By: Ardy Araneta Batoy

This edition of VOX POPULI is featuring the
netizens’ reactions, responses and comments to a
question posted on the FB page of the Managing
Editor of “The Bohol Tribune”.
The question is:
“Motoo ka ba nga kinahanglan gyud tang mga
Pilipino mo kunhod sa atong konsumo sa pagkaon
sa bugas? Ngano man? (Do you believe that we
Filipinos should reduce our consumption of rice? Why?)
The answers, comments and reactions are:
from Allan Gahit: Para malikayan mo develop ug
diabetes or ma delay ang onset if kaliwat.
from Jes Seroje: Too much is bad. Mao ang uso karon sa
fast food chains, ang unli rice. It causes a domino effect.
from Lydia Valeroso Arimado: Para ma reduce sad ato
Carbohydrates Maam Ards kay mga tambok na tawon ug
ika duha mahal gyud ang bugas na karon ay!
from Marvee Anthony Sumaylo: Depende sa context sa
pangutana. kung nanobra og carbs imong diet or kung naa
kay sakit nga kinahanglan pagamyon imong kinaon,
kinahanglan gyud. kung tungod kay mingmahal ang bugas
sa panahon karon nga sige ta makabalita nga daghan
sako wala gibaligya para ma control ag price, lahi na na
kay tungod na sa kabuang sa mga suppliers nga nang-
hoard og failure na sa atoang leaders nga mu regulate sa

price og pang control sa mga supplier, og dapat dili ag
consumer ag sad-an sa nahitabo.
from Fe Lomantas: Yes motuo ko ma’am Ardy. For
Health and Economic purposes.
from Cromwell Flores: For health reason. Daghan na
kog nailhan na mga friends na nagka diabetes below 40
yrs old.
from Dr. Fe Marfe Jimenez: Good man na for health &
economic reason ma’am but saon man nga pinas man ta
na anad ug more rice ky mahal sud-an. Heavy work mag
riceless,unya puro lng buwad or gulay mag kutoy ang
tiyan.
from Alma Bunachita Penales: Tungod sa kamahal
mokaon nalang tag saging e tuslob ug ginamos mam kay
maayo sadd ang saging kay good for the heart.
from Betty Jumawid: Yes! Mao sas ta rice consumption
to prevent diabetes esp if we have inheritance. N for
economic reason ky mahal ang bugas.
from Bert Butron Jaspe: Minos na Ang rice production
Kay Gamay nalang nag rice farming ug Ang basakan
nagkagamay due to land industrialization conversion, bad
for the health ang too much rice, mahal na Ang presyo sa
bugas ug walay ikapalit, daghan Ang mokaon dako gasto
kulang income…..m
from Julio Rabi to Bert Butron Jaspe: Apeki gyud namo
Sir nga mag uuma nga magdaro or mag traktor kana mga
pakusog nga trabaho sa basak nga gamay ra kaonon rice
basin dili ra rame ka abtan usang oras matumba na.Mao
mokaon gyud taman sa mahimo…

from Bert Butron Jaspe to Julio Rabi: Dili rice Ang
kaonon ug daghan doi Kay bad … Kanang LAIN nga
makabaskog ug taman….
from Procesa Maestrado Campos: Camote, saging ug
balanghoy na lang ko Ma’am Ardy paresan ug utan
nangka.
from Rain FostanesCalimbayan: Mas maayo dili kaayo
mo kaon ug Rice labi na ug white rice kay mka taas ug
sugar.
from Jervie Empe: Kay mga diabetic na ang uban sa
mga pinoy. Apan unsaon man pud nga sa kan-on na man
lang gani mubawi ug kaon tungod sa kamahal sa mga sud
an.
from Issai Danao: Para maniwang na ang uban.
from Nen Cabalit: Ha ha ha! Namuot ko idol Ardz.labi na
tingale ug moabot na ang end times nga 1day 1 eat nlng
ang tawo tungod sa ka nihit sa tanan..The Lord Jesus
Christ controls history…k?
from Cleomelia Engcoy: Para healthy
from Rene Espinosa: Yes Ma’am, kinahanglan nga
mokunhod ug dili usik-usikan, kinahanglan balance diet
ang ka-unon, pasabot mas tan-awon nato ang nutritional
value sa atong gikaon. Sinukod kung mokaon ta og kan-
on (carbohydrates), isda/sea foods o meat (protein and
minerals) ug mga utanon ug prutas (fibrous food and
vitamins). Subayon nato ang formula ni former DOH Sec.
Juan Flavier nga we should balance the Glow food, Grow
food and Go food. Barato ra man, labina og mananom ta
sa atong tugkaran, sama sa kamungay, agbati, talong
uban pa, mamuhi pud og manok ginagmay ra gud. Apan

angayan batokan ang dili makatarunganon nga pagsaka
sa presyo sa bugas ug isda!
from Erwin Baquial: Yup, for both health & economic
reasons
from Ruling Spear: Kinahanglan na mag reduce based
on increasing obesity statistics
from Judith Uy Sumatra: Yup! For health and economic
reasons. Aron malikayan ang diabetes ug obesity.
Substitute rice with kamote, cassava or corn.
from Miguelita Mangaron: Para mo barato ang bugas.
from Joel Rhey N. Cogtas: Need jud..pero depende rna
nila..sila naymag igo��..
from Dave Albarado: Needed i reduce aron dili ma obese
ug likayan ang chronic diseases
from Ma Consuelo Loquellano Clarete: Yes ma’am..for
health purposes.. Nag nihit ug nag mahal na ba pud ang
tipasi ug humay karon?
 Tanx.
from Jeanne Cutaran Ferniz: Mahal ba ang bugas mam
hehehehehe ug labaw pa sa magless natag carbo hinay2x
para ewas diabetes.
from Rogie Suganob: Yes Ma’am Ardz para makatipid
kay sobra kamahal sa bugas karon.
from Crisaldo Felisilda Estoque Jr.: Kadtong walay sapi
sama namu , mag diet.. pero ug daghan kwarta cge lang
ng cge kaon kay naa bitaw sad insulin daghan baligya
hehehe

from Marcelo S. Adiong Jr.: Agree
from Neria Sanchez: Deli na lng sa ta mokaon bugas oi
balanghoy, saging, camote na lng.
Aside from netizens giving their comments, the following
also expressed their reaction of “LIKE” to the statement
Yaniham U Lee, Lanie Caderao Charles, Pilar Tero, Edith
Laquinta Tabaranza Dumasig, Daisy Dellosa, Fe Lomantas,
Marvee Anthony Sumaylo, Edward L Madriñan, Ayen Ocampo,
Maricar Romero, Ruby Rubi, Twinkle Lim, Mary Ann Doloritos
Lomio, Marcelo S. Adiong Jr., Rogie Suganob, Ma Consuelo
Loquellano Clarete, Jeremias Escobido, Joel Rhey N. Cogtas,
Miguelita Mangaron, Marilyn Sumaylo Morala, Arthur Bagcat,
Desiderio Asane, Judith Uy Sumatra, Erwin Baquial, Jerome
Araneta Espejo, Samuel David Enriquez, Rene Espinosa, Nen
Cabalit, Nette Batingal Chavez, Philip Bulilan, Rain
FostanesCalimbayan, Jesseca Araneta-Espejo Noroño,
Stanley Hamilton Sevilla, Jaycel Nistal Ortiz, Justin Achozta,
Alma Bunachita Penales, Fe Marfe Jimenez, Ann Marie L. Siez,
Allan Gahit