Sa Likod sa Duha ka Bulawan
Ni ELEAZAR TUTOR ACAMPADO
NAGHUGYAW sa kalipay ang mga Bol-anon ilabina ang mga Garcianhon, sa pagdaog ni Jhul Ian Cañalita og duha ka bulawan sa athletics sa gipahigayong Palarong Pambansa 2025 didto sa Ilocos Norte, nga nagsugod niadtong Mayo 24 ug natapos sa 31. Wala lang siya makapunggit og bulawan, gibuak pa gyod niya ang 27 na ka tuig nga National Record sa Secondary Boys 5000M sa iyang pagdagan og 15 minutes, 16:31 seconds ug sa Secondary Boys 3000M Steeplechase sa iyang 9 minutes, 23:89 seconds.
Ang iyang kadaogan sa long-distance run usa ka testamento nga ang usa ka hilaw nga talento mahimong mahinog. Ug magmabungahon pa pinaagi sa walay paglubad nga dedikasyon ug maabtikong paggiya sa iyang mga coach, nga sila si Jonas Acierda ug Jojo Orcullo, kinsa mainampingong mibaid sa iyang lahutay ug mipino ang iyang kahanas sa pagdagan.
Ang mga Arkitekto sa Paglahutay ug Pagpahanas
Sayo nga nahibal-an ni Coach Jonas nga si Jhul Ian adunay usa ka talagsaong regalo: talagsaon nga paglahutay. Kini nga kalidad naghimo kaniya nga usa ka natural nga angay alang long-distance run.
Ubos sa mabinantayon nga mata ni Coach Jonas, ang pagbansay ni Jhul Ian nahimong adlaw-adlaw nga buluhaton sa pagpalig-on ug pagpino. Ang ilang rutina kasagaran magsugod sa alas 5:45 sa buntag, pag-atubang sa mahagiton nga pagsaka sa bungtod – gikan sa bag-ong municipal building ngadto sa Barangay Sampong, o pag-adto sa Cabawan, ug usahay bisan sa kabukiran sa Valencia ug Jagna.
Sa mga adlaw nga adunay klase, ang pagbansay magsugod sa alas 5 sa hapon, o alas 4 sa hapon kon walay klase. Niining higpit nga eskedyul, si Ian nagpakita og impresibong 18 minutos sa 5,000-metros nga dagan ug kini gikubsan pa gyod atol sa seryosong mga sesyon sa pagbansay-bansay.
Usa ka hinungdanon nga elemento sa kalamposan ni Jhul Ian mao ang lig-on nga kolaborasyon nila ni Coach Jonas Acierda ug Coach Jojo Orcullo. Si Coach Jonas, kinsa gi-coach mismo ni Jojo Orcullo sa iyang mga adlaw sa pagka atleta sa kolehiyo, nakakaplag og hingpit nga synergy sa ilang hiniusang kahanas.
Kon weekdays, ang training gitumong sa pagpalig-on sa lahutay didto Garcia Hernandez, samtang ang pagbansay-bansay mobalhin ngadto sa Tagbilaran inigka weekend, kasagaran ubos sa mabinantayong obserbasyon ni Coach Jojo, diin ang focus mao ang workouts ug pagpino sa iyang istilo sa pagdagan alang sa labing katulin ug kaepektibo.
Kining scientific nga pagtudlo, nga gitukod sa pundasyon sa gipaambit nga kasaysayan sa atleta ug lawom nga pagsabot, nahimong instrumento sa pag-umol ni Jhul Ian nga mahimong sa usa ka paspas ug adunay lahutay nga atletang Bol-anon sa pagkakaron.
Mga Damgo ug Inspirasyon
Labaw sa iyang kahanas isip atleta, si Jhul Ian adunay dalaygon nga personalidad. Samtang usahay mogawas ang gamayng pagka luoran ug dili mananghid kon molakaw, mga gagmayng butang kini nga dali nakorehian, nga nagpakita sa iyang bukas nga pagdawat sa mga giya ug tambag.
Ang tinuod nga nagbarog mao ang iyang dedikasyon ug ang mga pangandoy nga iyang gihambin. Dakong pangandoy ni Jhul Ian nga makapadayon sa edukasyon sa kolehiyo ug sa kadugayan mahimong kabahin sa tinamod nga National Team. Si Coach Jonas, nga adunay malaomon nga panan-aw, nagtuo nga adunay 80 porsyento nga tsansa nga makab-ot ni Jhul Ian kining nasudnong kailhanan.
Sa mga batan-ong atleta nga nag-idolo niya, klaro ang iyang mensahe: “Padayon sa pangandoy. Motoo sa coach, sundon ang training. Disiplina ug magpabiling mapaubsanon aron daghang blessings ang moabot.” Kini bisan pa man sa iyang kahimtang nga nagkabulag ang iyang mga ginikanan ug gipadako na sa mga apohan sa habig sa iyang inahan.
Ang makapadasig nga panaw ni Jhul Ian usa usab ka masanag nga panig-ingnan sa mahinungdanon nga suporta nga gihatag sa Pangagamhanan sa Probinsiya, sa ilang grassroots-based sports development programs ubos sa Provincial Youth Development Office sa ilang Boholympics, LARGA, ug PARTS. Ingon man usab sa lokal nga pangagamhanan sa Garcia-Hernandez ug pribadong indibidwal nga mihatag og pinansiyal nga tabang sa mga coach. Kay lagi dunay mga higayon sa ilang pagbansay-bansay nga makakuot pod sila sa ilang mga bulsa. Kini sila si Coach Jonas ug Coach Jojo dakong kabahin sa malamposong pagdumala sa atheletics team sa Bohol ubos sa PYDO.
Kining bililhon nga inisyatiba naghatag sa mga atleta sama ni Jhul Ian sa mahinungdanong pagpaluyo nga ilang gikinahanglan aron mapauswag ang ilang mga kahanas, nga magtugot kanila nga makigkompetensya sa mas taas nga lebel ug, ug ang bugti, magdala og dugang mga medalya ug pasidungog gikan sa rehiyonal, nasyonal, ug bisan sa internasyonal nga mga kompetisyon.
Samtang gisaulog sa Bohol ang dobleng bulawan ug mga record-breaking nga mga pasundayag ni Jhul Ian Canalita sa Palarong Pambansa 2025, ang iyang sugilanon nagsilbi nga kahayag sa paglaom ug inspirasyon. Gipakita niini ang lawom nga epekto sa giya sa mga coach, ang dedikasyon sa atleta, ang gahom sa paglahutay, ug ang kamahinungdanon sa usa ka matinabangon nga komunidad sa pag-amuma sa mga batan-ong talento.
Uban sa iyang mga parola nga nagbanway ug naggiya kaniya ngadto sa kalamposan nga iyang natagamtam karon, ug hugot nga nagatutok sa umaabot, si Jhul Ian Cañalita walay duhaduha mahimong usa ka ngalan nga padayon natong madungog, nga magdala og dugang garbo sa Bohol ngadto sa mas taas nga pasidungog sa natad sa athletics.
(Si Eleazar Tutor Acampado, kanhi staff writer sa Bisaya Magazine. Nakadaog na sa Carlos Palanca Memorial Awards for Literature in Cebuano Short Stories. Ug kasamtangang nagserbisyo isip ikaduhang Sangguniang Barangay member sa West Poblacion, Garcia-Hernandez, Bohol.)