Ni Rey Anthony H. Chiu, PIA

Posible ba nga ang ma-igo na sa Coronavirus disease (COVID) ug mauli-an, matakdan pag-usab?

Matud pa sa Department of Health uban sa iyang Technical Advisory Group (TAG), wala pay ebidensya ug resulta sa pagtuon nga nagbase sa ingon niana nga ebidensya.

Sa usa  ka advisory nga gipagawas niadtong Agosto 25, sa gabii, gipatin-aw sa DOH nga wala pay natala nga lig-on nga kamatuoran nga ang usa  ka tawo nga napahiuli gikan sa sakit nga covid-19, dili na mataptan pa sa susamang sakit kay may immunity na siya sa kagaw nga una nga mi-atake.

Dugang sa DOH, walay mahitabo nga ingon niini hangtud nga ang mga detalye sa nahisgutan nga pagtuon, ikapagawas aron marepaso sa ubang mga nagtuon.

Kini subay sa medical protocols diin ang nahisgutan nga pag-angkon ikapatik sa usa  ka gitamud nga scientific journal ug ika-paagi sa peer review.

Sa peer review, ang mga batid nga nagtuon niini, makahimo usab sa ilang clinical trials subay sa nahisgutan nga scientific journal diin gipatik ang pagtuon.

Matud sa DOH ug sa TAG niini, segun sa World Health Organization, wala pay datus nga matandi kabahin sa immunity nga makuha sa lawas human maagii sa sakit.

Kahinumduman nga ang University of Hongkong nagpagawas og pahayag diin matud pa nila, ilang nakuhaan og dokumentaryo ang usa ka pasyente nga nauli-an na sa pagtakud sa COVID, apan natakdan pag usab.

Niini, butyag sa DOH, ilang hugot nga gitutokan ang nahisgutan nga pag-angkon sa Hongkong, ug kanunay sila nga andam sa pagtimbangtimbang ug paghimo og aksyon sa higayon nga may magamit na nga scientific nga kasayuran.

Taliwala niining tanan, tambag sa DOH ngadto sa tanan, mas maayo pa nga masubrahan sa pag-amping kay sa matakdan na hinuon.

“Dili nato buot nga ang mahitabo, kadtong mga tawo nga una na nga natakdan ug na-ayo na sa sakit, magkompyansa  na kay mituo nga nakabaton na ang ilang lawas sa immunity batok sa sakit,” pahayag sa DOH.

Gipasabut sa ahensya nga hangtud nga tino na nga masabtan kon unsa kining sakita nga atong gisagubang karon, kinahanglan gayud nga  ang tanan,  mosunod sa minimum health standards sa paggamit sa face masks, pagpanghunaw permi ug  ang pagsunod sa social ug physical distancing.

Panapos sa DOH, niining  panahon nga ania kita sa taliwala sa way kasegurohan niining public health crisis, ang pagsalig sa siyensya ug  ang piho nga panghunahuna, mao gayud ang atong kasaligan nga giya. (rahc/PIA-7/Bohol)