Sinulat ni Rey Anthony Chiu

Dala sa daku nga kibra sa bahin sa Bohol gikan sa National Tax Allocation (NTA), kinatibuk-an nga P18 milyones usab ang kunhod sa pundo sa Bohol alang sa Assistance to Individuals in Crisis Situations (AICS). 

Ang AICS maoy kabahin sa protective nga mga serbisyo sa Department of Social Welfare and Development (DSWD) aron makatabang sa mga kabus, nasalikway ug mga tawo nga may mga kabilinggan sa kinabuhi nga dili na ikatandi sa kasagaran. 

Kini nga serbisyo nga pundohan ilawom sa AICS naglangkob sa tabang pinansyal sama sa cash o suwat garantiya aron may ikapasal sa kapaninguhaan sa tabangan nga tawo o banay, ug tabang material sama sa tabang nga mataryal apan dili pagkaon. 

Sa tabang pinansyal, mahimo makatabang ang DSWD AICS sa plete alang sa labing importante nga byahe subay sa gilagda sa MC No. 11 series of 2019 ug dinhi lamang sulod sa Pilipinas. 

Makatabang usab ang DSWD AICS sa pagpalit ug tambal ug pagbayad sa ospital ug sa mga operasyon sa mga kabus ug nalupigan. 

May AICS usab sa DSWD sa pagpalubong ug bayad sa mga galastohan kalabut niini sama sa pagpa-transport sa patayng lawas pauli sa ilang pinuy-anan ug paglubong sumala sa kustombre sa namatay. 

Aduna usab AICS alang sa tabang sa edukasyon sama sa alang sa working students nga anaa sa public high school, vocational/technological schools, state colleges ug universities.

May AICS usab alang sa tabang sa pagkaon ug ubang batakan nga sustento, mahimong food packs, ipaagi sa cash o voucher, o cash assistance ug ubag kalihokan nga maksuporta satawo o banay nga anaa sa panginahanglan sa dinalian nga tabang.

May AICS usab sa psychosocial Intervention sa mga naa sa krisis sa kinabuhi sama sa paghatag ug therapy nga makahupay sa psychological ug emotional nga mga suliran.

Sa kadaghan sa tabanganan nga mga kahimtang, gipahibaw na daan ni Gob Aumentado ang Sangguniang Panlalawigan sa sitwasyon: ang pundo sa AICS sa Bohol nga gipatuman sa Office of the Provincial Social Welfare and Development Office (OPSWD) makaltasan ug P18 milyones. 

Gikan sa P88 milyones nga budget sa 2022, dala sa nakunhoran nga pahat sa Bohol sa NTA, P40 milyones na lamang ang magamit sa 2023.

Sa taho ni OPSWD Officer Carmelita Tecson, hangtud sa December 31, 2022, ang OPSWD nakaalagad sa kinatibuk-ang 10,977 kliyente sa AICS aron matubag ang dinaliang panginahanglan sa medical, pagpalubong, transportationug ubang tabang; 

Niining tuiga, hangtud sa February 3, 2023, ang OPSWD nakaalagan na sa 2,087 ka AICS clients ug nakahatag nag kinatibuk-ang P 9,558,460.  

Kini nagpasabut nga sa sunod nga 11 ka buwan, aduna na lamang P31 milyones nga pwede magamit alang sa AICS. 

Subay niini, kon mapasulod sa programa nga paggasto, dili molapas sa P2.8M ang kinahanglang mapahatag sa OPSWD sa ilang serbisyo sa AICS aron dili mahubas ang pundo ug molahutay taman sa Disyembre niining tuiga.