Ni Rey Anthony H. Chiu, PIA
Sa padayon nga pagdaghan sa mga kaso sa kabataan nga nangabuntis na, nagtuo ang usa ka opisyal sa Philippine Legislators Committee on Population and Development (PLCPD) nga ang pagpasupot og mga balaod nga magsuporta sa Republic Act 10354 magtubag sa suliran.
Matud ni PLCPD Executive Director Romeo Dongeto, ang pagpalig-on ug paghimo og dugang balaod nga magsuporta sa mga probisyones sa Responsible Parenthood and Reproductive Health Law, pagpalig-on niini ug pagpasupot sa mga complementary bills mahimong dako og ikatabang sa pagbuntog sa suliran.
Matud niya, may mga probisyones sa RA 10354 nga nagpugong sa mga menor de edad sa pag-kuha sa mga serbisyo sa family planning kon walay pagtugot sa ilang mga ginikanan. Kini bisan pa kon ang menor de edad, usa na usab ka ginikanan.
Gawas pa, nakita usab ni Dongeto ang babag legal ug social sa pagkuha sa bata sa mga kritikal nga kasauyan ug serbisyo, nga nagbutang sa mga teen-agers nga suki sa mga komplikasyon ug ang dili maayo nga dangatan sa sayo nga pagpakighilawas nga walay proteksyon, mga delikado nga kinaiya sa pagpakighilawas apil na ang pagpangdaugdaug sa mga kababayen-an.
“Buot nato nga masabtan sa publiko nga ang pagkabuntis sa mga teen-agers dili lamang epekto sa sinabtanay sa duha ka mga bata, dayag ni Dongeto. “Mao gani nga ato nga gitulak ang pagpanday sa mga bag-o nga balaod nga magtubag sa ubang seryoso ug mga hisgutanan sa mga teen-agers sama sa di makalilisang nga kasinatian sa pagpanglugos ug pagkabiktima sa unay nga pagpanamastamas o incest.
Kasamtangan ang PLCPD mipadayag nga nagsugod na sila sa pagpakig-alayon sa alyansa sa GirlDefenders aron makamugna og kahigayunan nga undangon na ang pagpanamastamas ug pagpasakit sa kababayen-an ug kabataan, samtang nagpakayab sa kampanya nga putlon na ang pagbuya og pagpakasal sa mga bata.
Sa usa ka pagsuhid, napagawas nga usa sa napulo ka Pilipina nga nag edad og 15 ngadto sa 19 anyos, nakasinati nag pagpanganak, samtang dinhi niining age bracket usab may labing taas nga pagka fertile, labing ubos sa paggamit sa kontraseptibo ug nagpas-an sa wala matuman nga pag-kab-ut sa serbisyo sa pagplano sa pamilya.
Gikan sa Philippine Statistics Authority (PSA) Civil Registry Data, kini nagpakita nga may mga kaso na sa kababayen-an nga nabuntis bisan kon 10 anyos pa lamang. Ang susamang ahensya nagpakita nga sa miabut na sa 200 mil ka mga babayeng teen agers ang nahimong inahan sulod sa katapusang lima ka tuig.
Dinhi sa Central Visayas, sukad sa 2019 namatikdan na ang pagsaka sa teenage pregnancy ilabi na sa Negros Oriental nga may 4,452 hangtud Agosto 2019 (3,471 sa 2018).
Ang Bohol may 1,868 hangtud sa Setyembre 2019 (2,310 sa 2018); ang Cebu may 383 hangtud Hunyo 2019 (4,883 sa 2018); samtang ang Siquijor may 64 hangtud Hunyo 2019 (174 sa 2018).
Matud pa sa Commission on Population and Development ug PLCPD, adolescent pregnancy nalakip na sa labing seryoso nga katungod sa sexual ug reproductive health, public health, ug development concerns nga gisagubang sa mga batan-ong Pilipino ug sa tibuok katilingban sa nasud. (rahc/PIA-7/Bohol)