BLCI nagpahinumdom nga mahimo na nga mo-claim sa ilang bill deposits and mga konsumidor
Sinulat ni Sheryl B. Paga
Ang Bohol Light Company Inc. (BLCI) nagpahinumdum sa mga konsumidor nga mahimo na nilang makuha ang ilang bill deposit kun:
- Wala silay sipyat sa pagbayad sa ilang bill sa kuryente, ug
- Wala silay record sa disconnection sulod sa milabay’ng tulo ka tuig gikan sa pagpayad sa aplikasyon alang sa koneksyon sa kuryente.
Ang pag-uli sa Bohol Light sa mga bill desposit ngadto sa ilang mga customer taud-taud na’ng gapadayon ug daghan na sa mga konsumidor nga tig-bayad sa ilang electric bills on or before due date, sa tulo ka tuig, ang nakadawat na sa ilang refunds.
Ang bill deposit maoy kantidad nga gibayad sa mga kostumer sa power distribution utility, isip garantiya nga mobayad gayud sila sa serbisyo sa kuryente nga gihatag sa utility provider, sama sa Bohol Light.
Ang kantidad nga gideposito gibase kini sa gisumite sa konsumidor nga electrical plan sa panahon nga sila nag apply sa koneksyon sa kuryente.
Adunay tulo ka mga pamaagi nga maka claim ang konsumidor ug refund sa bill deposit:
- Una, kadtong mga customers nga walay sipyat sa pagbayad sa ilang bill sa kuryente sa dili pa ang due date ug tukma gyud sa due date, sulod sa tulo ka sunod-sunod nga tuig, may katungod sa 100% refund sa ilang bill deposit.
- Samtang kadtong mga konsumidor nga dihay pipila ka buwan nga sipyat sa pagbayad sa ilang bill sa kuryente ug nilapas kini sa due date, sulod sa tulo ka tuig, mahimo gihapon nga mo-qualify alang sa refund pinaagi sa pag-compute sa average billing sa milabay’ng 12 ka buwan. Kung ang average bill mas ubos kaysa bill deposit, ang sobra nga kantidad sa deposit maoy mahimong i-claim isip refund.
- Ang laing pamaagi mao nga kung mahitabo nga ang usa ka customer adunay bill deposit nga mas ubos sa iyang binuwan nga konsumo sa kuryente. Pananglitan, ang bill deposit P8,000 apan ang average monthly consumption sa maong customer anaa sa P10,000, ang deposit mahimong ma claim sa kondisyon nga ang customer walay sipyat sa iyang pagbayad sa electric bill ug walay record nga disconnection sa milabay’ng 3 ka tuig.
Depende sa customer kun unsay paagi sa iyang pag-claim sa refund: mahimong derecho kini nga ihatag ngadto sa customer pinaagi sa cheke, o di gani, ibayad ang kantidad sa refund ngadto sa mosunod nga bill sa kuryente.
Ang pag-refund sa bill deposits mandato kini ubos sa Article 7 ug Article 28 sa Magna Carta for Residential Electricity Consumers diin gilatid nga ang usa ka customer nga relihiyosong gabayad sa iyang electric bills “on time” sulod sa milabay nga tulod ka tuig (o 36 months) ug walay record ug nga giputlan sa serbisyo sa kuryente maka-claim ug 100% refund sa deposit ug ang obligasyon usab sa pagbayad niini.
Kung aduna kitay mga pangutana o clarification kabahin sa proceso sa Curtomer Bill Deposit Refund palihog ug tawag lamang sa atong hotline numbers at (038) 412-3503 / 501-7762 local 101 or 202. Pwde usab kitang mo text or dial at 09318524311or send a message at Bohol Light Company, Inc. official chat box.
BWUI nagpadayon sa “maintenance work” sa mga linya sa tubig
Sinulat ni Victor L. Tambis
Makita sa hulagway sa itaas ang tInugyanan sa Bohol Water Utilities, Inc, (BWUI) nga nagmonitor sa linya sa tubig samtang ang road concreting contractor nagahimo sa ilang trabaho.
Subay sa programa pagmentenar sa mga linya sa Bohol Water sulod sa gialagaran nga mga lugar, gitotukan sa maong kompanya ang pag monitor sa mga trabaho sa road improvement project sa syudad aron malikayan nga maapektohan ang mga linya (main line) sa tubig nga anaa sa maong dapit.
Sa pag implementar sa Non-Revenue Water Reduction (NRWR) program sa maong kompanya, dako ug gikatampo sa pagsaka sa system’s loss ang mga usik nga tubig tungod sa mga leak sa linya ilabi na sa mga mainline.
Tungod sa kamahinungdanon sa maong kalihokan, gihatagan sa Bohol Water ug dakong pagtagad ang pagmonitor sa mga trabaho sa road improvement project kay sagad mao kini ang hinungdan sa pagkawala sa tubig sa usa ka lugar sa panahon nga matandog sa contractor nga nagtrabaho sa kalsada ang linya sa tubig.
Pinaagi sa masubsub nga monitoring sa mga trabaho sa road improvement ug paghimo sa dinaliang nga pag repair sa mga leak sa linya, ang system’s loss sa Bohol Water pagkakaron anaa sa 14%.
Sa padayon nga pag mentenar sa mga linya niini, giawhag sa maong Kompanya ang kooperasyon sa mga konsumidor pinaagi sa pag report dayon kon ugaling adunay mga leak nga mamatikdan aron mahatagan kini ug dinalian nga pagtagad sa mga tinugyanan sa Bohol Water.
Hangyo sa taga Batuan: di i-apil ang patag sa CHNM protection
Sinulat ni Rey Anthony Chiu
Dili na i-apil ang mga patag nga yuta ug kadtong una na nga natumbok nga alienable and disposable nga mga luna sa Chocolate Hills National Monument (CHNM) aron dili na kini mahi-apil sa mga lugar nga gipanalipdan ug kini matikad sa mga tag-iya niini.
Kini maoy usa sa mga gipangayo sa mga taga Batuan, kinsa nagkatapok alang sa us aka Prayer Rally, sa mismo nga adlaw nga gipabalik sa katungdanan human na-suspend ang mga opisyales sa Bohol tungod sa pasangil nga may mga kalabutan sa illegal nga pagtukod sa Captain’s Peak sa Sagbayan.
Ang Captain’s Peak, nga naa natukod sulod sa CHNM ug nadeklara nga nabukotan sa balaod sa protected area subay sa nadeklara nga expanded National Integrated Protected Areas Systems (eNIPAS), gipasangil nga natukod kay gitugotan sa mga gisuspenso nga mga opisyales.
Didto sa Prayer Rally nga giapilan nila ni Rev. Fr. Carmelo Tandugon sa local nga Parokya ni Santiago sa Batuan, United sa Church of Christ in the Philippines uban ni Pastor Abner Valiente, sa Seventh Day Adventist Church uban ni pastor Porferio Canda, sa Assemblies of God uban ni Pastor Roger Jimenez, sa Foursquare Church kauban ni Pastor Rodrigo Satdan, sa Baptist Church uban ni Pastor Carlos Villaruz, sa Jesus Miracle Crusade kuyog ni Pastor Chrispulo dela Cruz ug sa Iglesia ni Kristo uban ni Minister Generoso Comida, gipalanug sa mga lider sa pagtuo ang panawagan sa pag-amendar sa Republic Act 11083 o sa eNIPAS law.
Matud sa mga taga Batuan nga minglagda sa usa ka petisyon nga ilang iapadala sa mga tinugyanan nga natungdan, buot nila nga kabutangan ug tataw nga utlanan ang mga lugar nga nasakop sa protected areas, aron matumobok na ang unsa gyud nga angayan isipon nga Chocolate Hills ug unsa ang mga bungtod nga dili na makwenta nga apil sa Chocolate Hills.
Niini nga pamaagi, katugotan na ang lungsod nga maghimo ug mopalambo sa ilang mga eonomikanhong kalihukan aron magiyahan ang lungsod sa iyang importante nga nahimutangan aron makapagana sa negosyo.
Kahinumduman nga gipangtunolan ang kadaghanan sa mga taga Batuan sa Notices of Violations sa Department of Environment and Natural Resources (DENR) tungod sa walay pupananghid nga pagtukod sa mga gidili nga mga estraktura sulod sa protected areas.
Matud usab sa mga taga Batuan, may ikapakita sila nga mga dokumento ug titulo nga nagpamatuod nga ila na nga napanag-iya ang mga yuta nga karon nasukip sa protected areas.
Nunot niini, matud nila, kon ugaling kuhaon man gyud sa goberno ang ilang mga kayutaan aron lagi sa tumong nga panalipdan ang talag-saon nga mga bungtod ug ang iyang mga nataran, unta mabayran usab sila sa maki-angayon nga kantidad, segun sa ilang pagangkon usab sa mga nahisgutang proyedad.
Usa sa mga giangayu sa mga katawhan nga isukip sa ipa-amendar nga balaod mao ang maki-angayon nga bahinay sa kita sa Chocolate Hills, nga wala matagamtam sa lungsod bisan pa man nga may mga bungtod usab sila nga makita nga Chocolate Hills.
Sa katapusan, gihangyo usab sa mga taga Batuan nga tugotan sila nga magtukod ug mag-ugmad sa ilang kaugalingon nga Chocolate Hills Complex aron, sama sa Carmen, makapangobra usab sila sa kita sa turismo.
NADUNGOG KAHA? Sa susamang adlaw nga naghimog prayer rally ang Batuan, nalibkas usab ang pagkasuspenso sa mga opisyales sa Bohol nga naduhig sa kontrobersyal nga pagtubo sa Captains Peak Resort taliwala sa protected area sa Chocolate Hills. (Hulagway gikan sa PIA-Bohol)
PCG eastern Bohol naghimo’g simulation sa ‘pagkalunod’
Sinulat ni Rey Anthony Chiu
Aron mapaneguro nga magiyahan ang tanan nga mga emergency responders kon ugaling may himoon nga pagluwas sa nalunod nga barko, gipangunahan sa Philippine Coast Guard Eastern Bohol kauban ang LGU Candijay sa usa ka simulation exercise, Julyo 28.
Matud ni Ensign McGringo Recivido, Commander sa PCG Eastern Bohol, gisubay nila ang scenario sa pagkalunod sa us aka barko nga may 8 ka tripulante nga wala igkita.
Sa kalihukan aron pagbaid sa response time sa mga tinugyanan nga natahasan sa nahisgutan nga rescue operations, si Recivido kinsa maoy natumbok nga Incident Commander nagpasabut nga upat ka kalungsuran ang mipadala sa ilang mga tagsa-tagsa ka disaster response assets samtang may mga PCG substations usab nga nagpadala sa ilang mga personnel aron makatabang sa simulated rescue.
Ang bansay bansay sama sa simulation exercise, gikinahanglan aron mahimong hanas ang mga response teams sa unsa ang angayan nga buhaton kon may sitwasyon nga mahitabo ug mabaid na ang ilang automatic nga paglihok sama sa pagpagamit sa mga kahimanan ngaipahuwam sa rescue operations, sa paglihok sa mga tawo aron walay magkadobledoble ang buhat samtang amub-on ang response time.
Ang oras us aka kritikal nga kabahin sa matag rescue operations ug gikinahanglan nga walay minute nga mausik tungod kay kini nagpasabut sa posibleng kinabuhi nga makalas kon may kalangan.
Gawas sa pagpabansay sa mga tawo nga natahasan sa paghimo sa rescue, gipadayag usab sa PCG Eastern Bohol nga ila na nga ipadayon ang Recreational Safety Evaluation and Inspection (RSEI) alang sa tanang mga hotels, resorts and accommodation destinations nga may mga tourism recreational activities nga naglambigit sa tubig.
Matud sa PCG, segurohon nila ang pagpasubay sa mga marine ug aquatic recreational destinations kon napahiluna ba niini ang mga safety measures aron ipaneguro nga luwas ang mga turista ug mga bisita niini.
Kahinumduman nga gipatuman na sa Bohol ang gimandu sa memorandum circular sa PCG kabahin sa pagseguro sa maritime safety aron magpabilin ang Bohol nga dugokon sa mga turista tungo kay luwas dinhi ang mga kalihukan.
Tudloan ang mga resorts sa angayan buhaton, tabangan aron macomplya nd the rekisitos ug dayon ipatuman na ang pagdisiplina sa mga nagpadayon sa ilang dili luwas nga operasyon, saysay ni Recivido.
LUWAS NGA LINGAWLINGAW Mipadayag ang Coast Guard Eastern Bohol nga ila na nga ipatuman ang paginspect ug pagevaluate sa napahimutang nga mga lakang aron ang mga resorts nga nagtanyag ug nga aqua recreational activities sama sa mga swimming pools, beachfronts ug dive tours nga magpahimutang sa mga gikinahanglang measures aron mapaneguro ang luwas nga pagabakasyon sa mga bisita. (Hulagway gikan sa PIA-Bohol)
Holiday pay rules sa Agosto 21 ug 26 gipahinumdom sa DOLE
Sinulat ni Elvira Bongosia
Ang Department of Labor and Employment (DOLE) nipagawas ug mga lagda sa sweldo alang sa duha ka holiday karong buwana.
Sa labor Advisory No.9, gitambagan ni DOLE Kalihim Bienvenido Laguesma ang mga amo sa pagbayad ug insakto nga sweldo sa Agosto 21 (Ninoy Aquino Day) ug Agosto 26 (National Heroes Day).
Alang sa Agosto 21 nga usa ka special non-working day, ipatuman ang “no work, no pay” nga polisiya nga nagpasabot nga ang mga empleyado nga dili motrabaho nianang adlawa dili mabayran.
Ang DOLE namahayag nga ang maong lagda magamit gawas kon adunay paborableng polisiya sa kompanya, praktis o collective bargaining agreement nga maghatag ug bayad sa usa ka espesyal nga adlaw.
Kun motrabaho sa special holiday, ang amo kinahanglang mobayad sa trabahante ug dugang 30 porsiyento sa batakang suweldo sa unang walo ka oras nga trabaho (basic wage x 130 porsiyento).
Kun ang mamumuo motrabaho ug sobra sa walo ka oras, suholan siya ug dugang 30 porsiyento sa hourly rate sa maong adlaw (hourly rate of basic wage x 130 percent x 130 percent x number of hours worked).
Samtang kun ang trabahante motrabaho atol sa espesyal nga adlaw nga natunong usab sa adlaw sa pagpahulay sa empleyado, bayran sa amo ang empleyado ug dugang 50 porsiyento sa batakang suweldo sa unang walo ka oras nga trabaho (basic wage x 150 porsiyento).
Alang sa mga empleyado nga motrabaho ug sobra sa walo ka oras sa usa ka espesyal nga adlaw nga natunong usab sa adlaw sa pagpahulay, ang amo mobayad sa empleyado ug dugang 30 porsyento sa hourly rate sa maong adlaw (hourly rate of basic wage x 150 percent x 130 percent. x gidaghanon sa mga oras nga nagtrabaho).
Sa mga motrabaho karong Agosto 26 nga usa ka regular holiday, ang empleyado makadawat ug kinatibuk-ang 200 porsiyento sa suholan sa maong adlaw sa unang walo ka oras (basic wage x 200 porsiyento).
Alang sa trabaho nga nahimo sulod sa kapin sa walo ka oras, ang amo mobayad sa empleyado ug dugang nga 30 porsyento sa batakang suhol nga 200 porsyento (basic wage x 200 porsyento × 130 porsyento).
Ang mga empleyado nga nagtrabaho atol sa regular holiday nga natunong usab sa rest day, makadawat sila ug dugang 30 porsiyento sa basic wage nga 200 porsiyento (basic wage x 200 porsiyento × 130 porsiyento).
Samtang alang sa trabaho nga gihimo sulod sa kapin sa walo ka oras atol sa regular holiday nga natunong usab sa adlaw sa pagpahulay sa empleyado, ang amo mobayad sa empleyado ug dugang 30 porsyento sa hourly rate sa maong adlaw (hourly rate sa basic wage x 200 percent x 130 percentage x gidaghanon sa mga oras nga nagtrabaho).
BALAK
ANG GIPANGANDOY NGA HIMAYA
Sinulat ni Engr. Rogelio Podelino
Sa kapunawpunawan didto sa kalangitan
Mga angheles ug mga kerubines nag-ambahan
Naghimaya sa LANGITNON’G HARI
Ang tinubdan sa tanan’g kinabuhi
Ang pagpuyo sa tawo dinhi sa kalibutan
Sa hinulaman nga kinabuhi angay ampingan
Kay ang tanan aduna’y kinutuban
Busa mangandam sa takna nga tanan
Ang kalipay nga kalibutanon lumalabay
Sa katagbawan sa tawo dili makahumpay
Daw duna’y haw-ang sa imong galamhan
Nga gusto nimo nga pagahulipan
Kay ang tawo ulipon man sa sala
Ang iyang baruganan labihan kahaguka
Aron makalampas sa mga pagsulay
Dangop KANIYA aron dili ka magmahay
Ang kinauyokan nga tuyo pagpakabuhi sa tawo
Nga madagaya-on ang kahimtang sa husto
Kon unsa’y buhaton aron mahidangat sa langit
Ang dapit nga wala na ang mga kasakit
Matag tawo nga mituo nga aduna’y GINOO
Nangandoy nga sa IYANG gingharian makaadto
Didto ang tanan nagmaya sa wala’y katapusan
ANG GIPANGANDOY NGA HIMAYA kon motaliwan na kita ning kalibutan