Konsumidor sa BWUI giawhag nga magbinantayon sa “after
meter leakages”

Sinulat ni Victor M. Tambis
Isip naghatag ug serbisyo sa panubig ngadto sa mga kosumidor
sulod sa gialagaran nga mga lugar, ang Bohol Water Utilities, Inc.
nag-awhag sa mga konsumidor sa pagmabinantayon sa ilang
mga linya sa tubig aron malikayan ang mga leakage.
Niining maong paagi, dili mausik ang tubig ilabi na kay ang usik
nga tubig tungod sa leakage, makarga man sa metro sa
konsumidor.
Ang kasagaran nga mahitabo mao kini: tungod kay ang water
meter anaa gyud ibutang buyon sa kalsada, ang panimalay sa
konsumidor nga anaa nahimutang sa interior nga bahin ug halayo
sa kalsada, magahambin gyud ug mga linya sa tubig nga
nagkutay gikan sa water meter haduol sa kalsada padulong sa
panimalay nga naa sa interior nga bahin. Ug kining maong mga
linya nga nagakutay, maagi-an sa sa mga tawo nga magalakaw
ug mga sakyanan nga magadagan.
Mao kini ang kasagaran nga hinungdan sa gitawag ug “after
meter leakages”.
Ang konsumidor nga adunay “after meter leakages” makasinati
gayud ug pagsaka sa balayrunon sa tubig tungod kay ang mga
nausik nga tubig nga dala sa “after meter leakages” adto man
makarga sa metro sa konsumidor.
Mao kini ang kasagaran nga mga hinungdan ngano nga mokalit
pagsaka ang balayronon sa usa ka konsumidor nga makasinati
ug leak sa mga linya nga susama niini ang sitwasyon.

Lain nga rason sa mga “after meter leakages” mao ang dautan ug
depektoso nga mga tanke sa toilet bowl.
Kun adunay deperensya ang tangke sa toilet bowl, magsigi kini
ug karga ug tubig nga dili makapuno sa maong tanke.
Kini tungod kay ang tubig moderecho man ug hagbong ngadto sa
bowl ug derecho usab sa septic tank nga dili mamatikdan sa
konsumidor.
Aron malikayan kini, kinahanglan nga himoon ang pag check sa
maong tangke sa toilet bowl.
Aron sigurado nga walay tubig nga mausik kay moderecho ug
hagbong ngadto sa septic tank, e-sira lang ang linya paingon sa
toilet bowl tank ug gamit na lang ug gamay nga balde sa panahon
sa pag flush sa toilet.
Atong hinumduman nga kung dili mabantayan ang maong mga
leakage, mahimong ma doble ang balayronon sa tubig matag
bulan, ilabi na kung kusog ang pressure sa tubig sa maong lugar.
Ang responsibilidad sa Bohol Water Utilities, Inc, (Bohol Water)
kutob lamang sa water meter o sa mga stub-out diin anaa
gibutang ang mga metro. Lapas niining maong dapit,
resposibilidad na kana sa konsumidor.
Usa kini sa mga pama-agi nga gi-awhag sa Bohol Water aron
malikayan nga mausik ang tubig ug aron usab ang pagdaginot
niini.

DOLE nagtakda ug dugang mga lagda alang sa
pagpugong/kontrol sa HIV/AIDS sa mga trabahoan

Sinulat ni Elvira Bongosia
Ang Department of Labor and Employment (DOLE) niadtong
Huwebes nagpagawas ug dugang mga palisiya aron masiguro
ang epektibo nga pagpugong ug pagkontrol sa Human
Immunodeficiency Virus/Acquired Immunodeficiency Syndrome
(HIV/AIDS) sa mga trabahoan.
Sa Labor Advisory No. 22, giawhag ni DOLE Kalihim Bienvenido
Laguesma ang mga employer sa pribadong sektor sa paghatag
sa ilang mga empleyado ug akses sa lain-laing mga serbisyo nga
may kalabotan sa panglawas sama sa paghimo sa usa ka
programa sa pagpugong ug pagkontol sa HIV/AIDS sa trabahoan
uban sa paglakip sa mga kalihokan nga may kalabotan sa
pagpataas sa kahibalo, pag-refer sa mga empleyado nga
nanginahanglan ug HIV/AIDS-related health services ngadto sa
gipabilin nga mga ospital sa health department ug social hygiene
clinics, ug pag-akses sa mga serbisyo ug pasilidad sa healthcare
sama sa gihatag sa PhilHealth Konsulta Package, alang sa mga
empleyado nga nagkinahanglan ug dugang eksaminasyon.
Gidasig usab sa DOLE ang mga kompanya sa paghatag ug mga
trabaho ug kahikayansa mga empleyado nga nanginahanglan ug
medikal nga atensyon tungod sa ilang sakit.
Kini naglakip sa bayad nga mga benepisyo sa leave dugang pa
sa kasamtangan nga leave benefits ubos sa polisiya sa
kompanya, collective bargaining agreement, Labor Code of the
Philippines ug mga espesyal nga balaod; flexible nga mga
kahikayan sa trabaho, pag-reschedule sa mga oras sa trabaho,
ug pagsagop sa ubang mga kahikayan sa trabaho, lakip ang
telecommuting, ug uban pang mga benepisyo.
Gipahinumdoman usab sa DOLE ang mga employer nga
ampingan ang confidentiality sa medical records sa hingtungdan
nga empleyado subay sa Republic Act (RA) 10173 o ang Data
Privacy Act of 2012, aron malikayan ang dili awtorisadong pag-

akses, aksidente o supak sa balaod nga pagguba, pag-usab,
pagbutyag ug bisan unsang supak sa balaod nga pagproseso.
Alang sa mga kinahanglanon sa pagtaho, gimandoan sa DOLE
ang mga kompanya sa pagsumite sa DOLE
Regional/Provincial/Field Office, nga adunay hurisdiksyon sa ilang
trabahoan, sa annual medical report form nga nagpakita sa
gidaghanon sa HIV/AIDS-related nga mga kalihokan ug
pagpatuman sa programa sa ilang establisemento.
Ubos sa RA 8504 o Philippine AIDS Prevention and Control Act of
1998, ang DOLE ug ang Departamento sa Panglawas gimanduan
sa pag-supervise ug pagmonitor sa pagpatuman sa mga
probisyon sa balaod, ilabina sa preventive education ug sa
pagtuman sa mga katungod sa mga mamumuo nga nasakitan.
ang sakit.

Bohol nakadawat ug bag-ong ambulansya gikan sa
Embahada sa China

Sinulat ni Elvira Bongosia
Ang kagamhanang probinsyal sa Bohol nakadawat ug ambulance
unit nga nagkantidad ug P1.4 milyones gikan sa Embassy of the
People’s Republic of China.
Ang lalawigan sa Bohol maoy napili nga makadawat sa maong
emergency response vehicle.
Nagrepresentar sa kagamhanang probinsyal sa Bohol, gidawat ni
Gobernador Erico Aristotle Aumentado gikan ni Zhongbo Diao,
Chinese Consul-General Representative, ug Mr. Jingjin Guo,

Direktor sa Overseas Chinese Service Center, Cebu ug Bohol
Office ang ambulance unit.
“Ang maong sakyanan usa ka Foton Transvan HR Ambulance
nga nagkantidad ug P1.43 milyon, ug gigamit kini sa probinsya
alang sa paghatag ug serbisyong medical ngadto sa mga Bol-
anon,” matod ni Aumentado.
“Nagasimbolo usab kini sa lig-ong relasyon tali sa China ug
Bohol,” dugang pa ni Aumentado.
Kauban ni Aumentado sa pag-abiabi sa mga bisita mao sila si
Bise Gobernador Dionisio Victor Balite, Provincial Health Office
(PHO) Head Dr. Reymoses Cabagnot, Provincial Legal Office
Head Lawyer Handel Lagunay, Supervising Administrative Officer
John Maraguinot, PHO, ug GO-Medical Outreach Unit Staff.

Ang Foton Transvan HR Ambulance nga gihatag sa Embahada
sa China sa kagamhanang probinsyal sa Bohol gamiton sa
probinsya alang sa paghatag ug serbisyong medikal ngadto sa
mga Bol-anon, matod pa ni Gob. Erico Aristotle Aumentado.
(Hulagway gikan sa PiMO)

Trabaho sa Executive branch karong Lunes sa hapon,
gisuspenso sa Malacañang

Sinulat ni Elvira Bongosia
Ang Malacañang nipagawas niadtong Huwebes sa Memorandum
Circular (MC) No. 32 nga nagsuspinde sa trabaho sa mga
buhatan sa gobyerno ubos sa Executive branch gikan sa alas 3
sa hapon karong Lunes, Setyembre 25, kalabot sa pag-obserbar
sa Family Week.
“This Office also encourages all government workers in the
Executive branch to fully support the programs and activities
relative to the observance of Family Week, as organized by the
National Committee on the Filipino Family (Kini nga Opisina nag-
awhag usab sa tanang mga trabahante sa gobyerno sa Executive
branch nga hingpit nga suportahan ang mga programa ug
aktibidad kalabot sa pag-obserbar sa Family Week, nga gi-
organisa sa National Committee on the Filipino Family),” base sa
nakalatid sa memo nga gilagdaan ni Executive Secretary Lucas
Bersamin.
Matud pa usab sa memo nga ang pagsuspenso sa trabaho sa
tanang sanga sa gobyerno, sa mga independenteng komisyon o
mga sanga niini, ug sa pribadong sector gidasig, aron mahatagan
ang tanang pamilyang Pilipino sa hingpit nga kahigayonan sa
pagsaulog sa ika-31 nga National Family Week.
Nakalatid usab sa memo nga mo-epekto dayon, kadtong mga
ahensya kansang mga gimbuhaton naglakip sa paghatod sa mga
batakang serbisyo ug panglawas, pagpangandam, pagtubag sa
mga katalagman ug kalamidad, ug ang paghimo sa uban pang
mahinungdanong serbisyo magpadayon sa ilang operasyon ug
maghatag sa gikinahanglang serbisyo.
Ang pag-isyu sa Palasyo subay sa Proclamation No. 60 (s. 1991),
nga nagdeklarar sa kataposang semana sa Setyembre sa matag
tuig isip Family Week, ug paghatag ug panahon sa mga
trabahante sa gobyerno ug sa ilang mga pamilya sa pagsaul sa

Kainang Pamilya Mahalaga Day subay sa Proclamation No. 326
(s. 2012).