Japan delegation sa 29th PWWA SUMMIT mibisita
sa BOHOL WATER ug sa OHAN SPRING

Mga delegado gikan sa Japan nga pinanguluhan ni Mr.
Hidekazu Kuraya ug mga delegado gikan sa Bohol Water nga
pinanguluhan ni General Manager Marnellie Bautista..

Sinulat ni Engr. Lito Jawa ug Engr. Nilo Miculob
Ang 9-man delegation sa Japan nga mitambong sa 29th
PWWA SUMMIT nga gihimo dinhi sa Bohol niadtong Oktubre
4-6, 2023, mibisita sa buhatan sa BOHOL WATER dinhi sa
dakbayan sa Tagbilaran ug sa dapit diin nahimutang ang
OHAN SPRING.

Ang maong Japan delegation pinangulohan ni Mr. Hidekazu
Kuraya, Head sa Water Supply Planning ang Guidance Office,
Japan Ministry of Health, Japan Waterworks and Sewerage ug
kauban usab sa maong grupo ang mga consultants sa water
treatment plant ug mga eksperto sa filtration equipment sa
maong nasud.
Ang 29th PWWA Summit didto himua sa Henann Convention
Center sa Panglao Island ug gitambongan kini sa nagkalainlain
nga mga water providers sa Pilipinas, pribado ug LGU
waterworks ug tinambayayongan sa Bohol Water Utilities, Inc.
Isip partner sa Philippine WaterWorks Association (PWWA).
Ang maong kalihokan usa ka international gathering nga
gilangkoban sa mga delegado nga naga-gikan sa Malaysia ug
Japan ug Pilipinas.
Gawas sa pagtambong sa PWWA Summit, ang maong grupo
gikan sa Japan, mibisita usab sa opisina sa Bohol Water aron
sa pag obserbar sa waterworks system niini. Lakip usab sa
ilang gibisitahan mao ang proposed water treatment plant site
sa Bohol Water nga nahimutang sa Barangay Lourdes, Cortes.
Ilang nakita nga ang Bohol Water potensyal nga mopalambo sa
kalihukan sa panubig sa Tagbilaran ug sa naglibot nga mga
kalungsuran. Tungod niining, mipadayag ang mga delegado
gikan sa Japan nga andam sila na motunol ug mopa-ambit sa
ilang kasinatian ug mga teknologiya sa panubig ug uban pa,
lakip pa bisan ang pohunan kon gikinahanglan, aron sa pag
ugmad sa maong plant site kon.
Ang maong Japan group mipadayag usab sa ilang kahinangop
ug kalipay nga gihatagan sila sa Bohol Water ug kahigayonan
nga makapa-ambit sa ilang kasinatian ug mga teknolohiya sa
natad sa panubig.
Mibisita usab ang maong hut-ong sa buhatan sa mayor sa
Tagbilaran City lakip na ang lungsod sa Dauis.

Pahinumdom sa DILG sa mga kandidato sa BSKE:
likayan ang pagpamalit ug boto, pagbaligya sa boto

Pahayag sa DILG sa pagsugod sa panahon sa kampanya alang sa
Barangay ug Sangguniang Kabataan Elections karong Oktubre 30,

  1. (Hulagway gikan sa DILG)

Sinulat ni Elvira Bongosia
Gipahinumdoman sa Department of the Interior and Local Government
(DILG) ang mga kandidato sa umaabot nga Barangay ug Sangguniang
Kabataan elections (BSKE) batok sa mga aksyon nga makonsiderar nga
pagbaligya o pagpalit ug boto.
Ang DILG nihimo sa pahinumdom sa pagsugod sa campaign period
adlaw’ng Huwebes, Oktubre 19, alang sa Oktubre 30 nga eleksyon.
Matud pa sa DILG, hingpit nga gidili ang pagdala ug salapi, bayad nga
sobre, bag, groceries, token o bisan unsa nga adunay kantidad nga
adunay sample ballots.

Bisan ang saad sa paghatag ug bisan unsa ngadto sa usa ka tawo bugti
sa boto usa usab ka kalapasan sa balaod sa eleksyon.
Limitado usab sa usa ngadto sa duha ka watchers alang sa usa ka
kandidato sa usa ka presinto.
Gidili usab ang pagbaton ug blangko nga orihinal nga balota sa adlaw sa
piniliay gawas lang niadtong gitugotan sa Commission on Elections
(Comelec).
Gidasig usab sa departamento ang mga kandidato sa pagbasa sa
"Official COMELEC Primer of the Committee on Kontra
Bigay" mahitungod sa vote-buying ug vote selling.
“Voting is a sacred exercise of our democratic rights. Napakahalaga ng
inyong mga boto lalo na’t malaki ang papel na ginagampanan ng mga
barangay sa pagpapatupad ng mga programa at polisiya ng pamahalaan
(Ang pagbotar usa ka sagrado nga paggamit sa atong mga
demokratikong katungod. Importante kaayo ang inyong mga boto ilabi
na kay dako ang papel sa barangay sa pagpatuman sa mga programa
ug polisiya sa gobyerno),” matud pa sa opisyal nga pahayag ni DILG
Kalim Benjamin Abalos Jr.

Implementasyon sa Anti-Money
Laundering ug counter-terrorism
financing strategy, gipadali ni PBBM

Sinulat ni Elvira Bongosia

Ang Malacañang nipagawas ug Memorandum Circular (MC) No. 37
niadtong Lunes, nga nagmando sa dinalian nga pagpatuman sa National
Anti-Money Laundering, Counter-Terrorism Financing ug Counter-
Proliferation Financing Strategy 2023-2027 sa gobyerno ug nanawagan
sa mga hingtungdang ahensya nga suportahan ang mga paningkamot
sa pagpakigbatok sa money laundering ug terrorism financing risk
assessment.
Ang memorandum nga gilagdaan ni Executive Secretary Lucas
Bersamin, gitahasan usab ang tanang mga hepe sa ahensya sa
pagrepaso ug pag-assess sa ilang mga deliverable ubos sa ICRG Action
Plan, pag-assign sa mga focal person aron makompleto ang
deliverables sa Nobyembre 30, 2023, ug magtukod ug mekanismo sa
pagmonitor sa pag-uswag sa matag deliverable.
Ang National AML/CFT Coordinating Committee (NACC) Secretariat
gimandoan sa paghatag sa tanang hingtungdan nga mga ahensya sa
tagsa-tagsa ka mga deliverables ug mga target sa opisina ubos sa
International Co-operation Review Group (ICRG) Action Plans ug uban
pang may kalabotan nga mga dokumento lakip na ang may kalabotan
nga mga resolusyon sa NACC.
Ang memorandum nagmando usab sa AMLC sa pagsumite sa opisina
sa Executive Secretary, pinaagi sa Office of the Deputy Executive
Secretary for Legal Affairs, ug usa ka komprehensibo nga taho sa
kahimtang sa pagpatuman sa NACS 2023-2027, labi na ang Strategic
Objective 1, sa dili pa ang Disyembre 8, 2023.
Ang AMLC magsilbi usab nga nanguna nga ahensya sa ML/TF NRA
Working Group ug maghimo ug mag-isyu ug mga giya alang sa
epektibong pagpatuman sa sirkular.
Mahimo usab nga tawagan sa konseho ang departamento sa gobyerno,
ahensya, apil ang mga GOCC ug imbitahon usab ang mga LGU ug
pribadong sektor nga maghatag tabang sa pagkab-ot sa mga katuyoan
niini ubos sa kasamtangang mga balaod ug lagda.
Ang implementasyon sa memorandum circular pagapundohan pinaagi
sa tagsa-tagsa ka gahin sa mga hingtungdang ahensya sa gobyerno ug
sa corporate operating budgets sa mga hingtungdang GOCCs.

KALAMPUSAN SA PPOC
Gob Aris, emosyonal sa 63 ka
Kanhi rebelde’ng misurender

Sinulat ni Rey Anthony Chiu
Emosyonal nga gihangop ni Gobernador Erico Aristotle Aumentado ang
61 sa 63 ka mga kanhi rebelde nga nanumpa atubangan sa mga sakop
sa Provincial Peace and Order Council (PPOC) sa ilang pagbalik sa
sabakan sa balaod, Oktubre 18, 2023.
Halos dili na kapugngan sa gobernador ang ilang luha samtang nag-
atubang sa labing baga nga bahan sa mga katibong manggugubat, nga
lumilihok ug mga Militia ng Bayan nga mingbalik sa sabakan sa balaod,
pipila ka buwan nga gikasulti sa batan-ong gobernador ang mga rebelde
aron aghaton nga magpuyo na sa patag nga malinawon.
Nasubo kita, sanglit, kon misanong pa dayon unta sa panawagan nga
motahan na, kauban pa unta ninyo dinhi ang mga kaigsoonan nato nga
nakalas niadtong katapusang engkwentro, saysay sa gobernador.
Ang mga mingtahan, ug nanumpa nga modapig na sa nasud ug bandila
nga Pilipinhon, kombinsido na nga manginabuhi nga linaw ug hapsay,
ug gani, mingsugot na nga hinganlan, ug kuhaag hulagway, bisan pa
man sa lagda sa prensa nga tamdun pa gihapon ang ilang mga
katungod.
Miangkon nga mga sakop sa armadong pakigbisug ug ang uban mga
opisyales ug sakop sa partido Communist Party of the Philippines, New
Peoples’s Army ug National Democratic Front (CPP-NPA-NDF) sakop
ug opisyales sa Bol-anong Artista nga May Diwa ni Dagohoy
(BANSIWAG), Bol-anong Kahugpungan Kilusang Nangisda (BOKANA),
Sandigan sa mga Bol-anong Kababayen-ang Nanguma ug Nanagat
(SABAKAN), Hugpong sa mga Mag-uuma nga Bol-anon (HUMABOL),
Talibon, Trinidad Farmers Associations (TTFA), Kabatan-onan para sa
Kalambuan sa Nasud (KAPAKANAN), ug Alayon sa mga Mag-uumang
Candijaynon (AMACAN), and 61, naglakip na usab sa igsoon sa usa sa
mga napatay niadtong Septembre 7 sa Campagao.
Kahinumduman nga pila ka semana sa wala pa ang engkwentro,
nagpadala ug mga tawo si Gob Aris ngadto sa mga rebelde aron itunol
pa gihapon ang kamot sa kalinaw, apan, matud pa sa gobernador,
naapsan sa panahon.

Gawas sa pormal nga pagsurrender ug pagpanumpa sa mga kanhi
rebelde nga karon ilhon na nga kauban sa reporma, gitahan usab
ngadto sa gobernador ang usa ka armas nga 38 revolver nga may 4 ka
buhing bala.
Sa ilang pagtahan ug balik sa goberno, gitanyag sa gobernador ang tag
P10 mil sa matag us aka ming surrender, bisan pa sa iyang padayon
nga pagpanawagan ngadto sa tua pa sa bukid nga magpuyo na nga
ikauban ang banay sa walay kukahadlok nga balikan sa pagrecruit.
Segun sa talaan sa Provincial Social Welfare and Development kinsa
maoy secretariat sa Ending Local Communist Armed Conflict (ELCAC)
ug naghupot sa listahan sa mga mingsurrender na, sukad sa 2018,
mikabat na sa 87 ka mga kanhi rebelde ang mingsurrender, sulod sa
unom ka tuig.
Kini nga kadaghanon, kausa ra nga gilumpag sa 63 nga karon gidawat
sa Kagamhanang Probinsyal, ubos sa pagdumala ni Gob Aumentado.
Daghan kaayong salamat sa inyo nga pagsalig sa ato nga
administrasyon, matud pa sa gobernador.

GIHANGOP SA PPOC. Emosyonal si Gob Aumentado, ilabi na kay
matud niya, makauban pa unta karon nga magmalinawon kadtong mga
namatay samtang naapsan sa mga panghitabo ang uban sa 63 nga
mingsurrender nga mga naglihok sa kalihukang walhon, lakip na ang
lider sa HUMABOL nga si Danilo Olayvar (tunga). (Hulagway gikan sa
PIA-Bohol)

OWWA may ihatag nga ‘critical assistance’ sa mga Pinoy
nga naapektuhan sa Israel, lakip na ang airfare coverage

Sinulat ni Elvira Bongosia
Ang Overseas Workers Welfare Administration (OWWA) nga
gipangulohan ni Administrator Arnaldo Ignacio nilusad ug mga programa
sa pagtabang aron suportahan ug mahatagan ug hinabang ang mga
overseas Filipino workers (OFWs) nga naapektuhan sa bag-ohay nga
panagbangi sa Israel.
Sa pag-ila sa dinalian nga panginahanglan sa pagtabang sa mga
Pilipino nga naipit sa sitwasyon, ang OWWA mipakusog sa ilang mga
paningkamot aron masiguro ang kaayohan sa atong mga minahal nga
kababayan.
Ang OWWA migahin ug pinansyal nga tabang sa matag Filipino nga
trabahante nga naapektuhan sa Israel ug giapod-apod kini sa lugar.
Kini nga hinabang pinansyal nagtumong sa pagtabang sa mga OFW nga
matubag ang dinalian nga mga nag-unang panginahanglanon ug
mapagaan ang ilang pinansyal nga mga palas-anon niining lisud nga
mga panahon, ang OWWA miingon.
Sa paningkamot nga mahiusa pag-usab ang mga apektadong OFW sa
ilang mga pamilya sa Pilipinas, ang OWWA nagtanyag ug repatriation
assistance package nga P50,000 alang sa matag mobalik nga OFW.
Kini nga pinansyal nga suporta nagtumong sa pagtubag sa mga
panginahanglan sa ilang mga pamilya ug pagtabang kanila sa hapsay
nga pagbalhin balik ngadto sa ilang mga minahal sa kinabuhi.
Ang OWWA naghatag usab ug tabang alang sa transportasyon sa mga
OFW nga mouli sa ilang lugar. Nasabtan nila ang hagit sa logistik sa
pagbiyahe ug gipasalig sa pagsiguro sa usa ka hapsay nga pagbalhin
alang sa mga namalik nga trabahante.
Gawas niini, sa pag-ila nga pipila ka mga OFWs kinahanglan nga mag-
overnight sa Manila samtang naghulat sa ilang connecting flights pauli
sa ilang mga lungsod, ang OWWA naghatag usab ug mga hotel
accommodation aron magarantiya ang ilang kaharuhay ug seguridad
atol niining temporaryo nga pagpuyo.

Kini nga inisyatibo nagpamatuod nga ang OWWA nagpadayon sa
dugang nga milya sa pagtabang sa mga OFW. Ang OWWA nilusad sa
ilang Balik Pinas, Balik Hanap-buhay nga programa nga nagtumong sa
paghatag ug gahom sa reintegrated OFWs pinaagi sa paghatag kanila
ug mga kahigayonan sa panginabuhian sa ilang pagbalhin balik sa ilang
mga minahal sa kinabuhi.
Pinaagi niini nga programa, ang mga gipapauli nga mga trabahante
maka-akses sa pagbansay, tabang pinansyal, ug mga kahinguhaan aron
makasugod sa ilang kaugalingon nga negosyo o makaapil sa mga
kalihokan nga makahatag ug kita.
Ang OWWA komitado sa pagtabang niining mga tawhana nga makabalik
sa ilang nahimutangan ug matukod pag-usab ang ilang kinabuhi sa
Pilipinas. Ang halapad nga han-ay sa mga programa sa pagtabang sa
OWWA nagpakita sa ilang lig-on nga pasalig sa kaayohan ug kaayohan
sa mga trabahanteng Pilipino sa gawas sa nasud. Sa panahon sa krisis,
ang OWWA nagpabiling kasaligan ug lig-on nga kaalyado, naghatag ug
krusyal nga suporta aron maibanan ang mga kalisdanan nga giatubang
sa atong mga maisog nga kababayan.

Ang OWWA nagtanyag ug repatriation assistance package nga P50,000
alang sa matag mobalik nga OFW. Kini nga pinansyal nga suporta
nagtumong sa pagtubag sa mga panginahanglan sa ilang mga pamilya
ug pagtabang kanila sa hapsay nga pagbalhin balik ngadto sa ilang mga
minahal sa kinabuhi. (Hulagway gikan sa OWWA)

BALAK

UNSA’Y SUKDANAN SA TINUOD NGA GUGMA

Sinulat ni Engr. Rogelio Podelino

Ang tinuod nga gugma wala’y sukdanan
Dili parehas sa bugas nga naa’y gantangan
Ang tinuod nahigugma anfam mosakripisyo
Bisan iyang kinabuhi andam itahan para nimo
Ang tinuod nahigugma mora’g bu-ang
Mangita ug paagui aron siya mahimutang
Sagubangon ang tanan’g kalisdanan
Para iyang tinguha matuman
Ang lalaki’ng tininuod ang iyang gugma
Buhaton tanan’g paagui malipay ang dalaga
Dili siya buot nga maguol ang babaye
Kalipay niya magtan-aw babaye sigui’ng ngisi
Iya’ng pangandoy dawaton na ang guitanyag
Gugma sa iyang dughan nga guitanyag
Andam siya sa mga pag-antos
Para lamang iyang katuyu-an masantos
Sa una’ng panahon pagpangulitawo dili sayon
Guinikanan sa babaye ikaw magpa-uyon
Aron dili ka mahisagmuyo
Sa kanila ayaw pagpahilayo
Ang lalaki’ng nahigugma andam mag-antos
Aron iyang gugma’ng guitanyag siya masantos
Tanan buhaton sa lalaki nga nahigugma
Kay wala kon: UNSA’Y SUKDANAN SA TINUOD NGA GUGMA