By Rey Anthony H. Chiu, PIA

Mahimo na nga online ang pagproseso sa mga reklamo kalabut sa agrarian reform, mga petisyon ug uban pang proseso subay niini, aron kamenosan na ang interpersonal transactions dala sa hulga sa coronavirus disease-2019 (Covid-19).

Matud ni Department of Agrarian Reform (DAR) Secretary John R. Castriciones nga kini nga sumbanan nga ilang gipagawas magtanyag sa ilang mga sakop sa Board ug mga field adjudicators nga makatrabaho sa ilang gimbuhaton sa remote ug digital nga paagi ug magkunhod sa posibilidad sa pisikal nga pag-atubang sa mga kihante ug mga mangabogar niini.

Kini nga guidelines makatabang sa paglimitar sa pisikal nga paglihok sa mga kihante ug gikiha sa DAR sa ilang mga tighusay, ug ang DAR Adjudication Board (DARAB) personnel.

Ang online nga hearings, mahimong magamit  sa mga bag-ong kaso nga giduso o sa mga daan nga nga kaso nga nag-ong-ong pa gihapon sa buhatan sa DARAB.

“Atong ipaseguro ang kaluwasan dili lamang sa ato nga mga empleyado apan usab ang publiko. Ubos sa bag-ong normal, ang mga reklamo ug mga petisyon, uban sa mga dokumento nga magsuporta niini, mahimo nga i-file online pinaagi sa electronic nga pamaagi sa pagpadala o email sa mga buhatan sa provincial ug Regional nga DARAB ug ang tighusay niini maoy personal nga magtimbang-timbang sa mga ebidensya nga giduso.

Dugang ni Sec Castricciones, ang DARAB makahimo sa pag video conferencing o sa online hearings apan pinaagi lamang sa giprovide nga Microsoft Office 365.

Ang proceedings sa video conferencing o online hearings kinahanglan nga irecord usab sa Clerk of Adjudicator o sa DARAB Secretariat.

Gani, niini, mipahimangno ang kalihim: Gawas lamang sa Clerk of the Adjudicator, wala itugot ang paghimo og record sa mga proceedings, ug kon masakpan, bug-at ang tulubagon niini.

Dugang niya, kadtong mga naapektohan sa mga desisyon mahimo nga moduso sa ilang mga petisyon, motion for reconsideration sulod sa 15 ka adlaw sugod sa pagkadawat sa desisyon pinaagi sa email, nga magatangag usab sa printout sa email service records.

Kini kay ang matag partido sa kaso, padalhan dayun sa tighusay o sa DARAB sa mga desisyon ug resolusyones nga nahimo, kini pinaagi sa registered mail ug email nga magtangag usab sa proof of receipt.  

Ubos sa guidelines, ang tighusay o ang DARAB mahimong mosuspenso sa hearing sa kaso, kon may mabagat nga suliran nga teknikal sa video conferencing, apan kini dili molapas sa 5 ka adlaw

Subay sa guidelines, ang mga balayranan sa pagduso sa reklamo ug mga petisyon, ipaagi sa Land Bank of the Philippines, samtang ang kopya sa deposit slip ipadala pinaagi sa email agi og prueba sa pagbayad.

Dinhi, gidason sa DAR, ang kalisud nga dala sa public health emergency, dili makapakgangs a paghatag sa kagamhanan sa serbisyo sa mga naapil sa Comprehensive Agrarian Reform Program (CARP).

“Magpadayon kita sa paghatag sa social justice ngadto sa atong mga mag-uuma samtang isaad nato sa tanan nga ang online hearing, parehas gayud sa mga hearings nga gihimo sa DARAB aron ang pagkatalahuron sa sistema ug kabalaan sa paghusay, masunod gayud, matud pa ni Castriciones.

Dugang pa ni Castriciones, ang memorandum alang niini magamit sa mga lugar nga ilawom pa sa  General Community Quarantine o Modified General Community Quarantine ug mahimo kini nga mapausab depende sa panahon ug sa kahimtang sa lugar. (rahc/PIA-7/Bohol)