Sinulat ni Rey Anthony Chiu

Gikalipay sa mga taga Rizal Batuan Bohol ang napabag-o nga sistema sa paghimo ug plano pangkaugmaran sa ilang barangay, butang nga karon mahimo na nilang angkonon nga sila gayud ang naghimo ug ilang hinaguan.

Didto sa Dagyawan sa Barangay: Talakayan at Serbisyo Caravan niadtong Setyembre 14, 2021, gipadayag sa mga taga Rizal Batuan ang kaikag nga trabahoon ang pagduso sa ilang mga plano aron kapundohan sa mga ahensya sa  kagamhanan, alang sa ilang kaayohan.

Ang Dagyawan, matud pa ni Department of Interior and Local Government Bohol Provincial Director Jerome Gonzales, may higayon nga ang komunidad molingkod aron debuhoon ang ilang mga laraw sa pag-ugmad sa ilang lugar.

Kini, matud niya, sahi sa naandan kaniadto nga ang mga ahensya sa goberno maoy kasagaran magpahamtang sa mga proyekto ngadto sa kabarangayan.

Kini nga karaang nga sistema, kasagaran maoy kinasinugdanan sa pagpasagad sa mga proyekto ug imprastraktura nga gipabarug sa barangay, tungod kay walay pagbati nga lakip ang komunidad niini.

Sa talakayan sa mamamayan nga parte sa Dagyawan, pinaagi sa paggiya sa mga taga DILG, dungan nga tun-an sa barangay ang ilang mga katinguhaan, ug gikan dinhi, mamugna ang plano nga pangkaugmaran, segun sa panginahanglan sa kadaghanan, dugang pagpasabut ni PD Gonzales.  

Ang maong barangay nga kanhi gituok sa kalisang tungod sa presensya sa mga rebelde nga walhon, ang Rizal karon hinay na  nga miliskuhag gikan sa   gapos sa kahadlok sa mga kauban sa barangay nga naglihok sa komunista nga ideyolohiya kaniadto.

Apan, human nakahukom ang barangay nga talikdan na ang ngi-ob nga kagahapon, didto na nila nasinati ang presensya sa kagamhanan nga nanalipod sa ilang mga katungod.

Daku na kayo ug kalinan, butyag ni Kapitan Rolando Pataca, samtang nagsud-ong sa mga ka taga barangay nga nagpila alang sa hinabang ug nga serbisyo nga gidala sa mga nasudnong ahensya sa kagamhanan ngadto sa iyang barangay.

Gawas sa mga hinabang nga gikan sa  Department of Social Service and Development (DSWD), Department of Agriculture, Office of the Provincial Agriculture, lokal nga kagamhanan, servisyong medical gikan sa Department of Health ug sa Medical Outreach Unit sa Kapitolyo, libre nga tupi  sa Philippine national Police ug Philippine Army,  may gilusad usab didto nga barangay nailhan sa PNP.

Apan mas nahinam ang kadaghanan sa pagpamati sa mga nasudnong ahensya sa kagamhanan nga mihatag sa ilang mga commitment sa   mga proyekto nga gilaraw sa barangay nga ilang kinahanglanon.

Gitumbok sa mga taga didto ang pagpahiluna sa Covered Court sa ilang mini-public market ug Barangay Hall, pagpatukod ug dugang tunghaan sa Rizal Elementary ug Rizal National High School, ug mga farm to market roads nga mopasayon sa pagsulod sa mga sakyanan sa hilit nga lugar sa barangay.

Hinuon, gipasabut usab sa mga representante sa mga ahensya nga ang mga proyekto nga gisugyot, iduso una isip proposal nagdto sa mga buhatan sa Department of Public Works and Highways, Department of Education, Department of Agriculture ug ubang ahensya nga may mga pundo nga gitagana alang niini.

Niini, gipanaad sa mga opisyal sa barangay nga ilang pangunahan ang pagduso sa mga proyektong ilang gipili, alang sa pagpundo niini, sa bisan asa nga ahensya sa kagamhanan nga natungdan.