – tayâ

53.offer¹ (at receiver’s disposal) – túgyan

54.offer² (for intangibles, as idea) – tányag

55.offer³ (for tangibles, as food) – dálit

56.offer (give)- hátag

57.offering¹ (burnt offering) – táhaw, batóg

58.offering² (Holy Mass offering) – pamísa

59.offering³ (human sacrifice) – bakalág

60.offering (lighted candles and prayers) – dágkot

61.pain (unpleasant sensation; pain) – sakít, kasakít, uów, úl-ol

62.painful (giving pain) – sakit, kasakit, úl-ol. Syn. yáyay

63.Palm Sunday (Sunday prior to Good Friday) – Bendíta Lukáy, Domíngo de Rámos (Sp.)

64.precious¹ (high price) – hamílì, bilílhon. Syn. mahál. Ant. barát, láksot, máot

65.precious² (important) – mahinungdánon

66.redeem¹ (ransom; save) – tubós. Syn. luwás

67.redeem² (recover possession) – lukát. Syn. bákwi

68.redeemer (savior) – manunúbos, manlulúkat. Syn. manlulúwas

69.redemption (act of redeeming) – paglukát, pagtubós, pagluwás

70.resurrect (bring back to life) – bánhaw

71.resurrection (rising again from the dead) – pagkabánhaw, nabánhaw

72.sacrament (rite ordained by Christ) – sakraménto (Sp.)

73.sacred (holy) – balaánon, sagrádo (Sp.). Syn. balahálà

74.sacrifice¹ (forfeit or give up something) – búob

75.sacrifice² (self-denial) – balanúsan. Syn. búob, hálad, utóng

76.sacrifice³ (suffer for) – lalátngan, pagpakasakit, pagpasákit, sakripisyo (Sp.)

77.sacrificial (performing a sacrifice) – bulánaw, gibulánaw

78.sacrificial offering¹ (as rite) – bulánaw, táhaw. Syn. hálad

79.sacrificial offering² (as slain animal) – bakalág, batóg

80.sacrilege (blasphemy) – tampálas, pasipála sa baláan, ngínla

81.sacrosanct (sacred) – balaánon, balaánon uyámot, makagábà. Syn. gabaán, sagrádo (Sp.)

82.stab (pierce with knife) – dúnggab, dúgsak, dúslak, hánsak, túsak, túslak

83.suffer¹ (be in pain) – sákit

84.suffer² (endure) – ántos, agwánta (Sp.)

85.ultimate sacrifice (die for) –úlà. Syn. pakamatáy

86.wound’ (almost cured) – alinapóg

87.wound² (big but non-fatal) – ámat

88.wound³ (big, long, and wide open) – ngabngáb

89.wound⁴ (cured) – álim. Syn. áyo, maáyo na

90.wound⁵ (cut; general term) – samád

Related posts

Medical Insider – Dr. Ria P. Maslog

The Bohol Tribune
3 years ago

Medical Insider – Dr. Ria P. Maslog

The Bohol Tribune
4 years ago

PAGTUKIB

The Bohol Tribune
3 years ago
Exit mobile version