Sinulat ni Elvira Bongosia
Sa paghandum sa World Mental Health Day karong tuiga, si Presidente Ferdinand “Bongbong” R. Marcos Jr. miingon nga ang pagtubag sa mga kabalaka sa kahimsog sa pangisip kinahanglan usa ka nag-una nga prayoridad sa tibuok kalibutan, kauban ang pagbag-o sa klima o climate change, kakabus, ug panagbangi.
“Ang mental health ay nararapat na maging bahagi ng mga prayoridad na usaping pandaigdigan,” matud pa ni PBBM.
Tuyo sa paghandum sa World Mental Health Day nga patas-an ang kahibalo sa mga isyu sa mental health o kahimsog sa pangisip.
“Ang kalusugang pangkaisipan ay nararapat na maging bahagi ng mga prayoridad na usaping pandaigdigan — kasama ng climate change, kahirapan at kapayapaan ,” matud pa ni Pangulong Marcos sa iyang official Facebook page.
Matud pa nga sa gi-agiang krisis sa milabay nga duha ka tuig, gisulayan ug maayo ang kalig-on sa pangisip sa matag usa mao nga ang pag-atiman ug pagkamabinati-on sa uban gikinahanglan karon ug labaw pa kay sa kaniadto.
“Maging maingat at suportahan natin ang isa’t isa,” awhag pa ni Pangulong Marcos.
Dili ikalimod sa tanan nga tungod sa kahimtang karon nga daghan pa ang nasakit ug na-apektuhan sa Coronavirus disease (Covid) ug tungod sa pandemya, daghan ang nawad-an ug trabaho o panginabuhian, ug daghan ang na-depress ug kini mao ang importante nga magtagad ug mag-edukar sa usag-usa mahitungod sa mental health.
Kahinumdoman nga ang National Institute of Mental Health nag-ingon nga ang kahulogan sa sakit sa pangisip mao ang pisikal nga sakit sa utok nga hinungdan sa kasamok sa panghunahuna, pamatasan, kusog o emosyon nga nagpalisud sa pagsagubang sa ordinaryong panginahanglan sa kinabuhi.
Daghang mga tawo ang wala magpatambal tungod sa stigma nga gilakip o sayop nga panghunahuna nga kung sila adunay problema sa kahimsog sa pangisip, mahunahuna dayon sila nga buang, hiwi, krungkrung ug uban pang mga ngalan. Mao nga kinahanglan gyud nga magbantay kita kung kanus-a kita mangayo ug tabang ug kung kinsa ang duolon.
Sayop nga adunay problema sa panghuna-huna ug magpagapos o mapriso kay maulaw ang uban nga makahibalo niini.
Matod sa mga espesyalista, kung pasagdan lang, nagkahulogan ug mas dako nga gasto. Dugang pa sa dili produktibo sa eskwelahan o opisina, ang mga oportunidad maminusan o mawala ug ang risgo sa paghikog motaas. (ecb/PIA7-Bohol)