Ni Rey Anthony H. Chiu, PIA

ANDAM MOBAKWI SA BARUGANAN. Hangtud may ikapakita nga magsuporta sa hydroxychloroquine nga epektibo batok sa COVID, pinaagi sa sakto nga clinical trials, andam ang BMS ug ang PCC nga bakwi-on ang ilang baruganan batok sa tambal sa malaria. (rahc/PIA-7/Bohol) 

Magbantay ug dili magpataka og tomar sa mga tambal ilabi na kon kini dili pa aprobado alang sa sakit nga buot tambalan, dala sa possible nga delikado nga epekto niini sa lawas.

Kini maoy hiniusa nga pahimangno nga giluwatan sa duha  ka dagkong hugpong sa mga mananambal dinhi sa Bohol kinsa mipagawas na sa ilang hunahuna kabahin sa pagtomar sa Hydroxychloroquine.

Una na nga giingon nga tambal o makapugong sa pagka sakit sa COVID, ang hydroxychloroquine, usa  ka tambal nga gihimo gikan sa chloroquine, sikat nga tambal sa malaria, arthristis tungod sa rayuma ug systemic lupus erythematosus (SLE).

Apan, matud ni Dr. Jefferson Ong, presidente sa Bohol Medical Society (BMS) ug Dr. Kazan Baluyot sa Philippine College of Physicians (PCC) Bohol Chapter, ang pagtomar niini nga walay tukmang pagpatan-aw sa doctor, mahimong may dili maayong epekto sa lawas.

Nahisgutan sa mga doktor nga ang pagtomar niini mahimong hinungdan sa sakit sa amay-amay (bone marrow), dili pagpunto sa pagpitik sa kasingkasing, pagkadaut sa mga unod sa kasingkasing, vertigo, dili na mauli-an nga pagkadaut sa mata, pagkalipong, pagsukasuka, pagkaluya, grabe nga allergy, pagkadaut sa unod, pagkaguba sa nerve function, pagpangurog, patol ug posible nga pagkaliso sa pangisip.

Matud sa duha  ka mga  mga mananambal, ang mga labing bag-o nga pagtuon subay sa paggamit niining nahisgutan nga tambal batok sa  COVID, wala pay piho nga resulta nga makaayo gayud, ug  ang iyang ka epektibo, wala pa mapakita sa tataw nga clinical trials.

Sumpay sa duha ka doctor nga gibawi na ngani sa US FDA ang Emergency Use Authorization sa chlroloquine ug hydroxychloroquine niadtong Hulyo 15, 2020, human namatikdi nga ang mga pasyente nga gihatagan niini, nameligro na hinuon sa atake sa kasingkasing.  

Subay usab niini, tambag sa duha  ka mananambal nga dili una mogamit sa hydroxychloroquine o chloroquine isip tambal o pagpugong sa pagkasakit sa COVID.

Hinuon, pa-apas nila, andam sila nga mobakwi sa ilang baruganan sa higayon na nga may tukma na nga clinical trials nga magpakita nga makaayo gayud kini, bisan pa sa risgo nga sagubangon sa motomar niini. (rahc/PIA-7/Bohol)