Sinulat ni Rey Anthony Chiu

Hangtud nga ideklara sa Armed Forces of the Philippines (AFP) nga dili ma luwas ang Bohol sa 

mga rebelde nga New People’s Army (NPA), ana pa nga higayona nga isipon na nga dili insurgency-free ang Bohol.

Kini maoy gipasabut ni manlalaban Handel lagunay, tigpamaba sa Capitolyo ug Provincial 

Legal Officer. 
Ang pagpasabut mitumaw diha nga gikompirmar ang mga gikahadlokan nga mga huhungihong 

sa mga media gikan sa amihanang Bohol kabahin sa pagpamalik sa mga armadong lumilihok ilabi na didtong dapita sa Bohol.
Kini usab human nataho sa mga military sa Bohol ang mga sightings nga ilang gipaambit sa 

mga nanglabay nga tigum sa Provincial Peace and Order Council.
Hinuon, sa panahon ni kanhi gobernador Arthur Yap, tungod sa walay permi nga tigum sa 

Provincial Peace and Order Council (PPOC), wala na usab mahisguti ug mataho ang mga sightings sa mga armadong tawo.

Kahinumduman nga niadtong Pebrero 2010, gideklara sa AFP ang Bohol nga napalingkawas 

na sa hulga sa kalihukan nga walhon.
Kini human sa pila usab ka tuig nga pagpadagan sa mga programa ug proyekto nga 

nagpakunhod sa kakabus ug kalisud dala sa tinabangay sa mga katawhan, kagamhanan ug militar.
Sa pagpasugod sa poverty alleviation projects ni kanhi Gobernador Erico Boyles Aumentado, 

amahan sa gobernador karon, gitubag niini ang numero uno nga isyu nga gisakyan sa mga walhon aron makapangampanya ug suporta.
Dinhi hinay hinay na usab nawad-an ug tigsuporta ang mga walhon tungod kay may mga 

kapanarbahoan na nga gikalingawan ang mga tawo.
Sa nahulga nga mga komunidad dala sa presensya sa mga rebelde, ngasugod ang lihok batok 

sa mga rebelde, kang kinsa nga presensya sa komunidad, isumbong dayon ngadto sa mga tinugyanan.
Lakip nga nakatampo ug dako sa pagpuhag sa mga sag sa mga walhon mao ang pagpangbukas 

sa mga agi-anan, karsada ug pagpasemento sa mga highways nga nagpadali sa pagresponde sa mga military ug kapulisan.

Kini hangtud nadeklara gyud ang Bhol nga luwas na sa mga hulga sa armadong grupo nga 

giduhig sa mga walhon.
Hinuon, may mga pagsuway na nga mobalik ang mga rebelde nga nanglayas sa Bohol tungod 

sa kawala nay suporta, ug tungod sa subsob nga pagpanglutos batok sa ilang grupo didto sa Negros Oriental.

Niini, saysay ni Lagunay: “Ang bili sa kagawasan, katumbas sa way puas nga pagtukaw ug pagbantay.”

Sayon na ang pagtawag sa cellphone, pag text ug pagsumbong karon, mao nga dili sayon alang 

kanilang may tumong mobalik sa pag-ilog pagbalik sa mga komunidad, dugang ni Lagunay, kinsa mao usab ang legal officer sa Bohol.

Nunot niini, miawhag si Lagunay sa ngalan sa Kagamhanang Probinsyal sa mga komunidad sa 

pagtabang aron kapugngan ang pagbalik sa kagubot, nga maoy nakahulga sa dugay na nga gipangandoy nga pag-ugmad sa Bohol.