Pagpaila sa bag-ong tagdumala sa BLCI gihimo
Sinulat ni Sheryl B. Paga
Pormal nga gipaila-ila sa Primelectric Holdings Inc. (PHI) ang nag-unang mga lider sa kumpanya ug ang direksyon sa pagdumala niini sa Bohol Light Company, Inc. (BLCI).
Usa ka Town Hall Meeting ang gipahigayon niadtong Oktubre 25, 2024, sa Bohol Tropics Resort, Graham Avenue, Cogon District, Tagbilaran City, nga gitambongan sa tanang empleyado sa BLCI ug sa PHI team nga gipangulohan sa Presidente, Mr. Roel Castro.
Karon, ang nag-unang mga lider sa BLCI mao sila si Engr. Raul Venerando C. Galano, Chief Operating Officer; Engr. Paulino G. Almedilla, AVP Network Operation; Ms. Sheila B. Obzunar, Revenue Management, Admin Services, ug General Services Head; Engr. Eleuterio C. Regis, Technical Support Manager; Ms. Cecilia Dianne Digal-Paña, Accounting Manager; ug Engr. Jozon A. Castro, CESTRA Manager.
Ang uban nga highlight sa panagtapok, mao ang pagpahibalo sa mga empleyado bahin sa bag-ong Table of Organization ug ang gimbuhaton sa matag departamento ug mga kalihukan sa human resource aron mahiusa ang mga empleyado.
Matod ni Pres. Roel Castro, ang transition period molungtad gikan sa Nobyembre 2024 hangtod Hunyo 2025, o mga 7 ka bulan.
Ang bag-ong pagdumala nagtumong sa pagpalig-on sa network pinaagi sa pagtukod og dugang nga mga linya ug pag-ayo sa kasamtangan nga sistema aron mas makahatag ug dugang kaayohan sa pagserbisyo isip tubag sa mga pangingahanglan sa atong mga konsumidor.
Matod sa PHI, ang mga palisiya ug mga pamaagi, nga giimplementar sa MORE Power didto sa Iloilo City, ipahan-ay usab deri sa BLCI aron adunay hiusa nga pagpatuman sa mga patakaran ug mahatagan ug mas sayon nga proseso ang mga konsumidor nga ngakinahanglan sa serbisyo sa panuga.
Kini nga pag-align nagtumong sa pag-standardize sa mga operasyon, pagpalambo sa pagkaepisyente, ug pagpauswag sa usa ka nagkahiusa nga palibot sa trabaho, pagsiguro nga ang tanan nga mga kompanya sa ilawom sa grupo sa PHI naglihok nga adunay managsama nga katuyoan ug mga gawi.
Tinubdan sa tubig giugmad sa Bohol Water
Sinulat ni Victor L. Tambis
Ang mga tinugyanan sa BWUI pinangoluhan sa Operations Manager nga si Clement George Chiu nga mipa-andar pagbalik sa PU13.
Dugang kalamboan sa serbisyo sa panubig, ilabi na sa pag-ugmad sa bag-o ug daan nga mga tinubdan, ang Bohol Water mapasigarbohong mopahibalo sa mga konsumidor nga gawas sa bag-o nga mga tinubdan, ang maong kompanya naghimo usab ug mga kalihokan aron pag-ugmad o pag “rehabilitate” sa mga daan nga tinubdan o pumping station aron sa pag upgrade niini nga sarang makahatag ug dugang supply sa tubig ngadto sa mga konsumidor.
Niadtong October 22, 2024, ang pumping unit number 13 sa Bohol Water nga anaa mahimutang sa Barangay Cogon gipadagan kini pagbalik ug gi konektar sa linya human sa hataas nga panahaon pagrehabilitate niini.
Ang mga lugar nga gialagaran niining maong tinubdan nagalakip sa Barangay Cogon subay sa Tamblot ug Calceta St. ug sa mga dapit sa Barangay Booy.
Sa wala pa mapaandar ug balik ang maong PU13, adunay parte sa nahisgutang mga lugar nga nakasinati ug hinay ang pressure sa tubig.
Ang pagpa-andar ug balik sa PU13 nga adunay Water Permit No. 024825 nga gitugot sa National Water Resources Board (NWRB) usa sa kalamposan sa Bohol Water diin naghatag kini ug kasulbaran sa kakulang sa tubig sa nahisgutang mga lugar.
Gipasalig sa maong kompanya nga subay sa pagpangalagad sa panubig ngadto sa mga konsumidor, masubsub kini sa paningkamut nga madugangan ang pagkakaron nga supply sa tubig pinaagi sa pag-ugmad sa mga tinubdan.
DICT mi-awhag sa paggamit sa eGovPH app
Sinulat ni Elvira Bongosia
Ang Department of Information and Communications Technology sa Central Visayas (DICT 7) mi-awhag sa pagpahimos sa paggamit sa eGovPH app atol sa gipahigayong DICT Stakeholder’s Dialogue niadtong Oktubre 16 sa Panda Tea Gardens ning syudad sa Tagbilaran.
Sa iyang presentasyon, gipasabot ni Jesraline Polinar, Project Development Officer sa DICT 7 nga ang Philippine e-Governance program (eGov PH) usa ka inisyatibo nga gitumong sa pagpalambo sa paghatod sa mga serbisyo sa gobyerno pinaagi sa digital technology.
Giingong usa kini ka mobile application nga nagpasayon sa mga transaksyon tali sa gobyerno ug mga lungsoranon.
Uban sa usa ka panglantaw sa pagtukod sa usa ka konektado nga nasud, kini nga plataporma naghiusa sa multi-sectoral nga gobyerno pinaagi sa usa ka one-stop online nga sistema sa mga serbisyo publiko, sa nasyonal ug lokal nga lebel sa gobyerno, nga makapamenos sa gasto sa ekonomiya, ug matubag ang tanan nga mga kabalaka sa mga lungsuranon.
Gipasabot ni Polinar nga ang publiko maka-akses sa mga serbisyo sa gobyerno online pinaagi niining mobile app ug makalikay sa taas nga pila, face-to-face ug papel nga mga transaksyon.
Gidugang usab niini nga sa maong app, ma-akses usab ang mga priority programs sama sa job creation, travel, investments, agriculture, ug e-commerce ingon man ang e-government services gikan sa national ug local governments.
Matud pa ni Polinar nga kini nga app gitakdang ilusad karong buwana.
Ang gipahagayong Stakeholder’s Dialogue sa DICT nga nagdala sa tema nga “Bridging the Digital Divide: Showcasing ICT Initiatives Across Sectors,” agig pagsuporta sa marching order ni Presidente Ferdinand R. Marcos, Jr. aron mapadali ug hingpit ang digitalization sa nasud.
Ang mga partisipante naglakip sa mga miyembro sa Association of United Development Information Officers (AUDIO)-Bohol, information communications technology officers ug mga miyembro sa academe.
Gi-awhag ni Jesraline Polinar, Project Development Officer sa DICT 7, ang mga partisipante sa DICT Stakeholder’s Dialogue niadtong Oktubre 16 sa Panda Tea Gardens sa syudad sa Tagbilaran sa pagpahimos sa paggamit sa eGovPH app nga nagpasayon sa mga transaksyon tali sa gobyerno ug mga lungsoranon. (Hulagway gikan sa PIA7-Bohol)
Half-day trabaho sa gobyerno, klase sa Oktubre 31
Sinulat ni Elvira Bongosia
Gideklarar sa Malacañang ang tunga sa adlaw nga trabaho ug klase sa gobyerno sa tanang lebel sa tibuok nasud sa Oktubre 31 alang sa paghandum sa Adlaw sa mga Santos ug Adlaw sa mga Kalag sa Nobyembre 1 ug 2.
Subay sa Memorandum Circular No. 67, suspendido ang trabaho sa mga buhatan sa gobyerno ug klase sa tanang lebel sa Oktubre 31, sugod alas 12 sa udto aron mahatagan ug hingpit nga kahigayonan ang mga kawani sa gobyerno sa hustong pag-obserbar sa tradisyon sa Kalag-kalag, tugotan sila nga makabyahe ngadto ug gikan sa lain-laing rehiyon sa nasud, ug magpasiugda sa lokal nga turismo.
Apan kadtong mga ahensya kansang mga gimbuhaton naglakip sa paghatod sa mga nag-unang serbisyo ug panglawas, pagpangandam/pagtubag sa mga katalagman ug kalamidad, ug/o ang pagbuhat sa uban pang importante nga mga serbisyo magpadayon sa ilang mga operasyon ug maghatag sa gikinahanglang mga serbisyo, base sa gilatid sa memorandum.
Sa laing bahin, ang pagsuspenso sa trabaho sa mga pribadong kompanya ug opisina mag-depende sa ilang tagsa-tagsa ka pangulo.
Ang Nobyembre 1, Biyernes gideklarar nga special non-working holiday isip pag-obserbar sa All Saints’ Day.
Ang memorandum circular gilagdaan ni Executive Secretary Lucas Bersamin niadtong Martes, Oktubre 22.
Suporta sa mga mag-uuma, gipalig-on sa NIA-7
mas daghang proyekto sa irigasyon gilantaw
Sinulat ni Elvira Bongosia
Gipalig-on sa National Irrigation Administration (NIA)–Rehiyon VII ang ilang suporta sa mga mag-uuma nga gikonsiderar isip backbone sa nasud, samtang daghan pang proyekto sa irigasyon ang gipaabot.
Si NIA-7 manager Engr. Rory Avance miingon atol sa Kapihan sa Bagong Pilipinas niadtong Martes nga aduna nay 65,000 ka mga mag-uuma sa Central Visayas nga naglangkob sa Bohol, Cebu, Negros Oriental, ug Siquijor, nga mga benepisyaryo sa irrigation system sa NIA-7.
Si Avance nagkanayon nga ang mga tawo kinahanglan nga makasabot nga ang ‘basic’ input sa termino sa produksyon sa agrikultura mao ang tubig.
“Kung kaniadto, depende lang ta kung kanus-a mag uwan-uwan, but this time, since nakaprovide na kita ug irrigation services, ang atong mga mag-uuma are assured sa ilang production via the provision of water,” matud pa ni Avance.
Dugang pa, si Avance miingon nga ang sistema sa irigasyon dili na gipadagan sa NIA lamang apan sa tabang sa mga irrigator’s association (IA) diin agig balos, ang NIA naghatag ug P500 kada ektarya isip subsidy sa pagdumala sa mga sistema sa irigasyon pinaagi sa ilang Operation and Maintenance Subsidy (O&M Subsidy).
Matud pa nga ang ahensya mohatag usab ug tabang sa mga mag-uuma pinaagi sa Farmers Support Services Program (FSSP).
Ang FSSP usa ka pilot program sa NIA nga nagtumong sa pagtabang sa mga mag-uuma sa ilang capital. Usa usab kini ka kasabotan sa produksiyon sa bugas tali sa NIA ug IA aron mapalambo ang produktibidad ug kaayohan sa mga mag-uuma.
Matud pa ni Avance nga ang NIA nag-provide ug P50,000 matag ektarya diin ang parte ani nga programa. Ang NIA na ang mo-procure sa seeds ug base of preference sa mga mag-uuma.
Matod niya nga hatagan nila ug dekalidad nga binhi ang mga mag-uuma sa panahon sa ilang pag-andam sa yuta, unya human niini hatagan usab sila ug abono.
Giingong walay mga kinahanglanon aron maka-avail sa programa, apan ang mga IA ang morekomendar sa NIA sa makabenepisyo sa FSSP.
Ang IA usa ka produkto sa institusyonal nga kalihokan sa NIA.
Sa pagkakaron, adunay 20 ka IA sa lalawigan sa Bohol ug 4 sa Negros Oriental.
Samtang 317 ang partisipanteng mag-uuma ug 354.54 ka ektarya ang kinatibuk-ang luna sa yuta diin niabot sa P17.7 milyones ang kinatibuk-ang subsidy nga gihatag sa ahensya ngadto sa mga mag-uuma.
Niadtong Oktubre, ang NIA nakatala na ug 40.08 ka ektarya nga naani na sa mga mag-uuma. Sa 2025, ang NIA nagsugyot nga mokabat sa 500 ka ektarya alang niini nga programa.
Samtang, pinaagi sa Free Irrigation Service Act (Fisa) o RA 10969, ang mga mag-uuma nga adunay walo ka ektarya o ubos pa sa yuta ang exempted sa pagbayad sa Irrigation Service Fee (ISF) sa tubig nga gikan sa NIA National and Communal Irrigation Systems.
Dugang pa, nagpadayon ang mga dagkong mga proyekto ug umaabot nga mga proyekto sa irigasyon.
Matud pa nga sa Bohol, adunay 5 ka nagpadayong proyekto nga mao ang: Mabini-Cayacay SRIP, nga anaa sa 99.28 porsiyento nga accomplishment; Calunasan Small Reservoir Irrigation Project (SRIP)- 94.43% accomplishment rate; Bonotbonot SRIP- 73.67%; Hibale SRIP-17.49%; ug ang Malinao Dam Improvement Project-25.69% accomplishment alang sa Phase 1.
Samtang aduna usab usa ka big-ticket project sa probinsya sa Negros Oriental nga mao ang Tanjay-Bais Irrigation Project, nga anaa sa 39.24% accomplishment.
Gawas niini, si Avance niingon nga ang ahensya adunay 3 ka umaabot nga irrigation projects sa mga lungsod sa San Miguel, Calape, ug Guindulman sa Bohol nga mao ang Bohol Northeast Multipurpose Irrigation Project, Mandaug Small Reservoir Irrigation Project (SRIP), ug Catungawan SRIP.
Sa Sugbo, aduna usab silay 1 ka proyekto alang sa Languyon River-Tuburan SRIP sa lungsod sa Tuburanu; ug laing 1 sa Negros Oriental nga mao ang Kinalan SRIP.
Ang kinatibuk-ang luna sa Central Visayas nikabat sa 1,520,510 ka ektarya nga gilangkoban sa 411,730 ka ektarya sa Bohol, ang Sugbo adunay 534,200; ang Siquijor adunay 34,350; ug Negros 540,230.
Gibutyag ni Avance nga ang ahensya nagtinguha nga mokabat sa P1 bilyon ang ilang budget alang sa 2025 alang sa ilang mga programa ug proyekto.
Ang NIA-7 mipaambit atol sa ika-22 nga yugto sa Kapihan sa Bagong Pilipinas sa Philippine Information Agency (PIA-7) nga ang Central Visayas aduna nay 569 ka sistema sa irigasyon, nga adunay 15 ubos sa National Irrigation Systems (NIS) ug 554 ubos sa Communal Irrigation Systems (CIS). Si NIA-7 Regional Manager, Engr. Rory F. Avance, mitaho usab nga sa Disyembre 31, 2023, adunay 45 ka nagpadayon nga mga proyekto: 8 ubos sa NIS ug 37 ubos sa CIS. Inubanan sa kasamtangang sistema sa irigasyon, kini naglangkob sa kinatibuk-ang 53,166.80 ka ektarya. (Hulagway gikan sa PIA-7)
BALAK
ANG PANAGHOY SA KAWAD-ON
Sinulat ni Engr. Rogelio Podelino
Sa ibabaw ning walug sa mga luha
Mga linalang dili pareha ang kita
Ang mga naghigwa-os ang kahimtang
Nagpuyo sa barong barong lamang
Mora’g guipanghimara-ot sa Kahitas-an
Kalisud sa kahimtang labihan
Bisan unsaon ug kayod
Ang ka kabus siguing nagsunod
Ang uban nawad-an ug paglaum moasenso
Wala nay gana motrabaho
Sa ilang pagtuo sinalikway sa katilingban
Kay salingkapaw ang tinagdan sa uban
Kalisud sa panginabuhi halos dili maantos
Pait kon pag-eskwela wala kay natapos
Adto ka mahimutang sa labing ubos
Sa bug-at nga trabaho ikaw mapupos
Ang uban manghupaw duna bay DIOS?
Kay ang sweldo wala’y mahipos
Kulang ipalit sa pagkaon sa pamilya
Kan-on paresan sa bulad ug kape ang kaya
Pait nga kamatu-uran kadaghanan mga kabus
Kahimtang sa kinabuhi labing ubos
Paglaum mo-angat ang kahimtang natabunan
ANG PANAGHOY SA KAWAD-ON sa tawo wala’y kinutuban