Ni Rey Anthony H. Chiu, PIA

Sa pipila ka sakop sa Bohol Chamber of Commerce and Industry (BCCI) nga misanong sa survey nga magtan-aw unta sa epekto sa pandemya sa mga negosyo sa Bohol, nahibaw-an nga 15 porsyento lamang ang nanira sa ilang negosyo.

Hinuon, sa 76 ka nga sakop sa BCCI nga may maayo og records, 26 lamang ang miapil sa survey nga gipadagan sa kahugpungan aron tumbokon ang epekto sa coronavirus disease ug ang mga lakang nga gihimo paglikay niini.

Sa datus nga gipaambit ni BCCI Executive Director Rolaine Bautista didto sa Bohol Inter-Agency Task Force on Strategic Communications Cluster, gitaho ni Bautista nga sa ilang survey nga gitubag sa 26 ka aktibong sakop nga mga negosyante ug mas daghan nga mga tenants sa mga malls, 27 sa 151 ka mga stalls ug dagkong negosyo ang nagsira kay mibati nga maalkansi tungod sa COVID-19.

Kasagaran sa mga nanira, mipasabut nga ang kakuwang na sa halin, ug  ang pagkahurot sa capital tungod sa kalit nga pagmandu sa pagpanira ug pag-abag sa mga trabahante nga apektado usab.

May mga apektado usab sa napa dyutay nga delivery sa mga supply, pagsaka sa abangan ug ang pagpangbayad sa mga nahuwam nga puhunan. 

Apan bisay sa dyutay nga porsyento sa nanira, lahi ang hulagway nga nakita sa BCCI sa mga trabahante sa nga negosyo nga nanira.

Sa mga negosyo nga nanira, mikabat sa 1,529 ang nawad-an sa trabaho o kinatibuk-an nga 29 porsyento sa 3,671 nga mga trabahante nga nagpabilin pa gihapon nga may trabaho.

Wala man usab permanente nga nanira ang uban nga negosyo, nasayran sa BCCI nga pipila kanila nga mga establisemento nga bukas pa, nag-operate sa mas mubo nga oras, mag-abli sa pipila lamang ka adlaw, o nagpahimo og preventive maintenance sa ilang mga gamit ug nagpa-ayo sa mga pasilidad aron walay empleyado nga mangataktak.

Sa mga trabahente, inay motrabaho sa 7 ka adlaw, may mga gipakunhoran na lamang sa 5 ka adlaw, samtang may mga naabtan sa duha ngadto sa tulo ka adlaw nga trabaho isip alternate duty, o kinensena na lamang.

May nasayran usab sa survey nga temporary nga gipaundang apan wala taktaka, gisagop lamang ang temporary nga leave nga walay sweldo ug mobalik ra pohon human sa pandemya.

Sa mga nagpabilin sa trabaho, ang kakuwang sa panakyanan dugangan pa sa sayo nga curfew moay kasagaran nga napaambit nga suliran.

Matud pa, magdali og gawas sa trabaho-an, dayun magdali usab og sakay kay basin og maabtan sa curfew. (rahc/PIA-7/Bohol)